2 milyon 700 bin başvuru alındı! Kısa çalışma ödeneği başvuru nasıl yapılır? O kriterler son derece önemli

Kısa çalışma ödeneği başvuruları bir süredir milyonlarca çalışanın gündemindeki yerini koruyor. Koronavirüs salgını nedeniyle işçiyi ve istihdamı korumak için önemli tedbirler alınıyor. Kısa çalışma ödeneğine dair açıklama yapan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, "Şu an itibariyle bize başvuran firma sayımız 232 bine ulaşmış durumda. Şu anda 2 milyon 700 bin çalışanımız için kısa çalışma ödeneği başvurusu almış durumdayız." dedi. Peki, kısa çalışma ödeneği başvuru nasıl yapılır?

Giriş Tarihi 16 Nisan 2020, 23:41 Güncelleme 16 Nisan 2020, 23:43
2 milyon 700 bin başvuru alındı! Kısa çalışma ödeneği başvuru nasıl yapılır? O kriterler son derece önemli

İÇİNDEKİLER

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk 'kısa çalışma ödeneği' hakkında önemli açıklamalarda bulundu. İşverenlerin dikkat etmesi gereken kriterleri tek tek açıklayan Bakan Selçuk istihdamın korunacağının altını çizdi. Bu kapsamda milyonlarca çalışan özellikle bugünlerde "Kısa çalışma ödeneği başvuru nasıl yapılır?" sorusuya ilgili araştırma yapıyor.

"2 MİLYON 700 BİN ÇALIŞANIMIZ İÇİN BAŞVURU ALMIŞ DURUMDAYIZ"

NTV'nin canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Selçuk, kısa çalışma ödeneğine ilişkin bir soru üzerine, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecini, hem işveren hem çalışanlar adına, gelir desteği de sağlayarak ve istihdamı koruyarak atlatmayı hedeflediklerini söyledi.

Bu anlamda, kısa çalışma ödeneğinin önemli bir uygulama olduğunu vurgulayan Selçuk, şöyle devam etti:

"Şu an itibariyle bize başvuran firma sayımız 232 bine ulaşmış durumda. Toplamda çalışan sayımız da 2 milyon 700 bine ulaştı. Dolayısıyla da şu anda 2 milyon 700 bin çalışanımız için kısa çalışma ödeneği başvurusu almış durumdayız. Kabul edilen firma sayımızsa bu süreçte 1 milyon 180 bin. Dolayısıyla yüzde 44 gibi bir oranda kabul edilmemiz var. Süreç, inceleme devam ediyor. Onları da kısa zaman içinde sonuçlandıracağız."

Selçuk, konuyla ilgili kanuni düzenlemeyle beraber uygunluk tespiti süresinin de ertelendiğini belirterek, "İlk önce ödemeyi yapacağız, sonra uygunluk tespitini yapacağız. Daha hızlı bir şekilde ödemelerin gerçekleşmesi sağlanacak." diye konuştu.

Korovirüs sebebiyle önceden kısa çalışma ödeneğinde istenen belge sayısını azalttıklarını belirten Selçuk, bu süreçte ödemeleri geciktirmemek için, uygunluk tespitini ödemenin sonrasında yapacaklarını söyledi. Selçuk, işverenin hatalı beyanının da müeyyidesi bulunduğunu kaydetti.

İş-Kur çalışanlarına ve iş müfettişlerine, normalin çok üzerinde bir hızla çalıştıkları ve firmalara dönüş yaptıkları için teşekkür eden Selçuk, "Şu anda 232 bin firma üzerinden 2 milyon 680 bin çalışanımızdan 1 milyon 180 bininin işlemlere esas uygunluk tespitleri bitti. İnşallah ayın sonuna gelmeden biz bu süreci başvuranlar açısından tamamlamayı hedefliyoruz." dedi.

