TAYFUN ER

TAYFUN ER

Tarihi 1 Ocak 2017

Osmanlı’nın sürgün yeri


Arapça adı 'su basan alçak yer' olan Rakka, stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca birçok savaşa tanıklık etti.

1517 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılan Rakka, dönemin en önemli sürgün yeriydi. Rakka'dan kaçanların sonu ölüm oluyordu...

Rakka, DEAŞ'ın kalesi ve en önemli üssü olarak biliniyor. Rakka, baş ilçesi Rakka olan 3 ilçeye sahip vilayetin de adıdır.
Fırat Nehri'nden taşan sularla çok sık su baskınına uğrar. Rakka isminin anlamı da Arapça'da 'su basan alçak yer' demektir.
İpek Yolu üzerinde olması, Mezopotamya'yı Anadolu'ya bağlayan noktada kurulması ve tarih boyunca stratejik öneminden dolayı çok sayıda savaşa sahne oldu Rakka. Hz. Ali, Muaviye'ye karşı savaşırken Rakka'yı üs olarak kullanmıştır.

İSYANA AF YOK
Rakka, Osmanlı döneminde en önemli sürgün yeriydi. Devlete sorun çıkaran grup ve aşiretler için en büyük cezalardan birisi 1517'de Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılan Rakka'ya sürgün edilmekti. Bazı kaynaklarda Rakka, isyan eden Kürt ve Türkmen aşiretlerinin sürgün edildiği yer olarak geçer.
Doğrudur ama eksiktir; çünkü Rakka'ya her etnisiteden insanlar sürgün edilirdi.
Örneğin Sandıklı'da yaşayan Danişmendli kabilesinden bir grup etrafa rahatsızlık verdikleri için Rakka'ya sürgün edilmişti. Keza 1691'de Kantemürlü Çepnileri Rakka'ya sürgün edildiler ve bugün Balıkesir civarında yaşayan Çepniler, Rakka'daki sürgünden dönenlerdir.

RAKKA MUKAVELESİ
Rakka'daki Arap, Kürt ve Türkmenler arasında yaşanan çatışmaları önlemek, oraya gidenlerin geri dönmesini engellemek için, gönderilenlere 'Rakka Mukavelesi' adıyla bir sözleşme imzalatılırdı. Buna rağmen kişi veya aşiretler Rakka'dan sık sık kaçtıkları için ünlü Ayanlar'dan Bozoklu Çapanoğlu, kaçanları yakalar ve öldürürdü.
Rakka sürgünü hiç istenmeyen bir ceza olduğundan, gitmemek için özür dilemek başta olmak üzere her şey yapılırdı.

TOPRAK VERİLİYORDU
Osmanlı, göçer olan Türkmen kabilelerini yerleşik hayata geçirmek ve bazı kişi ya da aşiretleri şenlendirme amacıyla da Rakka'ya göndermiştir.
Atıl veya verimsiz toprakların ihya edilip ekonomiye kazandırılması amacıyla yapılan uygulamada kişi, miri yani devletin arazisi olup da faydalanılamayan topraklar için başvurur, ne yapacağını, kaç yıl sonra vergi vereceğini bir plan dahilinde anlatırdı.
Devlet de uygun görürse o toprağı o kişiye verirdi.

İNGİLİZLER İŞGAL ETTİ
Osmanlı'ya isyan eden Kavalalı sülalesinden Hidiv İbrahim döneminde kısa bir süre Mısır'ın hakimiyetine geçtiyse de sonra yine Osmanlı toprağı olan Rakka, bu hüviyetini 1917'deki İngiliz işgaline kadar korudu. 1920'de de Fransız Mandası'na verildi. Rakka, askeri öneminden dolayı II. Dünya Savaşı sırasında da müttefiklerin işgaline uğradı. Fransa 1946'da Suriye'den çekilince de bağımsızlığına kavuştu.
Suriye'deki savaş öncesi yaklaşık 250 bin nüfusa sahip olan Rakka, su basmasından dolayı killi topraklarından yapılma seramikleri ve dokuma ürünleriyle tanınan bir şehirdir.