takvim.com.tr
Vatikan'da Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus'un ölümünün ardından seçim hazırlığı başladı. Dünyanın gözü Vatikan'da, Papa'nın seçildiğini ilan edecek beyaz dumanı beklerken papa adaylarının kim olduğu ve hayatlarına ilişkin tüm detaylar ise gündem konusu.
YENİ PAPA İÇİN GİZLİ TOPLANTI
Francis'in gömülmesinin ardından Kardinaller Koleji Dekanı Kardinal Giovanni Battista Re'nin kardinalleri Roma'ya çağırmak için 15 ila 20 günü var.
Konklav sırasında kardinaller, 106 süit, 22 tek kişilik oda ve bir devlet dairesi bulunan beş katlı bir konukevi olan Casa Santa Marta'da yaşarlar. Papa Francis, papalık döneminde 201 numaralı süitte yaşamıştı.
Görsel BBC'den alınmıştır
OYLAR ALTIN SÜSLEMELİ GÜMÜŞ KUTUYA
Papalık seçimleri, sürecin büyük bir gizlilik içinde yürütülmesinden dolayı öngörülmesi zor bir üne sahip. Sistine Şapeli'ne girdiklerinde, kardinaller dış dünyayla tüm bağlantılarını keser ve yeni Papa seçilene dek içeride kalırlar.
Konklavın ilk günü öğleden sonra yalnızca bir oylama yapılır, ancak sonraki günlerde kardinaller günde dört kez oy kullanabilirler.
Yeni Papa'nın seçilebilmesi için, oyların üçte ikisini alması gerekir ki bu da sürecin uzamasına neden olabilir.
Her kardinal, üzerinde Latince olarak "Başpapaz olarak seçiyorum" yazan sade bir karta seçtiği adayın ismini yazar.
Sonrasında kıdem sırasına göre sıraya girerler ve oylarını büyük, gümüş rengi ve altın süslemeli kutuya atarlar.
DÜNYA BEYAZ DUMANI BEKLİYOR
Sistine Şapeli'nin dışında dünya bacadan çıkan dumanı izleyecek. Duman siyahsa, bir oylama turu daha olacak. Beyaz duman yeni bir Papa'nın seçildiğinin işareti.
VAFTİZ EDİLMİŞ HER ERKEK OLABİLİR
Vaftiz edilmiş herhangi bir Katolik erkek Papa olmaya uygun fakat 1378'den beri yalnızca kardinaller papa olarak seçiliyor.
PAPA FRANCIS ADAYLARI BELİRLEMİŞTİ
80 yaşın altında ve seçime katılmaya uygun olan kardinallerden oyların en az üçte ikisini alan kişi kardinal olacak. Pazartesi günü hayatını kaybeden Papa Francis, adayların büyük çoğunluğunu atadı ve genellikle kendisi ile aynı ruhani öncelikleri paylaşan erkekleri seçti. Batı basını bunun "sürekliliği" işaret ettiğini belirtiyor.
VATİKAN LİDERLİĞİNE KİMLER HAZIRLANIYOR?
Vatikan'da seçim süreci bir hayli uzun olacak. Peki yeni Papa adayları kimler? İşte Vatikan'a lider olmaya hazırlanan tüm kardinaller…
KARDİNAL PETER ERDO: VATİKAN'IN AİLE TOPLANTILARININ DÜZENLEYİCİSİ
Budapeşte başpiskoposu ve Macaristan primatı olan 72 yaşındaki Erdo, 2005 ve 2011 yıllarında iki kez Avrupa Piskoposluk Konferansları Konseyi başkanlığına seçildi. Bu da, seçmenlerin en büyük oy bloğunu oluşturan Avrupa kardinalleri arasında saygı kazandığını gösteriyor. Bu görev süresince, konseyin Afrika piskoposluk konferanslarıyla düzenli toplantılar yapması sayesinde birçok Afrika kardinaliyle tanışma fırsatı buldu.
Erdo, Papa Francis'in 2014 ve 2015'teki Vatikan aile toplantılarının düzenlenmesine yardımcı oldu ve bu süreçte önemli konuşmalar yaptı. Ayrıca, 2021 ve 2023 yıllarında Papa'nın Budapeşte'ye yaptığı ziyaretler sırasında daha da fazla görünürlük kazandı.