Selçuk, "Hatalı bir işlem tespit edilirse bunun yükümlülüğü kimde olacak? Çalışan açısından bir sorumluluk yaratacak mı?" sorusuna, "Bunun sorumluluğu tabi ki çalışanımızda olmayacak. Çünkü işlemin, sürecin yürütümü işveren üzerinden oluyor." yanıtını verdi.

İŞVERENE ÇAĞRI

Başvuru sürecini anlatan Selçuk, şunları söyledi:

"Firma, çalışan listesi beyan ediyor. Beyanda eksiklik veya hata varsa bunu biz işverenle konuşarak halledeceğimizi düşünüyoruz. Bir kez daha işverenlerimize çağrıda bulunmak istiyorum: Bu sürecin daha hızlı işlemesi için bu bilgileri hem yeterli hem de doğru bir şekilde iletmeleri çok önemli. Herhangi bir yerde kimlik numarasında veya bir rakamda hata olduğu zaman süreç gerçekten sekteye uğrayabilir. Müfettişlerimiz bilgileri doğrulamak için gayret gösteriyorlar. Bu da zaman kaybına sebep oluyor. İşverenlerimiz, çalışanlarımız adına bu belgeleri, listeleri bize doğru ilettikleri takdirde süreci daha hızlı ilerleteceğiz. Çalışanlarımız bundan sorumlu olmayacaklar. Çünkü başvuru, firma bazında işveren adına yapılıyor."

"YÜZDE 50'Sİ 3 KİŞİDEN DAHA AZ ÇALIŞANI OLAN FİRMALAR"

Kısa çalışma ödeneğine başvuran firmalara ilişkin bilgi veren Selçuk, 1 ve 3 çalışanı olan firmaların, başvuru sayısının yarısından fazlasını oluşturduğunu, 10 kişiden az çalışanı olan firmaların dahil edilmesi halinde bu rakamın yüzde 79'lara çıktığını, 20 kişiden az çalışanı olan firma sayısıyla da başvuruların yüzde 90'lara ulaştığını kaydetti. Selçuk, "Diyebiliriz ki kısa çalışma ödeneğine başvuran firmaların yüzde 50'si 3 kişiden daha az çalışanı olan firmalar. Bu firmalarımızın kayıtlı olan çalışanlarını bize doğru iletmeleri bizim daha çabuk ulaşmamız anlamında büyük bir önem arz ediyor." dedi.

"İSTİHDAMI KORUMAK TEMEL GAYEMİZ"

Salgın süresince yapmak istediklerinin çalışanı korumak olduğunun altını çizen Selçuk, şöyle devam etti:

"Çalışanımızı, iş akdi içinde, istihdamın içinde koruyabilmek istiyoruz. İşçimizi, çalışanımızı koruyabilmek anlamında, geçici bir süreyle fesih yasağı getirdik. Bu 3 ay süre zarfında işveren tarafından akidler feshedilemeyecek. İşveren de bu 3 aylık süreyi geçmemek üzere işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek. Aslında bu sistemde hem işverenimizi hem çalışanımızı koruyoruz. İşverenimize diyoruz ki, istihdamı korumak temel gayemiz."

Hiçbir işçinin, çalışanın, bu süreç zarfında işinden olmasını istemediklerini vurgulayan Selçuk, "Bu fesih yasağı iki tarafı koruduğumuz ve temelde de istihdamı koruduğumuz bir sistem." değerlendirmesinde bulundu.

BAŞVURU ŞARTLARI NELERDİR?

Kısa çalışma ödeneği başvuru şartına değinen Selçuk, şunları kaydetti:

"Eğer bir çalışanımız 450 günü tamamlamışsa, 60 gün şartını tamamlamışsa işvereniniz onun adına kısa çalışmaya başvuracak. Eğer çalışanımız 450 günü, 60 gün şartlarını tamamlayamıyorsa o zaman da ücretsiz izin üzerinden biz ona destek olmaya çalışacağız. Dolayısıyla sistemdeki bütün sigortalılarımızın, işçilerimizin 450 günü tamamlasın veya tamamlamasın bu şekilde biz akidleri içinde kalmalarını, aynı zamanda istihdamını korumalarını sağlayacağız. Bir anlamda da işverenlerimize de onların ücret maliyetini destekleyerek katkı sunmayı hedefliyoruz. Temel hedefimiz bu süreç zarfında kimse işinden olmasın."

