BDDK'nın bir süredir tüketici kredileri ilgili çalışma yaptığı biliniyor. Mevcut uygulamada tüketici kredilerinin kullanımında herhangi bir gelir limiti yok. Tüketici, kredi başvurusu yaptığında kredi skoruna göre banka, kredi tahsisi gerçekleştiriyor. Bu durum bazı müşterilerin, farklı bankalardan birden fazla kredi çekmesine ve toplamda ödeme gücünü zorlayan kredi kullanımına neden oluyor. Daha önce benzer durum kredi kartlarında vardı. Kredi kartlarına gelirin 4 katı sınır getirilerek, tüketicinin gelir ile borç yükü arasında bir denge oluşturulmaya çalışıldı. Benzer bir durum tüketici ve otomobil kredileri için yapılması planlanıyor. Kamuoyuna yapılan ilk açıklamaya göre BDDK tüketici ve otomobil kredisinde kredi kullanımı gelirin 3 yada 4 katı olması planlanıyor. Burada gelir olarak tanımlanan gerçek bir kişinin sadece çalışma karşılığı aylık aldığı maaş değil aynı zamanda diğer gelirlerin toplamı da dikkate alınacak. Örneğin kirada mülkünüzde aylık 1000 TL gelir elde ediyorsanız, yılda toplamda elde ettiğiniz 12 bin TL gelir bu hesabın içine dahil edilecek.
İHTİYAÇ KREDİSİ ÖNDE
Geçen yıl itibariyle kullanılan toplam kredi tutarı 1.48 trilyon TL. Bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 26. Bu da yaklaşık tüketiciler 385 milyar TL bireysel kredi kullanmış demek. Bireysel kredilerin 143 milyar TL'si konut, 79 milyar TL'si kredi kartları ve 156 milyar TL'si ihtiyaç ve 6 milyar TL ise taşıt kredi olarak kullanılmış. İhtiyaç kredilerinin bireysel krediler içindeki payı yüzde 40 iken, taşıt kredilerinin payı sadece yüzde 2 olarak kalmış. Türkiye'de otomobil alımlarında yoğun olarak kredi kullanılıyor. Buna rağmen taşıt kredilerinin payının bu kadar düşük kalmasındaki ana neden otomobil alımlarında tüketici araca ipotek konmaması için neredeyse aynı faiz ve maliyet düzeyinde olan tüketici kredisi kullanıyor. Burada kullanılan 6 milyar TL'lik taşıt kredisi ise bayilerin özel faiz kampanyaları ile kullandırdıkları kredilerden kaynaklanıyor. Burada bilinmesi gereken toplam rakamını tam olarak bilmediğimiz fakat tüketici kredileri içinde önemli paya sahip olduğunu düşündüğümüz taşıt almak amaçlı kullanılan krediler var. Bu şua açıdan çok önemli krediler içinde takibe düşme oranındaki sıralamaya baktığımızda kullandırılan kredinin teminatı zayıfladıkça kredisini ödeme iştahı zayıflıyor. Takipteki krediler içinde kredi kartları en yüksek iken konut kredisinde takibe düşme oranı en düşük. Takipteki kredi sıralaması kredi kartları, tüketici kredileri, taşıt kredileri ve konut kredisi olarak sıralanıyor. BDDK taslak halindeki düzenlemeyi yaparken bu hususa dikkat etmeli. Eğer tüketici kredisi ile taşıt kredisinde gelir sınırı aynı belirlenirse teminat yapısına sahip olmayan otomobil kredisi kullanacaklar cezalandırılmış olur. Çözüm çok basit. Otomobil kredisinde gelir sınırı 5 yada 6 kat belirlenirse hem taşıt almak isteyen ve tüketici kredisi çekmek isteyenler taşıt kredisine yönlendirilmiş olur, hem de otomobil almak isteyenler cezalandırılmamış olur.
