Adı sıkça duyulan çölyak hastalığının ne olduğuna ilişkin bilgiler en çok merak edilenler arasında. Arama motorları üzerinden de sıkça araştırılanlar arasında çölyak hastalığı nedenleri, belirtileri ve tedavisi yer alıyor. Genetik faktörlerin de etkili olup olmadığı merak edilen çölyak hastalığının tedavisi var mıdır? Bu hastaların beslenmelerine de dikkat etmesi gerekir.
ÇÖLYAK HASTALIĞI NEDİR?
Çölyak hastalığı; besinlerdeki buğday, arpa ve çavdarda bulunan glüten adlı bir proteine karşı hassasiyet ile ortaya çıkar. Bir bağışıklık sistemi hastalığıdır ve her yaşta görülebilir. Özellikle ailesinde çölyak hastası olan çocuklarda görülme ihtimali fazladır, yani genetik geçiş önemli rol oynar.
Bağışıklık sistemimiz bakteri, virüs gibi zararlı maddelere karşı antikor üreterek vücudu korumaya çalışır. Ancak vücut bazen yararlı olabilecek maddelere karşı da antikor geliştirebilir. Çölyak hastalığında glüten adlı proteine karşı vücudun geliştirdiği antikor, ince bağırsaklarda hasara ve çölyak hastalığının gelişimine neden olur.
Çölyak hastalığında ince bağırsağın içindeki villus adı verilen, besin emiliminin sağlandığı parmaksı çıkıntılardan oluşan tabaka zarar görür. Bağırsak mukozasındaki bu değişiklikler besin maddelerinin sindirimini ve emilimini olumsuz etkiler. Özellikle demir ve folik asit gibi kan yapımının ana elemanlarının emilimi bozulur. İleri yaşlarda hastalığın belirtileri daha geniş bir yelpazeye yayılır.
ÇÖLYAK HASTALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Çölyak hastalığı olan çocuklarda özellikle karın ağrısı, karında şişlik, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, enfeksiyonlarda artış ve gelişme geriliği, kusma, kilo alamama ve boy uzamasında yavaşlama gibi tipik belirtilerle ortaya çıkabilir. İleri yaşlarda hastalığın belirtileri daha geniş bir yelpazeye yayılır.
Yetişkinlerde görülen belirtiler şunlardır:
Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik
Yaşa göre kilo azlığı
Kas zayıflığı
Kansızlık
Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacının artması
İshal
Kusma
Bezginlik
Nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları
Büyüme geriliği
Ağız içinde oluşan aftlar
İştahsızlık, gaz şikayetleri
Eklem ve kemik ağrıları
Sinirlilik
Ciltte kaşıntılı döküntüler
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte teşhisi zor olan hastalıklardan biridir. Çünkü belirtiler çoğunlukla ilişkili bir başka hastalığı da düşündürmektedir. Örneğin erken osteoporoz, kansızlık, teşhis edilmemiş laktoz alerjisi gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden karıştırılabilir.
ÇÖLYAK TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Tanı konulduktan sonraki aşamada uyulması gereken tek tedavi yöntemi uzman hekim tarafından önerilen gluten içermeyen besinlerle beslenmektir. Gluten buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunduğu için bu gıdalardan ömür boyu uzak durmak gereklidir.
Çölyaklı kişiler normal ekmek, makarna, pasta, börek, bisküvi ve benzeri çok sayıda gıdayı yememek durumundadır. Mısır unu, pirinç unu, soya unu, patates unu gibi maddeler gluten içermediği için rahatça tüketilebilir. Çölyak hastaları gluten unundan yememelidir.
