İşsizlik maaşına 30 gün kriteri

Türkiye'de çalışanların güvencelerinden birisi de işsizlik maaşı. İŞKUR kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılan ya da haklı fesihle ayrılan çalışanlara son 3 yıldaki prim gün sayılarına göre 10 aya kadar maaş ödüyor. Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40'ı, en yükseği ise yüzde 80'i kadar oluyor. Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu yıl rakamlar bin 15 ile 2 bin 31 lira arasında uygulanıyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR'a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken, şimdi internet ortamında da oluyor. Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var. İşten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR'a başvuru şartı var. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak. Örneğin; bir çalışan son 3 yılda 900 gün prim biriktirmişse, ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.

İKİNCİ MAAŞ İMKANI
İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendi ayrılmak gerekiyor. İşsizlik maaşının tamamını alan, yeniden şartları sağladığında işsizlik maaşından yararlanabiliyor.

KAÇ AY ÖDEME ALINIYOR?
İşsizlik maaşı için son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor. Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor.

BAŞVURU İŞKUR'A
İşte çıkartılan çalışanın 30 gün içerisinde İŞKUR'a başvurması gerekiyor. Bu şekilde hak edilen ödenek tam olarak alınabiliyor. İşsizlik ödeneği son 4 aylık maaş üzerinden hesaplanıyor.


YILINI DOLDURMAYAN DA İZİN YAPABİLİR
Çalıştığım yerde 11 ayı doldurdum, yıllık izin hakkımı kullanabilir miyim? Yıllık izin hakkı ne zaman elde edilir? Meryem KARA İzin hakkı için bir yılı doldurmak gerekiyor. Ama izne ayrılmak için, bu şart değil. Gelecek yılki hakkınızdan mahsuben de izne ayrılabilirsiniz. 1 yıl ile 5 yıl arasında çalışanların izin günü sayısı 14, 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanların 20, 15 yıl (dahil) ve daha fazla çalışması olanların 26 gün izin hakkı vardır.

İKİZ ÇOCUĞA TEK BORÇLANMA
İkiz çocuklarımız var. Eşim sigortalı, her ikisi için doğum ödemesi yapabilir miyiz? Mehmet Ali KURU
Çoğul gebeliklerde ikiz, üçüz gibi tek doğum olduğu için doğum borçlanması da bir çocuk için yapılabiliyor. Bu da 720 gündür. Bunun için doğumun sigortalı olunduğu tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor.

BORCUNUZ SİLİNMEZ
Üniversite okuduğum zaman burs almıştım. Çeyiz yardımından bu borç silinir mi? Ayşegül BULUT
Devlete olan borcunuzun yine devletten alacağınız bir yardımla mahsuplaşması gibi bir usul yok. Borcunuzu ödemeniz gerekiyor.

ÇOCUK ERKEN EMEKLİ EDER
Engelli annelerine erken emeklilik şansı var mıdır? Selçuk KAYA
Anneler çalışıyorsa ya da isteğe bağlı sigorta ödüyorsa çocuklarının durumunu raporla ispatlamaları halinde sigortalılıkta geçecek sürenin dörtte biri prim gün sayılarına eklenecek ve bu kadar süre de emeklilik yaşından düşecektir. Burada 1 Ekim 2008 tarihine dikkat etmek lazım, kural bu tarihten sonra geçerli oluyor.

İHBAR HAKKINIZ
Bir fabrikada 9 aydır çalışıyorum. Firma küçülmeye gittiğinden, beni işten çıkaracak gibi görünüyor. Tazminat alır mıyım? (İsmi saklı)
İş Kanunu'na göre kıdem tazminatına hak kazanmak için 1 yılı doldurmuş olmak gerekir. Ancak belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmış iseniz, işveren iş sözleşmenizin sona ereceğini önceden haber vermek zorundadır. Eğer yazılı olarak size bildirimde bulunmamış ise size ihbar tazminatı da ödemesi gerekir. 9 aylık çalışmanız var ise size 4 hafta önceden yazılı olarak bildirimde bulunması gerekir. Bunu yapmamış ise size 4 haftalık ücretiniz tutarında ihbar tazminatı ödemesi gerekir.

İZİNLER DEVROLUR
İşyerinin başkasına geçmesi halinde yıllık izin hakları bundan etkilenir mi? Saliha KERİM
İşyerinin çeşitli nedenlerle el değiştirmesi veya başkasına geçmesi halinde, bu işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin haklarında bir değişiklik olmaz. İşverenin değişmesi, işçilerin yıllık izin haklarını ortadan kaldırmaz. Devreden ile devralan arasında bu yükümlülüğün ortadan kaldırılacağına dair bir anlaşma yapılsa bile, bu geçerli olmaz.

EMEKLİLİK HESABI
1971 doğumluyum. 4A giriş tarihim 18.12.1989. 995 günüm var. 4B giriş tarihim ise 09.01.2013. 6 yıl, 21 gün primim var. Emine ÖZCAN
Bu şartlarda Bağ-Kur'dan emekli olacaksınız. 20 yıl prim ödeyerek 46 yaş şartıyla emekli olabilirsiniz.

Annemin doğum tarihi 25.05.1969. Sigorta girişi Mart 1987. 2300 prim günü var. Hamza KABA
20 yıl, 43 yaş ve 5150 gün şartı var. Primi eksik. Kısmi yaştan emeklilik için ise 3600 gün gerekiyor. O zaman da yaş şartı 58.

01.01.1981 doğumluyum. 11.11.1999 SSK girişliyim. 5400 prim günüm var. Özel bir kurumda 2011'den beri çalışıyorum. Kendi isteğimle ayrılırsam tazminat alabilir miyim? Korkut ÇAKIR
İşe giriş tarihiniz 9 Eylül 1999 sonrası olduğu için 60 yaş ve 7000 gün şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Kendi isteğinizle ayrılırsanız, tazminat alamazsınız.

02.01.1991'de Emekli Sandığı iştirakçisi olarak göreve başladım. Askerliğimi yedek subay olarak, göreve başladıktan sonra yaptım. Okan BORA
İlk memuriyete girdiğiniz tarihe göre emeklilik şartlarınız, 25 yıl kesenek ödeyerek 50 yaş olacaktır.

09.09.1997 işe giriş tarihim. Askerlik borçlanması yaptım, 120 gün yatırdım. Toplam prim günüm 7200. Yaşım 47. Mehmet Ali MEYDAN
25 yıl, 57 yaş, 5900 gün şartlarınız var. Prim tamam, yıl 2022'de dolacak. Yaşınız tamamlanınca da emekli olabilirsiniz.

FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN

ekonomi@takvim.com.tr