40'lı yaşlardan sonra kadının yumurtalıklarındaki kadınlık hormonu östrojeni salgılayan yumurtaların sayısında bir azalma başlamaktadır. Bir süre sonra yumurtalar tamamen biter, östrojen hormonu çok düşük seviyelere iner ve adet kesilir. Son adete menopoz denir.
Kadınlar menopoz öncesi son yıllarda premenopoz adı verilen bir dönemden geçerler. Bu dönemde yumurtaların ve östrojenin azalması ile birlikte adetlerde sıklaşma veya seyrekleşme, adet kanaması miktarında artma veya azalma gibi düzensizlikler izlenebilir. Adet öncesinde ateş basmaları ve terler yaşanabilir. Çocuk sahibi olmakta ciddi bir sorun başlar ve kadınlar bu yıllarını geçirirken doğum kontrol yöntemlerini ihmal edebilir.
Menopozun başlaması ile birlikte de östrojen eksikliğine bağlı olarak ateş basması, özellikle geceleri olan terlemeler, uykusuzluk, halsizlik, sinirlilik, depresyon eğilimi, unutkanlık, dalgınlık gibi şikayetler başlayabilir. Östrojenin azalması ile birlikte de kemikler de zayıflama başlar. Menopozdan sonraki geçen uzun yıllar zarfında kemiklerdeki erime hızlanır ve önlem alınmadığı takdirde kalça ve bel kemikliği kırıklığı oluşabilir. Yüksek tansiyon, kalp krizi, beyin kanaması gibi damar sertliğine bağlı şikayetler oluşabilir. Yani menopoz sonrası yıllarda kadınlarda ciddi sağlık sorunları da başlayabilir. Bu yıllarda rahim, meme ve kalın bağırsak kanserinde de artış olur.
Östrojenin azalmasıyla başlayan ve devam eden bu şikayetlerin en etkin tedavisi yine östrojenin geri verilmesidir. Bu sayede kemik erimesi önlenirken, ateş basması ve terlemenin de önü kesilmiştir. Kalp hastalıkları için farklı tedaviler uygulanır.
Burçin GÖKTAN
DİĞER