Kanlı elmas imparatorluğu

Avrupa ve ABD basınında öyle bir Mandela övgüsü var ki, sanırsınız Güney Afrika'daki ırkçı rejimi Mars'tan gelen beyazlar kurmuştu ve destekçileri de Jüpiter'deki ülkelerdi. Mandela'nın ve milyonlarca mazlum Afrikalı'nın "en büyük suçu" o topraklardaki elmas ve altındı.

Bir puro tüccarının oğlu olan Ernest Oppenheimer, 1880'de Almanya'da doğdu. Londra'da faaliyet gösteren elmas komisyoncusu "Dunkelsbuhler & Company" şirketinde işe başladığında 17 yaşındaydı. 1902 yılında şirketi adına Güney Afrika'nın Kimberley şehrine gönderildiğinde daha 22 yaşındaydı. Güney Afrika'da çok değerli elmas yataklarının olduğu 1867 yılında belli olmuştu. Bu tarihte çiftçilik yapan Daniel Jacobs'un su borusunu tıkayan bir taş parçası 15 yaşındaki oğlu Erasmus Jacobs tarafından beş taş oynamak için alınmıştı.
KRALİÇE VİCTORİA'YA GİTTİ
Taşın kıymeti bilinmiyordu, zaten elmas da işlenmediği sürece bizim bildiğimiz o muhteşem parlaklığına ulaşmaz. Ama yine de o taşın farklı bir taş olduğunu anlayan annesi, oğluna taşı komşuları olan Schark van Niekerk'e göstermesini söyledi. Küçük Erasmus, taşı komşuya verdi "İsterseniz sizde kalsın" dedi. İşte o taşın değeri anlaşılıp Paris'te açılan fuarda sergilenince Güney Afrika'nın üzerinde kanlı elmas imparatorluğu da kurulmuş oluyordu. O elmas parçasının özelliği 21,25 karat yani 4,25 gram ağırlığında olmasıydı, bunun anlamı da çok değerli yani çok pahalı olması demekti. Eureka Elması denen taş o kadar ilgi çekmişti ki Paris'teki fuardan sonra İngiltere Kraliçesi Victoria'ya kadar götürülüp gösterildi. Çok kısa boyuyla dikkat çeken "uyanık" Oppenheimer işte bu yüzden Güney Afrika'ya gelmişti. Önce şirketinin temsilcisi oldu, bölgeyi, madenciliği ve elması iyice öğrendi. Bu arada da boş durmadı, Kimberley Belediye Başkanı da oluvermişti. 1917'de 5 milyon dolar sermayeli Anglo American şirketini kurarken kendisine destek olan, bugün ismini herkesin bildiği finans dünyasının ünlüsü JP Morgan'dı. Dünya üzerindeki imparatorluğun nasıl kurulduğunu anlamak için Morgan için bir parantez açalım. Bugünkü parayla 310 milyar dolarlık serveti olan, dünya tarihinin gelmiş geçmiş en zengin kişisi ABD'li sanayici Andrew Carnegie iş dünyasından çekilirken bütün işlerini ortağı John Pierpont Morgan'a bırakmıştı. JP Morgan olarak bilinen firmanın ismi de tarihi de işte buradan gelir.
'YÜRÜ YA UYANIK'
Güney Afrika'nın bakir toprakları ve sömürgeci yönetimi Oppenheimer'a adeta "Yürü ya uyanık" diyordu. Aslen Alman olan Oppenheimer, geldiğinde bölge Almanya'nın kontrolündeydi. I. Dünya Savaşı sonrası bölge İngiltere'ye geçti ama Oppenheimer da zaten İngiliz vatandaşıydı. Her iki durumdan da faydalandı. Bugün Namibya olan topraklarda da altın ve bakır madeni işletmeciliği de yapan elmastan önce özellikten altından çok para kazanmıştı. Elmasta bir sorun vardı, o da bütün Afrika'da elmas işini elinde bulunduran Cecil Rhodes tarafından kurulan şirketti. 1902'de Güney Afrika'da ölen Rhodes, bölgeye çok daha önce gitmiş, Kimberley'de çok uzun süre kalmış ve şirketler kurarak elmas imtiyazını eline geçirmişti. Rhodes aynı zamanda bölgeyi de İngiltere adına sömürgeleştiren kişiydi. İşte o şirket bugün de dünya elmas piyasasının en büyüğü olan De Beers idi.

ELMASIN ÜÇ BAŞKENTİ
Oppenheimer önce De Beers'in genel müdürü oldu, ama bu mevki ona yetmeyecekti. Başta ABD olmak üzere bütün dünyayı sarsan 1929 iktisadi krizinde paniğe kapılıp hisselerini elinden çıkaranların hisselerini aldı ve şirketi eline geçirdi. O kriz esnasında elmas arzını kısarak elmasın fiyatını kordu ve bu sayede servetine servet kattı. Bugün dahi dünya elmas ve pırlanta piyasası yaklaşık yüzde 90 oranda De Beers'in elindedir. İşte o elmas madenlerinin sahipleri ve onların köle olarak çalıştırdığı siyahi işçiler, Mandela'da ete kemiğe bürünen acı bir tarihin arkasındaki gerçektir. Bugün dünya elmas piyasasının üç büyük başkenti vardır: Antwerp (Belçika), New York ve Tel Aviv.

X
Sitelerimizde reklam ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi amaçları ile çerezler kullanılmaktadır.

Bu çerezler, kullanıcıların tarayıcı ve cihazlarını tanımlayarak çalışır.

İnternet sitemizin düzgün çalışması, kişiselleştirilmiş reklam deneyimi, internet sitemizi optimize edebilmemiz, ziyaret tercihlerinizi hatırlayabilmemiz için veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız.

Bu çerezlere izin vermeniz halinde sizlere özel kişiselleştirilmiş reklamlar sunabilir, sayfalarımızda sizlere daha iyi reklam deneyimi yaşatabiliriz. Bunu yaparken amacımızın size daha iyi reklam bir deneyimi sunmak olduğunu ve sizlere en iyi içerikleri sunabilmek adına elimizden gelen çabayı gösterdiğimizi ve bu noktada, reklamların maliyetlerimizi karşılamak noktasında tek gelir kalemimiz olduğunu sizlere hatırlatmak isteriz.