Bilimsel adı Rhus coriaria L. olan ağacın kıpkırmızı meyvelerin öğütülmesinden elde edilen bu baharatın marifetlerinden daha önce de bahsetmiştim bu köşede... Ancak bugün kanserle savaştaki çarpıcı etkilerinden bahsetmek istiyorum. Tüm kanser cinslerinde ortak olan yegane bir bilimsel gerçek var: Kanserojen madde ne olursa olsun, kanser hangi farklı mekanizmayla gerçekleşirse gerçekleşsin ve vücudun hangi organında olursa olsun, kanserleşecek hücrenin önce DNA'sında yani çekirdeğindeki genetik şifresinde bozulma oluyor. Bu süreç, kanser oluşumunu başlatan ilk adım, ondan sonrası çorap söküğü gibi geliyor. Biz bu DNA'da oluşan istenmeyen değişime 'mutasyon' diyoruz tıp dilinde. Bu konudaki en önemli bilimsel yayınlardan 'Mutasyon Research' yani 'Mutasyon Araştırması' adlı dergide 2009 yılının Şubat ayında sumak hakkındaki bir bilimsel araştırma sonuçları yayınlandı.
Çalışmanın adı şöyle: Sumağın DNA koruyucu etkileri; İnsan ve hayvan çalışma sonuçları.
SUMAK EKSTRESİ
Çalışma Avusturya 'Viyana Kanser Araştırma Enstitüsü' tarafından yürütülmüş. Çalışmada deney fareleri kullanılmış. Çalışma sonucunda hem DNA iplikçiklerindeki kırılmaların hem de DNA oksitlenmesinin sumaktan elde edilen ekstre ile engellendiği saptanmış. Aynı zamanda bu deneyde, sumak ekstresinin insan akyuvarlarında Hidrojen-peroksit ve benzapiren toksik maddeleri ile oluşturulan DNA hasarına karşı da koruyucu etkileri gözlemlenmiş. Kontrol grubunda, yani sumak ekstresi kullanılmayan grupta ise bu toksik maddelerle DNA hasarı oluşmuş. Biraz önce de vurguladığım gibi DNA hasarı, kanser oluşumunun kilit noktasını oluşturmakta.
OKSİJENİN YAN MADDESİ
Kanser oluşumunda en önemli faktörlerden biri de oksijen... Artık ürünlerinin hücrelere, daha da önemlisi, içinde genetik şifre bulunan DNA'ya hasar vermeleri.
Her soluk alışımızda hücrelerimize giren ve bize hayat veren oksijenin de yan ürünleri var... Vücudumuz Allah'tan bunlara karşı donanımlı, onlarla savaşmak için özel içsistemletimiz var. Ancak anti-oksidan gıdalar da bu savaşta en az onlar kadar önemli.
EKŞİ TADININ ALTINDA SAĞLIK DEPOSU
Sumak, bu oksijen yan ürünlerini 'savmada' oldukça becerikli, bomba gibi bir antioksidan ve sofralarımızda olmayı sonuna kadar hak ediyor bence. Onu ekşi tadın yakıştığı tüm çorba ve yemeklerde kullanabilirsiniz, tarhana çorbasına çok yakıştığını özellikle belirtmek istiyorum. Bu sağlık deposunu çocuklara bu şekilde vermek de çok kolay, hatta benim çocuklarım tarhana çorbasına 'sumaklı çorba' derlerdi küçükken. Sağlıcakla kalın, kendinize de çocuklarınıza da iyi bakın.