TBMM'nin açılamasının ardından emeklilikte yaşa takılanlar için yeni kanun teklifleri ve soru önergeleri gelmeye başladı. Hükümet EYT konusunda en son net bir şekilde olumlu karşılamadığını açıklamıştı. Ancak son açıklamaların üzerinden uzun bir süre geçti. İşte son dakika haberleri ve detaylar takvim.com.tr'de
EYT KONUSUNDA TBMM'YE SORU ÖNERGESİ VERİLDİ!
TBMM'nin açılamasının ardından emeklilikte yaşa takılanlar için yeni kanun teklifleri ve soru önergeleri gelmeye başladı. Hükümet EYT konusunda en son net bir şekilde olumlu karşılamadığını açıklamıştı. Ancak son açıklamaların üzerinden uzun bir süre geçti.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'a yöneltilen soru önergesi olmuştu. Milletvekili Ömer Fethi Gürer tarafından sunulan bu soru önergesinde EYT'li vatandaşlar için bir çalışma olup olmadığı soruldu. Çalışma Bakanı Selçuk ise bu soru önergesine henüz yanıt vermedi.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından geçtiğimiz dönemlerde yapılan açıklamada, EYT konusuna ilişkin şu ifadeler kullanılmıştı:
"Emeklilikte Yaşı Tutmayanlar demeyi tercih ediyoruz. Emeklilikte 3 ana parametre var. Sigorta süresi, prim ödeme ve yaş. İkisi olup bir tanesi olmadığında olmuyor. Üçünün aynı anda sağlanması gerekiyor. Maliyet hesapları var. Prensipte de sorunu var. Emeklilik dediğimiz şey teknik olarak kullandığımız tabirde "Yaşlılık aylığı". Yaşlılık aylığı yaşlı olunca alınır. Dolayısıyla EYT bekleyenlerin ortalama yaşı 48. Dünyanın hiçbir yerinde 48 yaş yaşlı olarak kabul edilmiyor."
EYT'LİLER İÇİN YENİ BİR FORMÜL VAR MI?
Başta AK Parti kanadından olmak üzere tüm siyaset dünyasından gelen açıklamaları yakından takip eden EYT'li vatandaşlar için son gelişmelerden birisi Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'a yöneltilen soru önergesi olmuştu.
Bunun dışında EYT konusunda AK Parti'den çok önemli açıklamalar gelmişti. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından geçtiğimiz dönemlerde yapılan açıklamada, EYT konusuna ilişkin şu ifadeler kullanıldı.
"Emeklilikte Yaşı Tutmayanlar demeyi tercih ediyoruz. Emeklilikte 3 ana parametre var. Sigorta süresi, prim ödeme ve yaş. İkisi olup bir tanesi olmadığında olmuyor. Üçünün aynı anda sağlanması gerekiyor. Maliyet hesapları var. Prensipte de sorunu var. Emeklilik dediğimiz şey teknik olarak kullandığımız tabirde "Yaşlılık aylığı". Yaşlılık aylığı yaşlı olunca alınır. Dolayısıyla EYT bekleyenlerin ortalama yaşı 48. Dünyanın hiçbir yerinde 48 yaş yaşlı olarak kabul edilmiyor."
EYT'DE FİNLANDİYA FORMÜLÜ NEDİR?
9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan herkes şu anda 25 yılını doldurdu. Primi de tamamsa yaşı bekliyor. Hepsinin emekliliği mümkün değil. Ancak yaşta birkaç yılı kalmış olanlar için formüller var. En uygulanabilir olanlar Almanya ve Finlandiya modeli. Konunun tartışılması için biraz detaylara bakalım. Finlandiya ve Almanya'da da emeklilik yaşı 65 ve 67'yi buluyor. Bizde ise 2008 sonrası için 61 (erkek) ve 58 (kadın) yaş şartı var. Almanya ve Finlandiya'da emekliliğine birkaç yıl kalanlara, "Alacağınız maaş her yıl için yüzde 2 eksik olacak. Kabul ederseniz emekli olun" deniliyor. Yani emekliliğine 2 yıl kalan yüzde 4, 3 yıl kalan yüzde 6 daha az maaşa razı oluyor. Finlandiya'da üstelik bu süre zarfında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek maaşını eski haline getirme durumu da var.
500 BİN KİŞİ ETKİLENECEK
Bizde ise yaşa takılanlar arasında emekliliğine çok kısa süre kalanlar kadar 10 yıl olanlar da var. Dolayısıyla yüzde 2'lik indirim yüzde 20'yi bulacak ve maaş eriyecek. Kısa süre kalanlar için uygulanacak formül hem emekli olacakların sayısını azaltacak (500 bin kişinin etkileneceği belirtiliyor) hem de mali yükü hafifletecek. Prim ödeme konusu da düşünülürse sisteme getirisi de azalacak.
İKİ FORMÜL VAR
Bir örnek verelim. Bir arkadaşımızın emeklilik için yaşını doldurmasına 3 yıl kaldığını düşünürsek. 2 bin lira ücretle bu arkadaşımız 'emekli olacağım' dediğinde yüzde 6'lık indirimle alacağı maaş 1.880 liraya inecek. Bir başka formülde ise yaş şartına kaç yıl kalmışsa o sürenin primlerinin toplu olarak borçlanılarak maaştan indirim olmadan emeklilik hakkı verilmesi. Bu sayede emekli maaşı günün şartlarından (gerçek tarihe göre daha düşük) hesaplanacağı için sistem kazanacak. Toplu ödeme ile de kaynak imkânı gelecek. (2016 için yıllık en az ödeme 6.324.48 TL)
ÇALIŞMAYI TEŞVİK SORUNU ÇÖZER
Yaş bekleyenlerin emeklilik istemelerini önleyecek bir başka formül ise 'çok çalışana yüksek emekli maaşı' olacak. Özellikle 2008 sonrasında asgari ücretle çalışan için emekli maaşını düşüren bir aylık bağlama oranı var. Eğer bu oranlar yükseltilirse insanların 'erken emeklilik' yerine 'daha çok çalışmayı' isteyip 'yüksek emekli maaşı' tercih edeceği de düşünülmelidir.
