Ben bir özel şirkette servis şoförüyüm. Şimdiye kadar çalıştığım firmalar her nedense çalışanın hakkı olan asgari geçim indirimini ödemek istemiyor. Bu konuda ne yapmalıyız? Yavuz, İstanbul'dan...
Ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanır. Asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için yüzde 7.5, diğer çocuklar için yüzde 5'idir.
MALİYE BELİRLİYOR
Gelirin kısmi döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır.
Asgari geçim indirimi, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır.
Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade yapılmaz.
İndirimin uygulamasında 'çocuk' tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, 'eş' tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade eder. İndirim tutarının tespitinde mükellefin gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınır.
İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanır.
Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınır.
Bakanlar Kurulu, indirim konusu yapılacak toplam tutarın asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartıyla ikinci fıkrada belirtilen asgari geçim indirimi oranlarını artırmaya veya kanuni oranına kadar indirmeye yetkilidir.
Asgari geçim indiriminin (AGİ) uygulama dönemleri ve mahsup şekli ile diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı'nca belirlenir.
Yukarıda düzenleme detaylı olarak anlatılmıştır. Çalışanlar için ödenmesi zorunlu olan bir uygulamaya karşı ödeme yapılmaz ise Vergi Usul Kanunu'na (VUK) göre yaptırımı vardır. Burada işverene VUK'a göre; usulsüzlük ve vergi ziyaı cezası olarak uygulanacaktır. AGİ'nin çalışanlara ödenmemesi suç teşkil eder. Ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacaktır. Vergi Usul Kanunu yönünden bakıldığında işveren, çalışanlarının bordrolarında hesaplayıp tevkif ettiği gelir vergisini öderken asgari geçim indirimini mahsup etmektedir. İşverenin, muhtasar beyannamesi tanımı gereği kaynaktan yaptığı kesinti ya da mahsup işlemi çalışan adına yapılmış işlemdir. Dolayısı ile işçi için yapılan bu mahsup, maliye politikası açısından mükellef adına yapılmaması gereken bir mahsuptur. Sonuç itibariyle bordroda hesaplanan vergiden mahsup edilen indirimin işçiye ödenmeden mükellefçe vergi indirimi yapılması durumunda, vergi idaresince re'sen veya ikmalen tarhiyat yapılarak vergi ziyaı cezası kesilmesine neden olacaktır.
ÜCRETİN PARÇASIDIR
4857 sayılı İş Kanunu'na göre, ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. Çalışanlar açısından en önemli unsur olan ücret, aynı zamanda işverenin de işçinin hizmet borcu karşısında yer alan ve iş sözleşmesinden doğan başlıca borcunu oluşturmaktadır. Asgari geçim indirimi de ücretin bir parçasıdır.