Deprem belirtileri neler, neden gece olur? Deprem olacağı zaman hava nasıl olur? Deprem öncesi doğada gözlemlenen tuhaf değişiklikler! O işaretlere dikkat...

Japon ve Türk bilimadamının ortak çalışmasında, 17 Ağustos Marmara depreminin ilk işaretlerinin, "günler hatta haftalar öncesinde hayvanlarda, gökyüzünde, denizde ve bitkilerde görülen sıra dışı olaylarda gözlendiği" belirtilmişti. Peki, Deprem belirtileri neler, neden gece olur? Deprem olacağı zaman hava nasıl olur? İşte detaylar.

Giriş Tarihi:
Takvim Logo

Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7'lik deprem birçok ilde hissedildi. Ülke genelinde ağır hasarlara neden olan depremin ardından bazı detaylar merak edilip araştırılıyor. Özellikle deprem belirtileri gibi durumlar merak ediliyor. Peki, Deprem belirtileri neler, neden gece olur? Deprem olacağı zaman hava nasıl olur? İşte detaylar!

Takvim Logo

İNSANLARDA GÖRÜLEN BELİRTİLER

Araştırmaya göre, 7.4 büyüklüğündeki Marmara depremi öncesinde insanlarda, mide bulantısı, ishal, baş dönmesi, sinir bozukluğu ve sıkıntı yaygın olarak görüldü. Deprem öncesi insanlarda görülen diğer sıra dışı belirtiler de şöyle:

``Kalp rahatsızlığı, beyinde ve parmaklardan dirseklere doğru akanelektrik akımı hissi, bitkinlik, kusma, aşırı duygusallık ve histeri, hamile kadınların bebeklerinde hareketlenme, yüksek tansiyon, baş ve beyinde ağrı, diz ağrısı, nedensiz esneme, göz seğirmesi, gece nedensiz yere aniden uyanma, uyumama sorunu, aşırı derecede uyuma isteği, iştahsızlık, genizde yanma ve yırtılma hissi, burun kanaması ve üşüme hissi.``

Takvim Logo

KÖPEKLER ULUDU, KEDİLER ISIRDI

Deprem tanıklarının anlattıklarına göre, sıra dışı olayların büyük çoğunluğu, köpeklerin davranışlarında gözlendi. Bunlar arasında, ``dayanılmaz biçimde uluma, havlama, hazince bir şeyleri kaygı edercesine ağlayarak havlama, huzursuzluk, kümeleşme, yeri dinleme ve gökyüzüne bakma, havlayarak sahibini bina dışına çekiştirme, görünmez bir düşmanı fark etmişçesine toprağı eşeleme, ortadan kaybolma, hırlama, tek doğrultuda koşuşturma, telaş içinde birbirlerini ısırma, yememe ve durgunlaşma, ağaçlıklı bölgelere sığınma, iki ayağı üzerinde durmaya çalışma ve kafa sallama`` gibi sıra dışı davranışlar dikkati çekti.

Öte yandan kedilerde, ``çığlık atma, yerinde duramama, telaşlanma ve sahibini ısırma, ortadan kaybolma, kertenkele gibi yerde sürünme`` gibi hareketler gözlenirken, atlarda ``kişneme ve dörtnala koşma``, ineklerde ``böğürme ve saldırganlık``, farelerde ``vahşileşme``, yarasalarda ``dinlenmeksizin daireler çizerek uçma ve çığlık atma`` gibi davranışlar belirlendi.

Ayrıca, muhabbet kuşlarında ``delice çırpınma ve vahşice çığlık``,martılarda ``bebek gibi çığlık atma``, kargalarda ``garip biçimde ve durmaksızın ağlama, pencerelere ve arabaların metalik kısımlarına pikeyapma``, leyleklerde ``mevsiminden önce göç etme``, karınca, örümcek ve kırkayaklarda ``evleri istila etme``, arılarda ``insanlara saldırarak sokma``, çekirge ve cırcır böceklerinde ise ``ötmeme`` gibisıra dışı hareketler gözlendi.

Deprem öncesinde toplu Balık ölümleri de ortaya çıkarken, yılanlarda ``evlere kadar girme``, sümüklü böceklerde ise ``ağaçları istila etme`` görüldü.

Takvim Logo

GÖKYÜZÜNDE GARİP IŞIMALAR

Öte yandan, Marmara depremi öncesinde ve deprem sırasında gökyüzünde anormal ışımalara ilişkin, çoğunluğu İstanbul ve Yalova`da olmak üzere toplam 266 sıra dışı olay bildirildi.

