Milyonlarca SGK SSK ve Bağkur emeklisinin gözü intibak zammında. 2000 yılı ve hemen sonra emekli olanlar 355 liraya varan zammın yolunu açacak intibak için düzenleme bekliyor. Emeklinin intibak umudu sürüyor. Öncelikle ombdusmana taşınan ve haklı bulunan intibak talebi, önce idare mahkemelerine, peşinden da Yargıtay'a taşınmış sadece yargı vizesi alamamıştı. İntibak zammı ile ilgili bilgileri haberimizde verdik. Öncelikle intibak yasası TBMM gündeminde bulunuyor. Fakat Meclis şuan tatilde. İntibak zammı ile hesaplamalarında kullanılan aylık bağlama oranlarındaki eşitsizliklerin kaldırılması planlanıyor. Özellikle de son dönemde yapılan aramalarda intibak yasası çıkarsa SSK (4A) ve Bağ-Kur (4B) emeklilerinin maaşları ne olacağı araştırılıyor. Peki, İntibak Yasası ne durumda? İntibak zammı olacak mı?
ÇALIŞMALAR SÜRECEK
Son adres ise Anayasa Mahkemesi olmuştu. AYM, 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlara intibak için kararını verdi. Mahkeme, "Anayasanın 148'inci maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlara ilişkin şikayetlerin, bireysel başvuruda incelenemeyeceği belirtilmiştir" kararıyla intibak başvurusunu kabul etmedi. Anayasa Mahkemesi'nin bu kararının ardından gözler Meclis'e çevrildi.
MECLİS'E SUNULACAK
Aylık bağlama oranlarının yükseltilmesi için Meclis açıldığında teklif sunulacak. 1999 ve 2008 yıllarındaki aylık bağlama oranlarını düşüren yasanın yeniden düzenlenmesine yönelik olan teklifler tasarı haline getirilirse, yeni bağlanan aylıklarda oluşan yaklaşık yüzde 40'lık kaybın önüne geçilecek. İntibak düzenlemesi böylece yeni emeklileri de kapsamış olacak.
355 LİRA ARTMIŞTI
2000 yılından önce emekli olan SSK'lılara intibak yasası çıkarılmış ve bu düzenleme kapsamında 2 milyondan fazla emekli 355 liraya varan zam almıştı. Hatta yapılan bazı yanlış hesaplamalar nedeniyle maaşı eksik bağlandığı tespit edilen 2 bin 500 kadar emekliye, 22 bin lirayı bulan toplu ödemeler de yapıldı. 31 Aralık 1999 tarihinde emekli olan bir vatandaş söz konusu bu haktan yararlandı.
İNTİBAK ZAMMI NEDİR?
Öncelikle intibak kelimesinin ne demek olduğunu açıklayalım. İntibak Arapça kökenli olan ve uyum ve iki ölçünün birbirini tutması olarak tanımlanabilir. İntibak zammı ise, prim kazancı ve prim ödeme gün sayısı aynı olmasına rağmen, farklı emekli maaşı alan kişiler arasında eşitsizliği giderek denge sağlamak için oluşturulmuş bir uygulamadır. Emeklilik maaşlarını doğrudan etkileyen intibak zammı bu nedenle birçok emekli tarafından sabırsızlıkla bekleniyor.
Sigortalıların çalıştıkları dönemlerde kanun hükümlerinin temel alınması nedeniyle emekli maaşları karma sisteme göre hesaplanmıştır. Prim kazancı ve primlerinin ödeme gün sayısı aynı olan ancak buna rağmen farklı tarihlerde emekli olanların emekli maaşları da eşit olmuyor. İşte bu durumun eşitlenmesi, düzenlenmesi için güncelleme kat sayısı ve maaş bağlama oranlarında eşitliği sağlayacak düzenlemeler İntibak Yasası ile gerçekleşecek.
İNTİBAK ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Yapılacak olan düzenleme her emekli vatandaşın maaşına farklı olarak yansıyacak. Bu durumda 2000 yılı öncesinde emekli olan yaklaşık 2 milyon SSK'lının maaşları yeniden hesaplanacak ve 50 ile 355 lira arasında bir zam alacak. Bu zamlar prim ödemeleri ve hizmet sürelerine göre değişiklik gösterecek. Yapılacak düzenleme ise yaklaşık 5 milyon emekliyi kapsayacak. Ancak şuan heyecanlı bekleyiş ile ilgili resmi bir açıklama bulunmuyor.
