Türkiye'nin, son günlerde sıkça gündem olan Libya'daki varlığının stratejik önemi oldukça büyük. Akdeniz'de olası bir gerginlik durumunda Türkiye'nin Libya'daki güçleri daha da önem kazanacak. Son günlerde tartışmaların odağında olan Libya'daki Türk varlığının sonlandırılmak istenmesi, dünyanın gözünün çevrildiği Akdeniz planlarının dışında olduğu düşünülemez.
Son günlerde adı sıkça duyulan darbeci Halife Hafter
TÜRKİYE'Yİ DÜŞMAN İLAN ETTİLER
İç karışıklığın sürdüğü Libya'da geçtiğimiz gün, darbeci General Halife Hafter'e bağlı Ahmet el Mismari, Türk hedeflerin düşman olarak tanımlandığını söyledi. Hükümet güçlerine İHA'larla destek verdiğini iddia eden ABD destekli darbeci grubun sözcüsü, Libya kara sularında bulunan Türk gemilerine ateş açılması emrini verdiğini belirterek, Libya hava sahasının Türk uçaklarına kapatıldığını ekledi. Ayrıca, ülkedeki Türk vatandaşlarının ise tutuklanacağını söyledi.
Bu açıklamanın, elbette bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Ülkede Kaddafi'nin ölümünün ardından irili ufaklı birçok grup, iktidar savaşı için mücadele ediyor.
LİBYA'DA SÜREÇ NASIL GELİŞTİ
Türkiye'ye ait uçak ve gemilerin hedef olacağını ve vatandaşlarının tutuklanacağı tehditlerinin geldiği Libya, Muammer Kaddaf'inin devrilmesinin ardından kaosa sürüklendi. Ülkede 2011 yılından sonra iç savaş yaşanırken iki farklı yönetim ortaya çıktı.
Birleşmiş Milletler'e bağlı Dünya Sağlık Örgütü iç savaşın devam ettiği Libya'da nisan ayının ilk iki haftasında yoğunlaşan çatışmalarda 200'den fazla kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ), Libya Misyonundan yapılan açıklamada, ülkenin doğusunda konuşlu General Halife Hafter'in 4 Nisan'da başkent Trablus'a yönelik saldırı emriyle patlak veren çatışmalarda bugüne kadar 205 kişinin öldüğü, 913 kişinin de yaralandığı ifade edildi.
Açıklamada, Trablus'un önceki gün 2014'ten beri yaşanan "en kötü çatışmalara" sahne olduğunun altı çizildi.
Birleşmiş Milletler de çatışmaların başlamasından bu yana en az 25 bin kişinin yerlerinden olduğunu kaydetti.
Bu arada BM başta olmak üzere uluslararası kamuoyundan sivillerin de zarar gördüğü çatışmaların derhal durması yönünde gelen çağrılarsa cephede karşılık bulmuyor.
LİBYA'DA İKİ FARKLI YÖNETİM BULUNUYOR
Arap Baharı olarak tanımlanan kitlesel halk hareketinin rejim karşıtı çatışmalara dönüştüğü ve Muammer Kaddafi'yi koltuğundan ettiği 2011 yılından bu yana siyasi istikrarın bir türlü sağlanamadığı Kuzey Afrika ülkesi Libya'da birden fazla yönetim bulunuyor.
Libya, 2014 seçimlerinin ardından siyaseten ikiye bölündü.
Bunlardan birisi ülkenin doğusunda, Mısır sınırına yakın Tobruk'ta bulunan Temsilciler Meclisi ve diğeri de Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti.
Öte yandan DEAŞ'ın 2015'te varlığını hissettirdiği ülkede, örgüte bağlı savaşçılar Kaddafi'nin doğum yeri olan Sirte kentini ele geçirdi. Ancak Türkiye'nin de desteklediği Misratalı güçler, DEAŞ'ı aynı yıl içerisinde ortadan kaldırdı.
KİM KİMİ DESTEKLİYOR?
Merkezi Trablus'ta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere Türkiye, Avrupa Birliği ve uluslararası kurumlarca meşru kabul ediliyor ve destekleniyor.
Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'ni ise Mısır Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Fransa ve kısmen Rusya'dan destek buluyor.
Büyük silahlı güçler
Akdeniz'e kıyısı bulunan 6,5 milyon nüfuslu petrol ülkesi Libya'da Kaddafi'nin devrilmesinin ardından yüzlerce irili ufaklı silahlı grup faaliyet göstermeye başladı.
ÖNE ÇIKANLAR GRUPLAR
Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı birlikler. Bu birliklerin başında Tümgeneral Usame Cuveyli bulunuyor.
Kaddafi'nin devrilmesinde en büyük paya sahip Misrata merkezli güçler.
Körfez ülkeleri ve Mısır'ın desteklediği Tobruk merkezli General Halife Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu.
Ülkenin batısında, Tunus sınırına yakın Zintan merkezli güçler.
HAFTER GÜÇLERİ İLE UMH 7 CEPHEDE SAVAŞIYOR
Bu arada Trablus'u ele geçirmek için saldırı başlatan Hafter güçleri, geride kalan 2 haftada tüm cephelerde gerilerken UMH'ye bağlı birlikler karşı saldırıya geçiyor.
Ayn Zara, Halletul Fercan, Kasr bin Gaşir, Vadi er-Rabi, El-Matar el-Kadim, Es-Sevani ve El-Aziziye bölgelerinde UMH güçleri ile Hafter'e bağlı güçler arasında vurkaç taktiğine dayalı çatışmalar devam ediyor.
Öte yandan Hafter'e bağlı güçlerin sözcüsü Ahmed el-Mismari, gelecek günlerde UMH birliklerine karşı 8'inci cephenin açılacağını belirtti.
Tümgeneral Usame Cuveyli liderliğindeki UMH'ye bağlı batı güçleri, başlattığı karşı saldırının ardından Aziziye bölgesinde yer alan 4. Tugay'ın karargahını ele geçirdi. Cephede halen sıcak çatışmalar devam ediyor.
