İran devleti 1950'den bu yana nükleer enerji elde etmek için bir program uyguluyor. Şah döneminde "Barış için atom" sloganıyla başlatılan bu proje, ABD'nin desteğiyle uzun yıllar sürdürüldü.
1979 İran İslam Devrimi ile durdurulan bu proje, 2005'te yeniden hızlandırıldı. 2011'de Buşehri'de ilk nükleer santral üretime geçti. ABD yönetimi, bu tarihten sonra İran'ın nükleer zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durdurmasını istedi. Başkan Trump da 2024 seçimlerinde vaatleri arasında "İran'ın durdulacağı" da vardı.
ABD ile İsrail arasında sık sık kesintiye uğrayan Nükleer Enerji görüşmeleri 15 Haziran'da yani dün yeniden başlayacaktı. İsrail'in Tahran'ı vurmasıyla bu görüşmeler birkez daha kesintiye uğradı ve görüşme süreci sabote edildi.
İsrail'in amacının tek başına İran'daki nükleer eneriji faaliyetleri olmadığı biliniyor. Asıl amaç bir rejim değişikliği ve İran'ın istikrarsızlaştırılması. Bu başka bir yazı konusu.
Benim sormak istediğim soru şu: Batı ve özellikle ABD nükleer silahlanma konusunda İran'a dur derken İsrail'e neden ses çıkarmıyor?
İsrail'in 1950'den bu yana nükleer silahlara sahip olduğu ve bu silahları uluslararası anlaşmalara aykırı olarak test ettiği biliniyor. Örneğin uydu görüntüleri yayınlanan Negev çölünün güneyinde Dimona bölgesindeki nükleer reaktörde neden bir denetim yapılmıyor?
Yapılamaz çünkü İsrail, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı imzalamadı. Bu yüzden büyük bir pervasızlıkla nükleer silah çalışmalarına devam ediyor. Yüzlerce nükleer silahı olduğu biliniyor ve hiçbir denetimi kabul etmiyor.
Mesela İsrail'in imza attığı bir anlaşma var: 1963 Nükleer Deneme Yasağı Anlaşması. Peki İsrail bu anlaşma hükümlerini takıyor mu? Elbette hayır!
İsrail, Güney Afrika'da başlattığı nükleer silah çalışmalarını okyanusta denedi. Kimse bunun hesabını sormadı. İran'ı defalarca nükleer silahlar üzerinden mahkum eden BM'ye bağlı Uluslararası Atom Enerji Ajansı, İsrail'in pervasızca nükleer silahlanmasını görmezden geldi.
İsrail'in nükleer enerji konusundaki ikiyüzlülüğüne Batılı bilim insanları da isyan ediyor. Bulletin of the Atomic Scientist adlı portalda yayımlanan 21 Mart 2025 tarihli makalede "ABD'nin İsrail'in nükleer silahları konusundaki ikiyüzlülüğü sona ermeli" çağrısı yapılıyor.
Bugüne kadar Trump dahil hiçbir ABD Başkanı, İsrail'in nükleer silahlanması konusunda dur demedi. Peki İsrail ne yaptı? Ortadoğu'yu haritadan silecek 400 atom bombası üretti. Bunu da büyük bir pişkinlikle her platformda dile getiriyor.
Gazze'de insanlık tarihinin en büyük katliamlarının birini, canlı yayında bütün dünyanın gözü önünde gerçekleştiren İsrail'e dur demeyen ikiyüzlü Batı'dan nükleer silahlanma konusunda adil bir yaklaşım beklemek elbette hayal olur.
Ortada çok büyük bir tiyatro sergileniyor. Biz de sadece izlemekle yetiniyoruz.