MAKAS KAPANACAK
Türkiye'de emekli maaşı hesabında 3 ayrı formül bulunuyor. En yüksek aylık bağlama oranı 2000 yılına kadar olan çalışmalar için uygulanıyor. Onu, 2000- Eylül 2008 arası izliyor. En düşük aylık bağlama oranı ise Ekim 2008'den sonrası için uygulanıyor. Ekim 2008 sonrasında sigortalılık süresi uzadıkça, özellikle asgari ücret üzerinden prim ödeyenlerin bağlanacak maaşında düşüş yaşanıyor. Şimdi bu karma emekli aylığı hesaplama sistemi yerine bütün dönemleri kapsayan tek bir emekli aylığı hesaplama sisteminin getirilmesi gündemde.
DÜŞMEYECEK, ARTACAK
Milyonlarca kişinin beklediği düzenleme hayata geçirilirse, halen çalışanlara emekli olurken bağlanacak maaş yükselecek. 2000 yılı öncesinde emekli olanlarda en düşük SSK emekli aylığı 1.389 lira seviyesinde bulunuyor. 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlarda ise en düşük maaş 1.020 lira. Tek hesaplama sistemiyle bu tablo değişecek. 2008 sonrasında çalışılan dönem uzadıkça maaş düşmeyecek. 2000 öncesi ve sonrası arasındaki makas kapanacak.
EKSİK AYLIKLARA DÜZELTME
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kayıtlarında bulunan emekli Bağ-Kur'lulara verilen maaşlarda sehven oluşan eksiklikleri gidermek için düğmeye bastı. Bu kapsamda, emeklilerin maaş dosyalarının yeniden tarandığı öğrenildi. İnceleme sonucunda eksik ödeme yapıldığı belirlenen Bağ-Kur'lulara bu paralar iade edilecek. Maaş düzeltilecek, geriye dönük eksik ödenen tutarlar da toplu olarak verilecek. Bu kapsamda, 2009 yılında emekli olan bir Bağ-Kur'luya şimdiye kadar 1.305 lira eksik yatırıldığını tespit eden SGK, bu vatandaşa toplu olarak ödeme yaptı. SGK'nın taramasını yaptığı Bağ-Kur'lu sayısının 700 bin kişi olduğu bildirildi
EŞİT HESAP TEKLİFİ MECLİS'TE
Anayasa Mahkemesi, 2000 yılı ve sonrasında emekli olanlara intibak için adres olarak Meclis'i göstermiş, kararın ardından aylık bağlama oranlarının yükseltilmesi için Meclis'e birçok kez teklif sunulmuştu. 1999 ve 2008 yıllarındaki aylık bağlama oranlarını düşüren yasanın yeniden düzenlenmesine yönelik olan teklifler tasarı haline getirilirse, yeni bağlanan aylıklarda oluşan yaklaşık yüzde 40'lık kaybın önüne geçilecek.
Yeni Sistem Sonrasında Maaşlar Yükselecek
Emeklilerin maaşlarının hesaplanmasında beklenen düzenlemenin yapılması sonrasında aylıkların seviyesinde yükseliş olması bekleniyor. Halihazırda SSK kapsamında en düşük emekli aylığı 1389 TL seviyesinde olarak karşımıza çıkıyor. Ancak 2000 senesi ve sonrasında emekli olan vatandaşların maaşları ise en düşük 1020 TL seviyesinde. İntibak yasası ile aradaki bu farkın kapanması amaçlanıyor.
İNTİBAK YASASINDAN KİMLER FAYDALANACAK?
İntibak yasasının ne zaman çıkabileceğin henüz netlik kazanmazken, olası bir düzenlemeden 2000 yılından sonra emekli olanların faydalanacağı bildirildi.
İNTİBAK ZAMMI NEDİR?
Arapça kökenli olan İntibak, uyum ve iki şeyin ölçülerinin birbirini tutması olarak tanımlanıyor. Emeklilik maaşlarını etkileyen intibak zammı, prim kazancı ve prim ödeme gün sayısı aynı olmasına rağmen farklı aylıklar alan emekliler arasında denge sağlamak amacıyla uygulanıyor. Sigortalıların çalıştıkları dönemlerdeki kanun hükümlerinin esas alınmasıyla emekli aylıkları karma sisteme göre hesaplanıyor. Prim kazancı ve primlerinin ödeme gün sayısı aynı olmasına rağmen, farklı tarihlerde emekli olunması halinde emekli aylıkları eşit olmuyor. Bu durumun düzeltilmesi için güncelleme kat sayısı ve aylık bağlama oranlarında eşitliği sağlayacak düzenlemeler yapılması "intibak" olarak adlandırılıyor.
