Avrupa’da elektrikler neden kesildi? Elektrikler ne zaman gelecek? Açıklama geldi! İspanya, Portekiz, Fransa, Belçika...

Avrupa 28 Nisan 2025'te ender görülen büyük bir krizle karşı karşıya kaldı. İspanya, Portekiz, Fransa, Andorra ve Belçika'da milyonlarca insanı etkileyen dev bir elektrik kesintisi yaşandı. Avrupa'nın farklı noktalarından gelen bilgiler, büyükşehirlerde hayatın durma noktasına geldiğini ve günlük yaşamın ciddi şekilde sekteye uğradığını gösteriyor.

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 28 Nisan 2025 17:57

Avrupa'nın kalbinde eşi benzeri görülmemiş bir enerji krizi yaşanıyor. İspanya, Portekiz, Fransa, Andorra ve Belçika'da milyonlarca kişi devasa elektrik kesintileri nedeniyle karanlığa gömüldü. Ulaşım ağları felç olurken, hastaneler jeneratörlerle ayakta kalmaya çalışıyor. Peki, Avrupa'da elektrikler neden kesildi? İşte detaylar...

📍 ELEKTRİK KESİNTİLERİNDEN ETKİLENEN ÜLKELER

İspanya: Madrid, Barselona, Sevilla, Valensiya gibi büyük şehirler başta olmak üzere ülke genelinde kesinti
Portekiz: Lizbon, Porto ve diğer büyük kentler
Fransa: Andorra sınırındaki güneybatı bölgeler
Belçika: Yerel basın bazı bölgelerde kesinti yaşandığını aktardı
Andorra: Elektrik kesintilerinden doğrudan etkilendi

Toplam nüfusu 50 milyondan fazla olan bu bölgelerde kesintilerin boyutu, modern Avrupa tarihinde nadir görülen bir seviyeye ulaştı.

🚦 HAYATIN DURDUĞU ANLAR: ULAŞIM VE İLETİŞİM KRİZİ

Elektrik kesintileri en çok ulaştırma ve iletişim sistemlerinde kaosa yol açtı:

İspanya: Tren ve metro seferleri tamamen durdu. Trafik ışıklarının çalışmaması nedeniyle Madrid ve Barselona'da ciddi trafik sıkışıklığı oluştu.
Portekiz: Lizbon'da metrolar durdu, ATM'lerde kuyruklar oluştu. Havalimanlarında uçuşlar aksadı.
Havalimanları: Madrid Barajas, Barselona El-Prat, Lizbon ve Porto havalimanlarında uçuşlarda büyük gecikmeler ve iptaller yaşandı.
İletişim: Telefon hatları kesildi, internet erişimi ciddi oranda aksadı.

🏥 SAĞLIK HİZMETLERİ JENERATÖRLERE BAĞLI

İspanya ve Portekiz'deki birçok hastane jeneratörlerle acil durum moduna geçti:

Madrid'deki Gregorio Maranon ve 12 de Octubre hastaneleri acil durum komiteleri kurdu.
Acil olmayan ameliyatlar ertelendi.
Barselona'daki Hospital del Mar kesintiden etkilenmediğini bildirdi.

🔥 AVRUPA'DA ELEKTRİKLER NEDEN KESİLDİ? YANGIN MI, HAVA OLAYI MI, SİBER SALDIRI MI?

🧯 Yangın İddiası

Fransa'nın güneybatısındaki Alaric Dağı'nda çıkan yangının, Perpignan ve doğu Narbonne arasındaki yüksek gerilim hattına zarar vermesi olası bir sebep olarak değerlendiriliyor.

🌡️ Hava Olayı İddiası

Portekiz'in elektrik operatörü REN, İspanya'nın iç bölgelerinde yaşanan ani ve sert sıcaklık değişimlerinin 400 KV yüksek gerilim hatlarında "atmosferik titreşim" oluşturduğunu, bu dalgalanmaların kesintiye neden olabileceğini açıkladı.

🖥️ Siber Saldırı Şüphesi

İspanyol hükümeti, Ulusal Siber Güvenlik Enstitüsü INCIBE ile birlikte olayın bir siber saldırı olup olmadığını araştırıyor. Henüz net bir bulguya ulaşılamadı.

