EYT sonrası Bağkur'luya tescil affı, İHYA, prim indirimi! 5 yıl erken emeklilikle 900 gün iptal edilecek! Tarım, Esnaf...

EYT sonrası emeklilik sisteminde yeni değişiklikler geliyor. Özellikle Bağkur sigortalılar için yeni emeklilik şartları masaya geldi. EYT'de prim sayısının 9000'den 7200'e indirilmesi gündemde. Bu sayede 5 yıl erken emeklilik mümkün kılınacak. İşte yeni reforma dair merak edilenler.

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 06 Mayıs 2023 09:50 Güncelleme Tarihi: 06 Mayıs 2023 16:01

EYT'nin ardından Bağkur'lular için yeni fırsatlar gündeme geldi. Prim eşitliği için yasa merakla beklenirken gözler Meclis'e çevrildi. Esnafa ve çiftçilere erken emeklilik ile ilgili açıklama yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, çiftçinin sosyal güvenlik primlerine destek olacaklarını söyledi. Öte yandan Bağkur'lular için İHYA fırsatı da yer alıyor. Geçmiş günlerini canlandırarak 2 yıl erken emeklilik sağlanabiliyor. İşte yeni emeklilik sisteminin şifreleri haberimizde...

Milyonların yüzünü güldüren EYT yasasının ardından esnafla beraber milyonlarca çiftçinin de yüzünü güldürecek yeni emeklilik reformu geliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, esnaf ve küçük tüccar gibi çiftçilerin de prim yükünün azaltılarak, erken emeklilik kapısı açılacağı duyurdu.

Bağkur 7200 güne düştü! 7200 prim günüyle emeklilik müjdesini Başkan Erdoğan Kayseri'de verdi!

Çiftçiler bu sayede 9 bin prim günü yerine 7200 günle, 5 yıl daha erken emeklilik hakkına sahip olabilecek. Prim düzenlemesiyle erken emeklilik imkânının yanı sıra yüzde 20 daha yüksek emekli aylığı almak mümkün hale gelecek.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, seçim manifestosunda çiftçinin sosyal güvenlik primlerine destek olacaklarını açıklarken, çiftçiler de 25 yılla değil 20 yıl çalışma süresi ve prim gün sayısıyla emekli olabilecek.

Çiftçi ve esnafın prim yükünün azaltılmasına yönelik teknik çalışmayı tamamladıklarını belirten Bakan Bilgin, "Çiftçi odalarıyla, esnaf, tüccarlarla görüştüm. Anadolu'da tarım sigortalılarının da taleplerini de dinledim. Esnafın, çiftçinin prim gün sayıları çok yüksek, bu konuda teknik çalışmaları tamamladık.

Beş kişinin çalıştığı berberi, küçük bir dükkânı büyük işletme gibi değerlendirmek yanlış. Belli ölçeğin altında olanları, yanında beş ya da daha insan çalışanları ayrı kategoride ele alarak onların prim gün sayılarını emekçilerle aynı sayıya getirme hazırlığı yaptık" diye konuştu.

4 FARKLI EMEKLİLİK VAR
Tarım Bağ-Kur emekliliği içinde başvuru yapılırken, yaştan, malulen, engelli ve normal emekli olmak üzere 4 farklı emeklilik çeşidi bulunuyor.

Tarımda sürekli, süreksiz, mevsimlik olmak üzere farklı çalışma koşulları nedeniyle Bağ-Kur ve işçi ve tarım sigortalısı olmak üzere farklı statülere bağlı olarak emeklilik işlemleri de değişiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre tarım sigortalısı sayısı yaklaşık 550 bin civarında olup, tarım sigortalılığı daha az primle emeklilik imkânı sunuyor.

Tarım Bağ-Kur emeklilik şartına göre 9 bin ya da 5400 gün primin doldurulması gerekiyor.

Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başvuru yapanların 9 bin gün.

Kadın 58, erkek 60 yaşı doldurması gerekiyor. Nisan 2008 tarihinde başvuranlar erkek 5400 gün ve 63 yaşı doldurmak gerekiyor.

Kadınlarda ise Nisan 2008 tarihinde başvuru yapanların 5400 gün ve 61 yaş veya 900 gün 58 yaşın doldurulması zorunluluğu bulunuyor.

7200 PRİM GÜNÜNE DÜŞECEK
Yapılacak düzenlemeyle çiftçilerin emekliliği için gerekli prim gün sayısı SSK'lı çalışanlarla eşitlenecek.

Çiftçiler bu sayede 9 bin gün yerine 7 bin 200 günle emekli olabilecek. Böylece 5 yıl daha erken emeklilik imkânı doğacak. Prim uçurumunu kapatacak yasal düzenlemeyle emekliler arasında hem gelir hem de aylık bağlanma süresinde eşitlik sağlanacak.

