Suriye'de 50 küsur yıl boyunca iktidarda kalan Esad rejimi muhalif gruplar tarafından 12 günde devrildi. Muhaliflerin pazar günü Şam'ı ele geçirmesi ile Esad rejiminin işkence merkezleri de gün yüzüne çıktı.
ESAD'IN İNSAN MEZBAHASI
Şam'ın 30 kilometre uzağındaki Rif Dimaşk bölgesinde bulunan yaklaşık 184 futbol sahası büyüklüğündeki Sednaya Cezaevi'nde yıllardır tutuklu olan mahkumlar birer birer çıkarılırken insanlık dışı tablo da gözler önüne serildi.
Sednaya Hapishanesi'nden kalan tutukluların serbest bırakılması için çabalar devam ediyor.
Suriye Sivil Savunma Teşkilatı (Beyaz Baretliler) olarak da bilinen birimler, Sednaya'nın kırmızı hapishane olarak bilinen yeraltı bölümlerindeki tutuklulara ulaşmanın yollarını bulmak için kazı çalışmalarını sürdürüyordu.
İnsan hakları ihlallerinin belgelendiği ve "insan mezbahası" olarak anılan cezaevinin, daha önce tahmin edilenden çok daha karmaşık olduğu ortaya çıktı.
ÇALIŞMALAR SONA ERDİ
Suriye'de devrilen rejimin işkence merkezi Sednaya Hapishanesi'ndeki gizli hücreler ile bodrumlarda kaldığı iddia edilen tutukluları araştıran ekipler, arama çalışmalarının, tesis içinde açılmamış ya da gizli herhangi bir alan tespit edilmediği için tamamlandığını duyurdu.
Beyaz Baretliler olarak bilinen Suriye Sivil Savunması grubunun X hesabından yapılan açıklamada, askeri hapishanedeki gizli bölme iddialarının araştırıldığı operasyonların sona erdiği bildirildi.
Uzman ekiplerin, cezaevinin tüm bölümleri, bodrumları, avluları ve çevresindeki alanlarda kapsamlı arama yaptığı aktarılan açıklamada, "Yapılan aramada tesis içerisinde açılmamış ya da gizli herhangi bir alan tespit edilmemiştir." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, "Operasyonlar, cezaevini ve yerleşim planını bilen kişilerin yardımıyla gerçekleştirildi. Keşfedilmemiş gizli hücreler veya bodrumlara dair herhangi bir kanıt bulunamadı." ifadeleri yer aldı.
GİZLİ HAPİSHANELER İÇİN 5 BİN DOLAR ÖDÜL
Beyaz Baretliler tarafından yapılan bir açıklamada, "Suriye'deki tutukluların tutulduğu gizli hapishanelerin tespitine doğrudan yol açacak bilgileri sağlayanlara" 5 bin dolar maddi ödül teklif etti.
İNFAZ PRESLERİ, MAYIN TARLALARI
Sednaya Hapishanesi'nde Esad rejiminin idam mahkûmlarını infazdan sonra ezmek için kullandığı bildirilen bir "demir infaz presi" de bulundu.
İnsan Mezbahası Sednaya'nın Suriye ordusu Üçüncü Tümeni tarafından korunduğu ve mayın tarlalarıyla çevrili olduğu biliniyor.
SON DURAK: SEDNAYA
Suriye İnsan Hakları Ağı'na (SNHR) göre, Mart 2011 ile Aralık 2024 arasında 136 bin 614 kişi cezaevlerine alındı. Bu kişilerden bir kısmı ise "son durak" olarak görülen Sednaya'ya nakledildi. Mahkumların tutulduğu ilk hapishanelerin işkence merkezi olduğu ve Sednaya'ya gönderilen kişilerin ise tutuklandığı belirtildi.
"SEZAR" BELGELERİ KAÇIRDI
2014 yılında rejimden kaçan ve kendisine "Sezar" ismi verilen bir kişi, Suriye hapishanelerinde öldürülen veya işkence gören tutukluların parçalanmış bedenlerini gösteren on binlerce görüntüyle birlikte Suriye'den kaçtı. Suriyeli ve uluslararası hak örgütleri ile aktivistlere yaklaşık 53 bin 276 dosya iletti.
"GÖZALTINDA" 6 BİN 786 KİŞİ ÖLDÜ
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), fotoğrafların hükümetin gözetimi altında en az 6 bin 786 kişinin öldüğünü kanıtladığını ileri sürdü.
Uluslararası Af Örgütü, 2017 yılında binlerce kişinin burada idam edildiğini tespit etmesinin ardından Sadnaya Hapishanesi'nden "mezbaha" olarak söz etmişti. Ya toplu asılarak öldürüldüler ya da yiyecek, su ve ilaç verilmeden işkenceye maruz bırakılarak öldürüldüler. Suriye yetkilileri ise daha sonra onları toplu mezarlara attı.
157 BİN 634 SURİYELİ TUTUKLANDU
Mart 2011 ile Ağustos 2024 arasında yaklaşık 157 bin 634 Suriyeli tutuklandı.
Bu sayının 5 bin 274'ünü çocuklar, 10 bin 221'ini ise kadınlar oluşturuyor.
Beşar Esad'ın 1971'de iktidara gelen babası Hafız Esad döneminde, binlerce kişi daha Suriye'nin güvenlik güçleri tarafından kaçırıldı.
HAFIZ'DAN BEŞAR'A MİRAS İŞKENCE MERKEZLERİ
Hafız'ın 2000 yılında ölmesinin ardından ülkenin yönetimini oğlu üstlendi. Yardım kuruluşlarına göre, yeraltı zindanlarında hâlâ sayısız insan mahsur kalıyor.