📢 RESMİ AÇIKLAMALAR VE KRİZ YÖNETİMİ

Red Electrica: Elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, olayın "tarihte benzeri görülmemiş" olduğunu belirtti ve elektrik akışının kademeli olarak sağlanmasının 6 ila 10 saat süreceğini duyurdu.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez: Durumu yerinde takip etmek için Red Electrica merkezine gitti. Hükümeti Moncloa'da acil toplantıya çağırdı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: İspanya Başbakanı ile görüştüğünü ve AB'nin destek için koordinasyon sağladığını açıkladı.
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Antonio Costa: İspanya ve Portekiz yönetimleriyle sürekli temas halinde olduklarını bildirdi.

✈️ HAVALİMANLARINDA VE ŞEHİRLERDE SON DURUM

Madrid ve Barselona havalimanları: Elektrik kesintisi nedeniyle yedek jeneratörlerle çalışıyor. Çok sayıda uçuşta gecikme ve iptaller yaşandı.
Lizbon Havalimanı: Çoğu sefer iptal edildi. TAP Airlines, vatandaşlara havalimanlarına gitmemeleri çağrısında bulundu.
Şehirler: Madrid ve Barselona sokaklarında güvenlik önlemleri artırıldı, metro istasyonları boşaltıldı, büyük tarihi yapılar (örneğin Sagrada Familia) güvenlik nedeniyle kapatıldı.

⚡ ELEKTRİKLER NE ZAMAN GELECEK? "TAM NORMALLEŞME 1 HAFTAYI BULABİLİR"

Elektrik kesintisinin ardından gözler Avrupa'nın enerji altyapısına çevrilirken, Portekiz'in ulusal elektrik şebekesi operatörü REN (Rede Elétrica Nacional) çarpıcı bir açıklamada bulundu. Şirket, kesintilerin arkasında "nadir görülen atmosferik koşulların" etkili olduğunu belirtti.

REN tarafından yapılan açıklamada, İspanya'nın iç kesimlerinde yaşanan ani ve şiddetli sıcaklık değişimlerinin, 400 kilovolt'luk yüksek gerilim hatlarında "atmosferik titreşim" adı verilen anormal dalgalanmalara yol açtığı belirtildi. Bu durumun ise İber Yarımadası'ndaki elektrik şebekesinde ciddi dengesizliklere neden olduğu ifade edildi.

Şirket yetkilileri, elektrik akışının kademeli olarak yeniden sağlanmaya başladığını vurgularken, şebekenin tam kapasiteyle ve stabil bir şekilde çalışmasının bir haftayı bulabileceği uyarısında bulundu.

Öte yandan, İspanyol yetkililer Portekizli operatör REN'in ortaya koyduğu bu hava olayları tezine ilişkin henüz resmi bir değerlendirme yapmadı. Madrid yönetimi kesintilerin nedenine ilişkin kapsamlı bir teknik inceleme ve soruşturmanın sürdüğünü bildirdi.

🌪️ ATMOSFERİK TİTREŞİM NEDİR, NASIL OLUŞUR, NASIL ZARAR VERİR?

Elektrik şebekelerinde yaşanan büyük çaplı kesintilerde zaman zaman duyulan terimlerden biri de "atmosferik titreşim" (İngilizcesi: Aeolian Vibration veya Atmospheric Vibration) oluyor. 28 Nisan 2025'te İspanya ve Portekiz'de yaşanan elektrik kesintisinin sebepleri arasında da bu terim öne çıktı.

🌬️ ATMOSFERİK TİTREŞİM NEDİR?

Atmosferik titreşim, rüzgar, ani sıcaklık değişimi veya hava akımlarının, özellikle yüksek gerilimli enerji nakil hatlarında oluşturduğu sürekli küçük titreşimler ve dalgalanmalar anlamına gelir. Bu titreşimler görünmezdir ama kabloları ince ince titreştirerek zamanla zarar verir.

▶️ Basitçe açıklarsak;

Yüksek gerilim telleri, kuvvetli rüzgarlar veya ani sıcaklık farkları nedeniyle çok hızlı ve küçük titreşimler yapar.
Bu titreşimler tellerin kendi doğasındaki doğal frekanslarla birleşirse, kabloları adeta sürekli "esnetir" ve "gevşetir".