Bu olaylara ilişkin ilk gözlemler, Marmara depreminden yaklaşık 2 ay önce Gölcük-Kocaeli`nden bir balıkçı ailesi tarafından yapıldı. Buna göre, yaklaşık 60 santimetre çapında ve floresan ışığı parlaklığındaki ışık topları, farklı günlerde defalarca gözlendi.

Tanıklar, ifadelerinde depremden ``bir haftadan birkaç dakika öncesine kadar`` çeşitli zamanlarda çoğunluğu İstanbul, Yalova, Adapazarı, Kocaeli ve Bursa`da olmak üzere gökyüzünde gördükleri ışımaları şöyle tanımladı:

``Floresan benzeri kırmızı, mavi, yeşil gibi çeşitli renklerde flaş ışımaları``, ``yaklaşık 15 dakika boyunca yanan lamba gibi durgunışıklar``, ``ışık sağanağı türünden sesli ışımalar``, ``tabaka halinde ışımalar``, ``fay çizgisine paralel uzanan mavi renkli ışımalar``, ``birbirlerine değdiklerinde kıvılcımlar saçan ateş direkleri``, ``gökyüzünden yeryüzüne yönelmiş bir projektör aydınlatmasına benzer yavaşça hareket eden boru biçimindeki ışımalar``, ``yaklaşık 60 santimetre çaplı ateş topları``, ``yıldız patlamasına benzer ani ışık patlamaları``, ``sıra dışı biçimde yakın, parlak görünümlü ve titreşenyıldızlar``, ``yıldız kaymaları`` ve ``çeşitli renklerde ay ya da ay batması.``

Takvim Logo

ELEKTRİKLİ CİHAZLARDAKİ BOZULMALAR

Deprem öncesi ve sırasında görülen sıra dışı olaylar arasında, yüzde 7 oranıyla elektrikli cihazlardaki bozulmalar da dikkati çekti.

Birçok deprem tanığı, deprem öncesinde kuvars saatlerinde Akrep veyelkovanın hızla döndüğünü, ancak deprem sırasında durduğunu belirtirken, birçok kişi de depremden birkaç gün önce telsiz, telefon ve radyolarında parazitlenme olduğunu, bazı kişiler ise depremden hemen önce arabalarının otomatik sistemlerinin kendiliğinden çalıştığını ya da tam tersine durduğunu söylediler.

Ayrıca, depremden kısa bir süre önce videoların kendiliğinden açıldığı, televizyon, bilgisayar, çamaşır makinesi, buzdolabı gibi elektrikli ev eşyalarının çalışmalarında da geçici arızalar ortaya çıktığı, ankete katılan tanıklar tarafından kaydedildi.

Anket sonucunda, deprem öncesi bitkilerde de bazı sıra dışı değişiklikler olduğu ortaya çıktı. 12 Kasım Bolu-Düzce depreminden biray önce, deprem merkezi civarındaki erik ve badem ağaçlarının çiçek açtığı bildirilirken, bazı bitkilerde solma, yaprakları kapatma, aniden buruşma ve yapraklarda su kaybı gibi değişiklikler görüldüğü tespit edildi.

Takvim Logo

SICAK KUMLAR, DENİZDEN GELEN KÖTÜ KOKU

Ayrıca, deprem tanıkları, depremden bir süre önce aşırı sıcak hava, nem ve basınç artışı hissettiklerini, depremden hemen önce de aniden çıkan soğuk ve çok kuvvetli rüzgara tanık olduklarını kaydettiler.

Ankete katılan bir tanık ise depremden birkaç gün önce Sedef Adasıaçıklarında yaptığı dalışta, deniz dibindeki kumun elini yakacak derecede sıcak olduğunu belirtirken, birçok tanık da deniz suyu sıcaklığında olağandışı artış hissettiklerini kaydettiler. Tanıklar tarafından ayrıca, denizde oluşan ani dalgalar ve denizden gelen yanmış kablo ya da gaz kokusuna benzer kötü koku da rapor edildi.

Takvim Logo

BELİRTİLER KOBE DEPREMİYLE AYNI

17 Ağustos Marmara Depremi öncesi ortaya çıkan sıra dışı olayların Kobe depremindekilerle karşılaştırıldığı araştırmada, her iki deprem öncesi yaşanan sıra dışı olayların hemen tamamının aynı olduğu ortaya çıktı.

Buna göre, Kobe depremi öncesinde de sıra dışı olayların yüzde 51`si hayvan davranışlarında, yüzde 29`u gökyüzü ve hava durumunda, yüzde 11`u deniz ve karada, yüzde 9`si elektrikli cihazlarda, yüzde 1`i de bitkilerde kaydedildi.

