- Yeni aldığım aracımla kaza yaptım, aracım değer kaybına uğradı. Bunu nereden karşılayabilirim?
Öncelikle araç değer kaybının ne olduğundan bahsedelim. Araç değer kaybı özellikle son 10 yıldır sıklıkla duyduğumuz bir kavram. Değer kaybı, trafik kazası nedeniyle oluşan hasar sebebiyle aracın ikinci el piyasada kaybettiği değerdir. Onarılmış bir hasara bağlı değer kaybı, aracın başkasına devri sırasında parçaları işlem gördüğü için orjinalliğini kaybetmesi sebebiyle düşük gelir elde etme riskine karşı düşünülmüş bir değer ayarlamasıdır. Trafik kazası nedeniyle aracınızda ikinci el piyasada oluşan değer kaybı, gerçek bir zarardır ve kusurlu aracın trafik sigortası, limitleri dahilinde bu zararınızı gidermek zorundadır. Limitler yetmediğinde ise, bu zarardan karşı aracın ruhsat sahibi, işleteni ve şoförü de müteselsilen sorumludur. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 2010 yılında vermiş olduğu kararda "... araçta meydana gelen değer kaybı gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır" şeklinde karar vermiştir. Hasar gören araçta oluşan değer kaybı gerçek (doğrudan) zarar kalemleri arasındadır ve Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası genel şartlarının 1. maddesine göre sigortacı; poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, poliçede yazılı limitlere kadar teminat altına almıştır ve emsal Yargıtay kararlarında da değer kaybının Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında olduğuna karar verilmiştir.
- Aracım için talep ettiğim değer kaybı ödemesi beklediğimden az geldi. Değer kaybı nasıl hesaplanır?
Araç değer kaybının nasıl hesaplanacağı konusunda halen uygulamada bir birlik yoktur. Hazine Müsteşarlığı'nca birkaç kez değer kaybının nasıl hesaplanacağına yönelik formül ve katsayılar belirlenmiş olsa da Yargıtay kararlarında açıkça araç değer kaybının 'piyasa analiz yöntemine' göre belirlenmesi gerektiğini hükme bağlamıştır. Piyasa analiz yöntemi, aracın gerçekten ikinci el piyasada kaybettiği değerin tespit edilmesi ve araç sahibinin zararının tam olarak karşılanmasını sağlamaya yönelik bir hesaplama yöntemidir. Hesaplama yapılırken aracın, markası, modeli, yaşı, kilometresi, rayiç değeri, hasar gören aksamı, hasar geçmişi vb. kriterler dikkate alınarak aracın hasar görmeseydi ne kadara satılacağı ile hasarlı halinin ne kadara satılacağı analiz edilerek aradaki farka göre belirlenir. Araçta far, tampon, silecek, cam, jant gibi sökülüp takılabilir akşamlarda meydana gelen zararlar değer kaybı hesaplamasında dikkate alınmazlar.
Değer Kaybı Nasıl Tahsil Edilir?
Değer kaybı, öncelikle kusuruyla araca zarar veren yanın Karayolları Motorlu araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)'ndan tahsil edilebilir. Kusurlu aracın trafik sigortası, karşı yana vermiş olduğu değer kaybı zararından teminat limiti dahilinde sorumludur. Kusurlu aracın trafik sigortasına müracaat ederek 15 gün içinde değer kaybı zararının ödenmesini talep edebilir, sigorta şirketince ödeme yapılmazsa veyahut da eksik ödeme yapılrsa, mahkemeye veyahurt da sigorta tahkim komisyonuna giderek değer kaybı bedelini veya eksik kalan kısmını talep edebilirsiniz. Değer kaybı zararı da, hasar teminatı ile aynı limite tabidir ve bazen hasar bedeli ile birlikte trafik sigortası poliçesinde limit kalmayabilir. Bu durumda yine karşı yanın kasko poliçesinde ihtiyari Mali mesuliyet klozu varsa bu klozun limitinden de değer kaybı bedeli tahsil edilebilir. Yine her zaman, sigortaya müracaat etmeksizin tamamı için veyahut da sigortanın eksik ödediği kısım için kusurlu aracın işleteni (örneğin ruhsat sahibi, uzun dönem kiralayanı vb.) ve sürücüsüne de aracınızın uğradığı değer kaybı zararı için başvurabilirsiniz. Çünkü kusurlu aracın işleteni (örneğin ruhsat sahibi, uzun dönem kiralayanı vb.) ve sürücüsü de sigorta şirketi ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.