KARDİNAL REINHARD MARX: KRİTİK KONU LGBT SAPKINLIĞI
Münih ve Freising Başpiskoposu olan 71 yaşındaki Kardinal Reinhard Marx, 2013 yılında Papa Francis tarafından kilit danışman olarak seçildi. Ardından, reform ve mali disiplin döneminde Vatikan'ın mali işlerini denetleyen konseyin başına getirildi.
Alman Piskoposlar Konferansı'nın eski başkanı olan Marx, 2020 yılında Almanya'daki din adamlarının cinsel taciz skandalına yanıt olarak başlatılan ve "sinodal yol" olarak bilinen tartışmalı diyalog sürecinin güçlü bir savunucusu olarak öne çıktı. Süreç; bekârlık, eşcinsellik ve kadınların rahipliği gibi konuların tartışılmasını içerdiği için muhafazakâr çevreler tarafından kilise birliğine tehdit olarak değerlendirildi.
Kardinal Marx, 2021 yılında Alman Kilisesi'nin cinsel istismar geçmişi nedeniyle başpiskoposluk görevinden istifa etmeyi teklif ederek dikkatleri üzerine çekti. Ancak Papa Francis bu teklifi reddederek görevde kalmasını istedi.
KARDİNAL MARC OUELLET: CİNSEL İSTİSMAR VAKALARI
Kanadalı Kardinal Marc Ouellet, on yıldan fazla bir süre boyunca Vatikan'ın Piskoposlar Kongregasyonu'na liderlik etti ve dünya çapındaki piskopos adaylarının seçilmesinde önemli bir rol oynadı. Papa Benedict XVI tarafından atanmasına rağmen, Papa Francis onu 2023'e kadar görevde tutarak daha doktriner piskoposların seçilmesine yardımcı oldu. Ouellet, rahip bekârlığını savundu ve kadınların rahipliğini reddederken, kilise yönetiminde daha fazla rol almalarını destekledi.
2019'dan itibaren liderlik ettiği ofis, cinsel istismar vakalarını örtbas etmekle suçlanan piskoposları soruşturma sorumluluğunu da üstlendi. Bu hassas görev, ona güçlü düşmanlar kazandırdı ancak aynı zamanda Vatikan'daki üst düzey yetkililer hakkında derin ve potansiyel olarak kritik bilgilere erişim sağladı.
KARDİNAL PIETRO PAROLIN: GAYRİMENKUL SKANDALINA KARIŞTI
70 yaşındaki İtalyan Kardinal Pietro Parolin, 2014'ten beri Papa Francis'in dışişleri bakanı olarak görev yapıyor ve Katolik hiyerarşisindeki önemi nedeniyle papalık için başlıca adaylardan biri olarak kabul ediliyor. Deneyimli bir diplomat olan Parolin, Vatikan'ın Çin ile yaptığı tartışmalı piskoposluk anlaşmasını denetledi ve 2021'deki Londra gayrimenkul yatırımındaki başarısızlıkla bağlantılı bir skandala karıştı (ancak suçlanmadı). Venezuela eski büyükelçisi olarak Latin Amerika kilisesiyle güçlü bağları var.
KARDİNAL ROBERT PREVOST: PAPALIK İÇİN ÇOK GENÇ
Amerikalı bir papa fikri, ABD'nin jeopolitik gücü göz önüne alındığında uzun süre tabu olarak kabul edildi. Ancak Chicago doğumlu 69 yaşındaki Kardinal Robert Prevost, bir ilk olabilir. Peru'da misyonerlik ve başpiskoposluk deneyimi olan Prevost, şu anda Vatikan'ın güçlü piskoposluk dikasterliğinin başkanı ve piskopos adaylıklarını incelemekle görevli.
Papa Francis, Prevost'a uzun yıllardır ilgi gösteriyor ve 2014'te onu Peru'nun Chiclayo piskoposluğuna gönderdi. 2023'te ise Roma'ya atandı. Latin Amerika Papalık Komisyonu başkanı olarak bölgedeki Katolik hiyerarşisiyle düzenli temas hâlinde. Ancak, Prevost'un genç yaşı, bazı kardinallerin uzun yıllar sürecek bir papalık dönemine sıcak bakmamaları nedeniyle aleyhine olabilir.