🌡️ ATMOSFERİK TİTREŞİM NASIL OLUŞUR?

Başlıca sebepleri şunlardır:

Ani sıcaklık değişimleri (örneğin gün içinde birden aşırı ısınma veya soğuma),
Şiddetli ve dalgalı rüzgarlar,
İklim değişikliği etkisiyle artan hava hareketleri,
Dağlık ve açık alanlarda enerji hatlarının uzun mesafeli ve esnek şekilde gerilmiş olması.

Özellikle kabloların üstündeki hava akımları, tıpkı bir müzik telini titreştiren parmak hareketi gibi, tel üzerinde "küçük, ama sürekli" enerjiler oluşturur.

⚡ ATMOSFERİK TİTREŞİM NE GİBİ ZARARLARA YOL AÇAR?

Atmosferik titreşimler uzun vadede ya da şiddetli durumlarda şu etkileri yapabilir:

Kabloların bağlantı noktalarında mikroskobik çatlaklar oluşturur.
Tellerin kopmasına, gevşemesine veya sarkmasına neden olur.

İzolasyon malzemelerini aşındırır.
Enerji akışında dengesizlikler yaratır: Voltaj düşüşü, frekans bozulması gibi.
Kısa devre riskini artırır.
Şiddetli durumlarda bölgesel veya ülke çapında elektrik kesintilerine yol açabilir.

🔌 ENTERKONNEKTE SİSTEM NEDİR? AVRUPA'DA ELEKTRİK ŞEBEKELERİ NASIL BİRBİRİNE BAĞLI?

Elektrik altyapısında "enterkonnekte sistem" terimi, farklı bölgelerdeki elektrik şebekelerinin birbirine doğrudan bağlanması ve koordineli çalışması anlamına gelir. Kısacası, ülkeler veya bölgeler, elektrik hatlarını birbirine bağlayarak ortak bir enerji havuzu oluşturur.

▶️ Basitçe;

Bir ülkenin elektriği yetmezse, diğerinden elektrik "ödünç" alabilir; bir yerde fazla üretim varsa, diğer yere aktarılabilir.

🌍 AVRUPA'DA ENTERKONNEKTE ŞEBEKE SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?

Avrupa'daki ülkelerin çoğu ENTSO-E (Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı) adı verilen dev bir organizasyonun üyesidir.
Bu sistem sayesinde, Avrupa'daki 35 ülke, kablolar ve yüksek gerilim hatları ile senkronize bir şekilde elektrik alışverişi yapar.

📈 AVRUPA'DA ENTERKONNEKTE SİSTEM ÖRNEKLERİ

Bölge	Bağlantı
İspanya & Portekiz	Fransa üzerinden Avrupa ana şebekesine bağlı
Almanya & Fransa & İtalya	Avrupa'nın elektrik omurgasını oluşturuyor
İskandinav Ülkeleri (Norveç, İsveç)	Batı Avrupa'ya HVDC kablolarıyla bağlı
Doğu Avrupa (Polonya, Macaristan)	Batı Avrupa sistemine entegre çalışıyor

SİBER SALDIRI İHTİMALİ VAR MI?

Avrupa'nın 28 Nisan 2025'te yaşadığı dev elektrik kesintileri sonrası, siber saldırı ihtimali de gündeme geldi. İspanya hükümeti ve Avrupa Birliği yetkilileri, kesintilerin nedenini araştırırken, "siber sabotaj" ihtimalini tamamen dışlamadıklarını açıkladı.

Daha önce:

Ukrayna 2015 ve 2016'da, enerji şebekeleri siber saldırıya uğramış, yüz binlerce kişi elektriksiz kalmıştı.
ABD 2019'da enerji tesislerine yönelik küçük çaplı saldırı girişimleri rapor etmişti.

Siber saldırılar, elektrik şebekelerinde voltaj dengesizliği, kontrol kaybı ve bölgesel kesintilere yol açabiliyor.
Şu anda Avrupa'da durum dikkatle izleniyor, ancak resmi doğrulama henüz yapılmadı.

Fotoğraflar: AA, Takvim Fotoğraf Arşivi