Hadi ipucu sorusu için bekleyiş sona erdi. Bugün 12.30'da başlayacak yarışmanın ipucu sorusu için yapılan açıklamada, "Tekne sevdalısı tanıdıklarınıza danışarak kolayca bulabileceğiniz bir ipucu geliyor sizler için hadiciler. Denizin derinliğini ölçmek için kullanılan aletin adı nedir biliyor muyuz?" denildi. İşte 15 Şubat Hadi ipucu sorusu ve yanıtı...
HADİ İPUCU SORUSU (15 ŞUBAT 2019)
Soru: Denizin derinliğini ölçen alet nedir?
Cevap: İSKANDİL
İskandil, sıvıların derinliğini anlamak için kullanılan aletlere verilen isimdir. Esas itibariyle uygun bir tarzda işaretlenmiş bir savlo (ip) ve ucuna bağlanmış bir kurşun ağırlıktan ibarettir.
İki bin yıldan fazla bir zamandan beri gemilerin emniyetini sağlamak üzere kullanılan alışıla gelen iskandiller günümüz gemilerinde de vardır. Bu iskandiller filika iskandili, el iskandili ve derin su iskandili olmak üzere üç çeşittir. Filika iskandili sığ sularda küçük teknelerde kullanılır. Şavlo (ip) uzunluğu 10 kulaç (18.3 m),ağırlığı 3 kg'dır. El iskandili her tip gemide limanlara girilirken kullanılır. Savlo (ip) uzunluğu 25 kulaç (46.25 m),kurşun ağırlığı 4.5-6.5 kg'dır. Derin su iskandili ise iskandil makinası bulunmadan önce ve sonra da iskandil makinası arızalı olan gemilerde kullanılır. Savlo uzunluğu 100 kulaç (183 m),ağırlığı 13-13.5 kg'dır.
Derin suların daha hassas iskandilini yapabilmek üzere, 19. yüzyılda Masis ve Wolker pervaneli iskandiller, makinalı ve yelkenli gemilerde uzun süre kullanılmıştır. Bu iskandiller üzerinde bulunan pervanenin, ağırlık dibe giderken suyun basıncı ile dönmesi neticesinde pervaneye bağlı dişlilerin bir göstergeyi harekete geçirmek ve bir kadran üzerinde derinliği okumak prensibi ile çalışır.
Makinalı iskandil: En yaygın olanları Thomson, kelvin ve Lucas iskandili makinalarıdır. Dünya harp ve ticaret gemilerinde seyir halindeyken, basit iskandillerle ölçülmeyecek kadar derin yerleri ölçmek amacıyla kullanıldı. Bu iskandiller, ekseni etrafında bir çıkrık vasıtasıyla dönen ve üzerinde esnek çelik telden yapılmış 300 kulaç (549 m) boyunda iskandil halatından meydana gelmiştir. Ayrıca içerisine su girebilen bir silindir ve silindirin içerisine de deniz suyuna temas edince renk değiştiren kimyasal bir madde ile sıvanmış üst ucu kapalı bir cam tüp bulunurdu. Ulaşılan derinlik, cam tüpün rengi değişen kısmı ölçülerek hesaplanırdı.
