Erken ölümü engelleyen formül ortaya çıktı; Oxford araştırması

Bilim insanları, erken ölüm riskini belirleyen en önemli faktörlerden birinin yaşam tarzı olduğunu ortaya koydu. Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen geniş kapsamlı araştırma, genetik faktörlerin ölüm riski üzerindeki etkisinin sınırlı olduğunu ve bunun yerine çevresel ve yaşam tarzına bağlı değişkenlerin belirleyici olduğunu gösterdi.

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 20 Şubat 2025 09:15

Erken ölümü engelleyen formül ortaya çıktı; Oxford araştırması

Oxford Üniversitesi'nde yapılan geniş çapta bir araştırma, yaşam tarzının erken ölüm riski ve birçok ciddi hastalık üzerindeki etkisini gözden kaçırılmayacak bulgularla ortaya koydu. 500 binden fazla kişinin verileri üzerinde yapılan analiz, akciğer kanseri, kalp hastalıkları ve karaciğer yetmezliğini tetikleyen faktörlerin genetik yatkınlıktan daha fazla etkili olduğunu gösterdi.

Fotoğraflar: AA

PEYNİR TÜKETİMİ RİSK ARTTIRIYOR

Araştırmaya göre, günlük hayatta sıklıkla tüketilen bazı yiyecekler, kanser ve diğer ölümcül hastalıkların ortaya çıkma riskini etkileyebilir. Özellikle peynir tüketimi, erken ölüm ihtimali üzerinde önemli bir belirleyici faktör olarak dikkat çekiyor.

Uzmanlar, tüketilen peynir miktarının vücuttaki biyolojik yaşlanma sürecini hızlandırabileceğini ve kronik hastalıkların riskini artırabileceğini belirtiyor. Ancak, bu etkinin doğrudan bir neden-sonuç ilişkisiyle mi ortaya çıktığı yoksa başka yaşam tarzı faktörleriyle mi ilişkili olduğu henüz kesinleşmedi.

GENETİK FAKTÖRLERDEN DAHA ÖNEMLİ OLAN DEĞİŞTİRİLEBİLİR ETKENLER

Oxford uzmanlarının yürüttüğü araştırma, genetik faktörlerin erken ölüm riskinde tahmin edilenin çok daha az etkili olduğunu gösterdi. Verilere göre, bir kişinin ölüm riski %17 oranında çevresel ve yaşam tarzı faktörleriyle ilişkiliyken, genetik faktörler bu riskin yalnızca %2'sinden sorumludur.

Araştırmada tespit edilen en önemli 23 değiştirilebilir faktör arasında;

Peynir tüketimi

Yaşanılan bölgenin sosyoekonomik durumu

Sigara kullanımı

Egzersiz sıklığı ve düzeyi

Ortalama uyku saatleri

Eşle yaşamak veya yalnız yaşamak

Gün içinde sıklıkla bıkmış hissetmek

Çocuklukta obezite

Araştırmaya göre, bu değiştirilebilir faktörler, meme, akciğer, kolon, karaciğer, pankreas kanseri gibi çeşitli hastalıklara yakalanma olasılığını önemli ölçüde etkiliyor.

AKCİĞER KANSERİ RİSKİ VE YAŞAM TARZI

Akciğer kanseri konusunda genetik faktörlerin rolü, meme kanseri gibi hastalıklara göre daha düşük bulundu. Bunun yerine, sigara kullanımı, hava kirliliğine maruziyet, yaşam koşulları ve beslenme alışkanlıklarının belirleyici faktörler olduğu görüldü.

Araştırmada öne çıkan bulgulardan biri de, sigara içmenin 22 farklı hastalıkla doğrudan ilişkili olmasıydı. Buna karşın, yoksul bir bölgede yaşamak, istihdam durumu ve hane geliri gibi sosyoekonomik faktörlerin de 19 hastalıkla ilişkili olduğu ortaya kondu.

UZMANLAR NE DİYOR?

Oxford Üniversitesi epidemiyoloji uzmanı ve araştırmanın kıdemli yazarı Profesör Cornelia van Duijn, çalışmanın toplum sağlığına etkisinin büyük olduğunu belirterek, "Bu araştırma, bireylerin ya da devlet politikalarının değiştirerek erken ölüm ve hastalık risklerini azaltabileceği pek çok faktörü ortaya koyuyor. Sigara kullanımını azaltmak, egzersizi teşvik etmek ve sosyoekonomik eşitsizlikleri gidermek, halk sağlığında önemli farklar yaratabilir" dedi.

Londra Brunel Üniversitesi farmakoloji uzmanı Profesör Felicity Gavins ise "Bu çalışma, hastalıkların ve erken ölüm riskinin kökenlerini anlamak ve önlemek için büyük bir fırsat sunuyor" ifadelerini kullandı.