DENİZ PATLICANI NEDİR?
Denizin kıyıya yakın bölgesinde yetişen ve bir patlıcana benzeyen deniz ürünü, deniz patlıcanı ve deniz hıyarı olarak bilinmektedir. Omurgasız bir canlı olan deniz patlıcanı, derisi dikenlilerdendir. Yapısında yüksek protein barındırmaktadır. Genellikle 5-25 cm arasında değişen bir boya sahip olan deniz patlıcanının ağız çevresinde ortalama 20-30 duyu ve avlanmaya yarayan dokunaçlar bulunmaktadır. Deniz patlıcanının 900 kadar farklı türü olduğu bilinmektedir. Türlerin neredeyse hepsi tehlikeli anlarda sıvı haline dönüşebilmektedirler. Deniz patlıcanları, denizin sığ yerlerinde genellikle U şeklindeki oyuklarda yaşamaktadırlar.
DENİZ PATLICANI NE İŞE YARAR?
Yüksek proteinli içeriğinden dolayı; spor yapan kişilerin vücut gelişimine yardımcı olduğu, diş eti rahatsızlıklarına, yorgunluğa ve iktidarsızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Çin tıbbında sıklıkla kullanılan deniz patlıcanı aynı zamanda pişirilerek gıda olarak da kullanılmaktadır. Genel olarak kurutularak yenen deniz patlıcanları, çorba olarak da tüketilmektedir. Uzun yıllardır Uzak Doğu yemeklerinin vazgeçilmezi haline gelmiştir. İlaç sanayi ile birlikte kozmetik sektöründe de sıklıkla kullanılmaktadır.
DENİZ PATLICANI TOPLAMAK YASAK MI?
Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından kontrollü bir şekilde toplanıp yetiştirilen deniz patlıcanlarının tekil bireyler tarafından toplanması yasaktır. Yasak olmasının sebebi, su altındaki yaşamı ciddi bir şekilde etkileyecek olmasıdır. Uzak Doğu'dan gelen talepler doğrultusunda kaçak olarak deniz patlıcanı toplayan kişiler yakalanmaları hususunda kanunlara göre 1113 TL'lik para cezasına çarptırılmaktadırlar. Eğer ki yakalanıp cezasını ödeyen kişi kaçak bir şekilde deniz patlıcanı avlamaya devam ederse para cezası katlanmaktadır. Günümüzde ise yoğun talep ve yüksek fiyatlar sebebiyle birçok kişi kaçak deniz patlıcanı avı yapmaktadır. Deniz patlıcanları genel olarak Hindistan, Fiji, Papua Yeni Gine, Çin ve Japonya gibi bölgelerde çıkarılmaktadır. Türkiye'de ise Ege Denizi civarı Çeşme-Datça Bölgesi'nde sıklıkla rastlanmaktadır.
DENİZ PATLICANININ FİYATI NE KADAR?
Avlanılması yasak olan deniz patlıcanına ulaşmak bu sebepten ötürü biraz zordur. Genel olarak her yerde satılmamaktadır. Deniz patlıcanının kilosu başına satış fiyatı 30 dolardan başlamaktadır. Fakat genel olarak 150 dolar civarından satılmaktadır. Türkiye'de deniz patlıcanı tüketmek isteyenler genel olarak Alibaba.com gibi Çin menşeili sitelere başvurmaktadırlar.
Şekli nedeniyle deniz patlıcanı ya da deniz hıyarı olarak adlandırılan deniz canlısı, son günlerde en çok merak edilen konulardan biri oldu. Türkiye'de fazla bilinmediği için tüketilmeyen deniz patlıcanı, daha çok Çin gibi uzak doğu ülkelerinde tercih ediliyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın izin verdiği sahalarda dalgıçların topladığı deniz patlıcanı, yasak toplanma nedeniyle sık sık yazılı ve görsel basında haberlere konu olmasıyla adından söz ettiriyor. İşte, ülkemizde çok bilinmeyen deniz patlıcanı hakkında merak edilen her şey...
DENİZ PATLICANI NEDİR?
Derisidikenlilerden familyasına mensup omurgasız bir canlı çeşidi olan deniz patlıcanı, Çin mutfağının vazgeçilmez bir parçası. Yemeklerde kullanımının yanı sıra ilaç ve kozmetik sanayisinde de kullanılan deniz patlıcanına deniz hıyarı da denir. Çin tıbbında yorgunluğa, iktidarsızlığa ve eklem ağrılarına iyi geldiğini inanılan deniz patlıcanı, yüksek protein kaynağı olduğu için uzak doğu ülkelerinde rağbet görüyor.
Güneydoğu Asya ve Avustralya sahil insanları deniz hıyarlarını deniz suyunda pişirip, kurutur. Yeneceği zaman tatlı suda kaynatıp, özellikle çorbasını yaparlar. Vücutları, ağızla anüsten geçen eksen istikametinde uzamış olup, sosis veya hıyara benzer. Ağız ve anüs karşılıklı iki uca yerleşmiştir. Diğer derisidikenlilerden, kutuplar yönünden geçen eksenin uzamasıyla farklılaşmıştır. Bu uzama hayvanın yan yatmasına sebep olur. Ağız çevresinde çelenk şeklinde 10-30 kadar duyu, dokunma ve av yakalamaya yarayan tentaküller (dokunaçlar) vardır. Genellikle 3–27 cm boyundadırlar. 60 cm uzunlukta olanları da vardır. 900 kadar türü bilinmektedir.
Denizlerin kıyılara yakın sığ yerlerinde rastlanır. Ambulakral tüp ayaklarla yavaş hareket ederler. Tüp ayaklarını duyu organı olarak da kullanırlar. Tüp ayakları olmayan deniz hıyarları diplerde U şeklindeki oyuklarda yaşarlar. Solunumları vücut boşluğunda uzanan bir çift suakciğeri veya solunumağacı denen organlarla sağlanır. Kendilerini yenileme özelliğine sahiptirler. Yumurtlayarak ürerler, erkek ve dişilerinin şekli birbirine çok benzer. Bazıları hermafrodit (çift cinsiyetli)dir.
En önemli özellikleri ise, vücutlarının her yanındaki yakalama kollajeni adlı yapı sayesinde kendini sıvıya dönüştürme becerileridir. Sıvı haldeyken küçük çatlaklardan geçebilir ve tekrar eski haline dönebilirler. Bazı türler kendilerini futbol topu kadar şişirebilir, bazıları ise su püskürterek çakıl taşı gibi görünebilir.