Araştırmanın sonunda, olaylar tek tek değerlendirilip, olası bir depremi öngörmek yerine, olayların tümünü derleyerek, bir bilgi bankası oluşturulması önerilen araştırmada, daha sonra da itfaiye ile yerel hayvanat bahçeleri, balıkçılar ve halk arasında bilgi alışveriş sistemini kurmak gerektiği bildirildi. Araştırmada, ``Böylece hem deprem ana süreci üzerinde yapılacak daha ayrıntılı çalışmaları yönlendirmek, hem de olası depremleri önceden bilerek, sebep olacakları can kayıplarını ve hasarları en aza indirmek mümkün olacaktır`` denildi.

Takvim Logo

Kahramanmaraş depremi öncesi gizemli ışık: NASA yetkilisi nedenini açıkladı!

Türkiye'de yaşanan deprem dünyada büyük yankı uyandırdı. Yüzlerce vatandaşın hayatını kaybettiği 7.7 büyüklüğündeki Kahramanmaraş depreminde, gökyüzünde beliren mavi ışık da dikkatlerden kaçmadı. Kafalarda soru işareti oluşturan mavi ışık için NASA yetkilisinden açıklama geldi.

Takvim Logo

Türkiye'de odak derinliği 20 kilometre olan 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 1999'dan sonra ülkemizdeki en büyük deprem olarak kaydedilen felakette, çok sayıda can kaybı ve yaralanma oldu.

Takvim Logo

DEPREM ÖNCESİ MAVİ IŞIK GÖKYÜZÜNDE BELİRDİ
Türkiye'de belki de ilk kez görülen mavi ışık, deprem öncesinde vatandaşlara panik yaşattı. Başlangıçta hışırtı sesi duyulurken, ardından gökyüzünde beliren mavi bir ışık ortaya çıktı. Ses, şiddetli sarsıntıyla giderek arttı ve daha yüksek hale geldi.

Takvim Logo

Depremden önce gökyüzünde ortaya çıkan mavi ışık, daha önce farklı ülkelerde de görülmüştü. 2021'in eylül ayında yaşanan 7.1'lik Meksika depreminde, korkutucu mavi ışık belirmişti. Ayrıca 2017'deki 8.1'lik depremde de yine Meksika semaları mavi ışıkla aydınlanmıştı.

Takvim Logo

PEKİ BU IŞIK TAM OLARAK NEDİR?

San Jose Eyalet Üniversitesi'nde misafir fizik profesörü ve NASA'nın Ames Araştırma Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan FriedemannFreund, gökyüzünde beliren mavi ışığın 'deprem ışı olarak' adlandırıldığını açıkladı.

Takvim Logo

Deprem ışığının sadece mavi olmadığını belirten Freund, renkli flaşların bile kayıtları olduğunu ve birkaç saniye yanıp söndüğünü vurguladı. Bazılarının ise onlarca dakika süreceğine de dikkat çekti.

Takvim Logo

Peki deprem ışıkları nasıl oluşuyor? NASA yetkilisi bu soruyla ilgili araştırma yapıldığını ancak kesin bir çözüme ulaşılamadığını ifade etti. Ancak bilim insanlarının bu ışıklarla ilgili bazı tahminleri var:

Takvim Logo

1.Mağmatik kaya kristallerinde küçük kusurlar vardır. Sismik aktivite sırasında kuvvetli stresle ezilip hasar görürler ve peroksijen bağları kırılarak oksijen anyonlarını iyonize ederler. Bu iyonlar kaya çatlaklarından yukarı doğru hareket eder ve daha sonra atmosfere yayılır, havayı iyonlaştırarak parlayan bir plazma oluşturur.

Takvim Logo

2. Tektonik stres alanındaki dünyanın manyetik alanının veya iyonosferinin yerel olarak yok edilmesi bir parlama etkisine neden olur veya tektonik stres bir piezoelektrik etki üretir ve kuvars içeren kaya belirli bir şekilde sıkıştırıldığında, güçlü voltaj üretecektir. Bu voltaj havaya salınır, havayı iyonize eder ve tribolüminesans prensibi olarak adlandırılan parlak elektrik ışığı yayar.

Takvim Logo

DEPREM IŞIKLARI NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

Deprem ışıkları yaygın değildir. Genellikle daha büyük depremlerden önce veya sırasında ortaya çıkarlar, ancak birkaç hafta önceden görünebilirler.

Takvim Logo

Gelecekte, deprem ışıklarını inceleyerek, büyük depremlerin oluşumunu önceden tahmin edebilir ve etkisini azaltabiliriz.

Takvim Logo

İşte o mavi ışıktan görüntüler...