"Düzenlemeye uyulmazsa ne olur?" sorusuna Selçuk, "İşverenimizin, hem kısa çalışma ödeneği hem ücretsiz izin desteği, nakdi destek imkanlarından çalışanları adına faydalanacaklarına, bu başvuruları yapacaklarına ve kesinlikle işten çıkarmayacaklarına inanıyorum. Ama velevki böyle bir durum olursa da bunun bir idari para cezası olacak. İş sözleşmesini fesheden işveren ve işveren vekiline bir idari para cezamız var. Bu da aylık brüt asgari ücret tutarında olacak." karşılığını verdi.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Corona virüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işverenler, buna ilişkin kanıtlarla birlikte 'Kısa Çalışma Talep Formu' ile 'Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesini' bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine (www.iskur.gov.tr), elektronik posta göndermek suretiyle başvurabilecek.

Başvuruların işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için virüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi gerekiyor. İŞKUR, gerektiğinde işverenle irtibata geçerek, ilave belgeler talep edilecek. İşverenlere, başvurusunun alındığı yine elektronik ortamda bildirilecek. İşverenin talebi İŞKUR'a bağlı iş müfettişlerinde değerlendirilecek.

Müfettişler incelemeyi işyerine gitmeden başvuru evrakları üzerinden yapacak. Kamu kurumları tarafından faaliyeti durdurulan işyerlerinin ödenekten yararlanması için yapılacak incelemede işyerlerinin kısa çalışma ödeneği kapsamına girip girmediğine bakılacak.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?

Üçte bir oranında azaltması demek, 6 iş günü çalışmanın yapıldığı işyerinde 4 gün çalışma yapılmaması anlamına geliyor. Bu kapsamda da işçilere kısa çalışma ödeneği ödeniyor ve sağlık sigortası primleri karşılanıyor.

Bunların hepsi de İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeniyor. Meclis Genel Kurulunda kabul edilen yasa tasarısı ile kısa çalışma ödeneğinin şartları da kolaylaştırıldı. İşverenlerin ödenekten yararlanması için öncelikle mevcut istihdamı koruması ve bu dönemde işçi çıkarmaması gerekiyor. Düne kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için çalışanın 4 ay çalışıyor ve en az 600 gün de prim ödemiş olması gerekiyordu.

Meclis'te kabul edilen yasa ile 600 gün şartı 450 güne, 120 gün şartı da 60 güne indirildi. Buna göre 2 ay çalışan ve 450 gün prim ödeyen çalışana kısa çalışma ödeneği ödenebilecek. Bu düzenleme de 30 Haziran 2020'e kadar geçerli olacak.

Kısa çalışma ödeneği ile çalışanlara, en son eline geçen aylık prime esas kazancının günlük brüt tutarının yüzde 60'ı ödeniyor ve en yüksek ödenecek tutar aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini (4.414.5 lira) geçemiyor. Buna göre de çalışana damga vergisi düşüldükten sonra en düşük 1.752,40 lira ile en yüksek 4.380.99 lira arasında kısa çalışma ödeneği ödenecek.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işveren isterse devletin ödediğinin üzerini tamamlayabilecek. Yani, kısa çalışma ödeneği ile çalışanın maaşının yüzde 60'ını devlet karşılarken, kalan yüzde 40'ını da işveren çalışana ödeyebilir. Yeni düzenleme ile işverenlere getirilen asgari ücret desteği ile çalışanın üzerine düşen yüzde 40'lık ücret de düşmüş olacak.

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150'sini geçemez.

Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.

Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.

Kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi "18-Kısa Çalışma Ödeneği" olarak bildirilir.Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır.

Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri işverene aittir.

Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve Kurum tarafından ödenir.