Mehmet Çetingüleç

MEHMET ÇETİNGÜLEÇ

Tarihi 5 Kasım 2013

Irak’la 2008 ruhu canlanıyor

Irak-Türkiye trafiği yoğunlaşmaya başladı.
Önce Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani Ankara'ya geldi.
Ardından Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari.
Sonra Neçirvan Barzani yeni bir ziyaret gerçekleştirdi.
Sırada Irak Başbakanı Maliki var.
Maliki geldikten sonra TBMM Başkanı Çiçek ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nun Irak'a gitmesi bekleniyor.

***
Türkiye ve Irak 3 yıl öncesine kadar son derece iyi ilişkilere sahipti.
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın 10 Temmuz 2008 tarihindeki Bağdat ziyareti sırasında önemli bir anlaşma imzalanmış ve iki ülke arasında "Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi" kurulmuştu.
Yani stratejik ortaklık…
Bu adımı 2009 yılında imzalanan 36 anlaşma takip etti.
Ulaştırma, sağlık, dış ticaret, bayındırlık ve iskan, tarım ve hayvancılık konularında işbirliği yapılacaktı.
Ama Başbakan Maliki ülkesinde birlik ve bütünlüğü sağlayıp kalkınmaya önem vereceğine şii-sunni ayrımcılığı gibi tehlikeli bir oyun oynamaya başladı.
Irak'ın sunni Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi'yi tutuklatmaya kalktı.
Haşimi Türkiye'ye sığındı.
Maliki Türkiye'yi "düşman" ilan etme noktasına kadar giden açıklamalar yaptı.
…Ve ikili anlaşmaları rafa kaldırdı.
Türkiye de Kuzey Irak'la ilişkilerini güçlendirmeye başladı.
Petrol ve doğalgaz anlaşmaları imzalandı.
Kuzey Irak'ın imar ve inşasında baş rolü Türk şirketleri kaptı.

***
Kuzey Irak enerji zengini.
Öyle ki 2015 yılına kadar günde 1 milyon varil, 2020 yılına kadar ise günde 2 milyon varil petrol ihraç etme kapasitesi bulunuyor.
Kuzey Irak petrolünün Avrupa'ya ulaştırılmasında 70 milyon varil kapasiteli Kerkük-Yumurtalık boru hattı önemli rol oynayacak.

***
Irak merkezi hükümeti fırsatı kaçırdı, ama Kuzey Irak şimdiden Türkiye'nin "stratejik ortağı" haline geldi.
Çünkü Barzani yönetimi, sadece ekonomik ilişkileri değil, dış politikayı belirlerken de Türkiye ile birlikte hareket etmeye özen gösteriyor.
Neçirvan Barzani'nin geçen hafta Başbakan Erdoğan, Enerji Bakanı Yıldız ve MİT Müsteşarı Fidan'la yaptığı uzun görüşmede petrol ve gaz anlaşmalarının yanı sıra, Irak merkezi hükümetiyle ilişkiler, Suriye'deki gelişmeler, PKK, PYD gibi birçok konunun ele alındığı bildiriliyor!

***
Maliki Hükümeti gördü ki, bölgede Türkiye'siz hareket etmek zor.
Ayrıca, anlaşmaları askıya almakla Türkiye-Irak yakınlaşmasını engellemek mümkün değil.
Maliki bir şeyi daha gördü;
Hem Kuzey Irak'a hem Türkiye'ye ihtiyacı olduğunu.
Şimdi yeniden "yakınlaşma" politikası devreye sokuluyor.
Çünkü iki ülkenin çıkarı "dostluktan" geçiyor.
Çok önemli bir şey daha var:
Irak'ta seçimler 2014 yılında!