SGK'lı çalışanlar Bağ-Kur'lu çalışan arasında 1800 gün yani 5 yıllık süre farkı kaldırılarak emeklilik için gerekli prim süresi eşitlenecek.

Prim düzenlemesiyle erken emeklilik imkânının yanı sıra yüzde 20 daha yüksek emekli aylığı almak mümkün hale gelecek.

GİRİŞ TARİHİNE GÖRE DEĞİŞECEK
2008'de gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi.

Bu nedenle Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor.

SSK'da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor.

Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor.

Emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale gelecek. Yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme sağlanmış olacak hem de SSK, Bağ-Kur arasındaki prim gün farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.

İHYADA TUTAR DEĞİŞECEK! HER BAĞ-KUR'LU İHYA ALABİLİR Mİ?

EYT'lilerin prim eksiğini tamamlama yollarından biri de ihya. Ancak her Bağ-Kur'lu yararlanamadığı gibi, primleri kazanmada da önemli detaylar var. Üstelik asgari ücret için gündeme gelen ara zam bu ödemeyi de yükseltecek. Bu nedenle ihya planlayanların tarihe dikkat etmesi de şart...

Prim ve yıl şartını tamamlayan 1.8 milyon EYT'liden 1 milyonunun aylık bağlama işlemi tamamlanırken, eksik primi olanlar da bunu tamamlama peşinde. Doğum ve askerlik borçlanması primleri tamamlamak için en yaygın yol olarak öne çıkarken, Bağ-Kur'lular için 'ihya' formülü de bulunuyor.

Ancak her Bağ-Kur'lunun ihya imkanı olmuyor. İhya imkanı olanların da tamamını ödemesi gerekiyor. Ayrıca asgari ücrete önümüzdeki günlerde yapılacak artış da ihya planlayanların başvuru süresine dikkat etmesi gerektiğini ortaya koyuyor.

BU HAK KİMLER İÇİN VAR?
Esnafın da aralarında olduğu Bağ-Kur'lulardan prim borcu bulunanlara 2008, 2015, 2018 ve 2021 yıllarında yapılan düzenlemelerle önemli bir imkan tanındı. Bu düzenlemelerle prim borçları silindi, borçlu döneme ait hizmet süreleri donduruldu.

Prime ihtiyaç duyanlara, dondurulan bu günleri istedikleri tarihte ihya ile yeniden kazanma imkanı da verildi.

Prim ihtiyacı olan Bağ-Kur'lular, eğer bu kapsamdaysa ihya imkanından yararlanacak. Yani prim borcu silinip bu döneme ait hizmet süreleri dondurulmuş olan Bağ-Kur'lular ihya için başvurabilecek.

TÜM SÜRELERİ CANLANDIRMAK ŞART MI?
Borçlanmada borçlanılacak süreden ihtiyaç kadarı ödenebilirken, ihyada tüm sürelerin canlandırılması gerekiyor. Örneğin; dondurulmuş bin gün hizmet süresi varsa, bu sürenin tamamı için ödeme yapılacak. 360 güne ihtiyaç olsa bile bin günün ödemesinin yapılması gerekecek.

NASIL CANLANDIRILACAK?

Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler ödeme yaparak dondurulmuş günlerinin tamamını kazanıyor ve primlerine ekletebiliyor. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurup hesaplanacak tutarın tamamını 3 ay içinde ödemek gerekiyor.

NE KADAR ÖDENİYOR?

Prim borcu nedeniyle dondurulan sigortalılık süreleri, ihya talebinde bulunulan tarihteki asgari ücret üzerinden yapılıyor. En az günlük asgari ücretin yüzde 34.5'i oranında prim ödenerek ihya işlemi gerçekleştiriliyor. Şimdi ihya talebinde bulunan bir kişi 1 aylık ihya için 3 bin 452 lira 70 kuruş ödüyor.

BAŞVURUYA DİKKAT!

Ancak Temmuz'dan itibaren asgari ücrette artış planlanıyor. Bu nedenle ihya başvurusunu Temmuz ayına bırakanların daha fazla ödemesi söz konusu olabilecek.

Örneğin asgari ücret ilk 6 aylık enflasyon tahmini olan yüzde 21.43 artarsa 4 bin 192 lira 61 kuruşa çıkacak. 1 aylık ihya için yaklaşık 740 lira daha fazla ödeme yapmak gerekecek.

Üstelik bu tutar yeni asgari ücret daha yüksek olursa daha da artacak. Haziran sonuna kadar başvuran eski tutarlardan ödeme yapacak. Ödeme için de SGK'nın tebliğ etmesinden itibaren 3 ay süre olacak.