KARDİNAL ROBERT SARAH: SÜREKLİ BEKARLIK KRİZİ
Gineli 79 yaşındaki Kardinal Robert Sarah, uzun süre bir Afrikalı papa olarak en güçlü aday olarak görülüyordu. Muhafazakârlar tarafından sevilen Sarah, doktriner ve ayin odaklı bir papalık anlayışını benimsemesiyle tanınıyor. Vatikan'ın yardım ofisi Cor Unum'un eski başkanı olan Sarah, Papa Francis ile birkaç kez çatıştı ancak en büyük gerginlik, Latin Ayini rahipleri için sürekli bekârlığı savunan bir kitabı ortak yazmalarıyla yaşandı. Bu kitap, Francis'in Amazon'daki evli rahipler konusundaki kararını tartıştığı dönemde yayımlandı ve Sarah'nın, Benedict'in ahlaki otoritesini Francis'in öğretisine karşı denge unsuru olarak kullanmaya çalıştığı izlenimini verdi.
Papa Francis, bu olayı takiben Benedict'in sekreterini görevden aldı ve Sarah'yı 75 yaşına geldiğinde emekli etti. Sarah'ın destekçileri, bu olayın onun papalık şansını zedelediğini belirtiyor.
KARDİNAL CHRISTOPH SCHOENBORN: TACİZLERE YAPTIRIM UYGULAMAMIŞTI
Avusturya'nın Viyana Başpiskoposu 80 yaşındaki Christoph Schoenborn, Benedict XVI'nın öğrencisi olarak doktriner ve akademik açıdan muhafazakâr çizgide bir isim olarak görülüyor. Ancak, Francis'in boşanmış ve medeni olarak yeniden evlenen Katoliklere yaklaşımını, "doktrinin organik gelişimi" olarak savunarak Francis'in tartışmalı hareketlerinden biriyle ilişkilendirildi. Schoenborn'un ebeveynleri gençken boşandığı için bu konu onun için kişisel bir anlam taşıyor.
Viyana başpiskoposu olarak, geçmişte cinsel tacizcilere yaptırım uygulamama konusundaki tutumu eleştirilen Schoenborn, medeni birliktelikleri ve kadınların diyakoz olarak atanmasını desteklediğini belirtti. Ayrıca, Benedict'in Vatikan'ın doktrin ofisine başkanlık ettiği dönemde, Katolik Kilisesi Katekizmi'nin 1992 güncellemesinde önemli bir rol oynadı.
67 yaşındaki Filipinli Tagle, Papa Francis'in ilk Asyalı papa adayı olarak görülüyor. Francis, Manila Başpiskoposu'nu Roma'ya getirerek Vatikan'ın misyoner evanjelizasyon ofisinin başına getirdi. Bu ofis, Asya ve Afrika'daki Katolik Kilisesi'nin ihtiyaçlarını karşılıyor ve Francis'in bürokrasi reformlarıyla rolü daha da önemli hale geldi. Tagle, Çin soyundan geldiğini ve çocukluğuna dair duygusal anekdotlar paylaştığını sıkça dile getiriyor. Vatikan'daki deneyimi ve yönetim yeteneklerine sahip olmasına rağmen, genç yaşının, papalık süresi daha sınırlı olabilecek yaşça daha büyük bir adaya tercih edilmesini engelleyebileceği düşünülüyor.
KARDİNAL MATTEO ZUPPI: SAPKINLARA HİZMET
2022'de Bologna Başpiskoposu ve İtalyan Piskoposlar Konferansı Başkanı 69 yaşındaki Matteo Zuppi, Francis döneminde özellikle dinler arası diyalogda etkili olan Sant'Egidio Topluluğu ile yakın ilişkilere sahip. Zuppi, 1990'larda Mozambik iç savaşının sona ermesinde rol almış ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşında Francis'in barış elçisi olarak atanmıştı. 2019'da Francis tarafından kardinal yapılmış ve İtalya piskoposlarından sorumlu olması gerektiği belirtilmişti.
Zuppi, Francis'in ilerici ve marjinallere hizmet etme geleneğini sürdüren bir aday olarak görülüyor. Ayrıca, Rahip James Martin'in sapkın LGBTQ+ topluluğuna yönelik mesajı içeren kitabına yazdığı önsözle, bu eğilimlerinin altını çizdi. Ailesi de güçlü kurumsal bağlara sahip; babası Vatikan gazetesi L'Osservatore Romano'da çalışıyordu ve annesi, Kardinal Carlo Confalonieri'nin yeğeniydi.
Fotoğraflar AP'den alınmıştır...
