YARIM GÜN İŞE GİDEBİLİR
Yarım gün çalışma uygulamasında kadın isterse haftalık çalışma süresi olan 45 saati ikiye bölebiliyor. Bu durumda maaşın yarısını patron verirken devlet de 1.788 lira (119.23 lira x 15 gün) ödeme yapıyor. Bugün en düşük maaş asgari ücret yani 2 bin 825 lira. Bunun yarısını (1.412 lira) patron ödüyor. Böylece yarım gün çalışan kadının eline aylık 3 bin 200 lira, iki ay çalışmada da en az 6 bin 400 lira geçmiş oluyor. Yarım gün çalışmada patron ve İşkur emeklilik primini de ödüyor.
BAŞKA HANGİLERİ VAR?
Doğum yapan kadınlara ayrıca bir defaya mahsus olmak üzere bu yıl için geçerli 232 lira 'emzirme ödeneği (süt parası)' veriliyor. Tutarı her yıl ocak ayında SGK yönetimi tarafından enflasyona göre artırılıyor. Bunun için başvuru, SGK il müdürlüğüne, sosyal güvenlik merkezine yapılıyor. 5 yıl zamanaşımı süresi var. Bağkur'lu anneler de süt parası alabiliyor. 15 Mayıs 2015'ten sonra doğum yapan tüm annelere çocuk parası verilmeye başlandı. Buna göre; ilk çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira ve üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyor. Yeni doğan çocuk yardımı için başvuru Aile Bakanlığı il müdürlüklerine, ilçede ise kaymakamlıklara yapılıyor. TC kimlik numarasıyla 'aile.gov.tr'den de başvuru imkanı var. Takvim.com.tr okumaya devam edin. Sizlere en doğru bilgileri tarafsız şekilde iletiyoruz.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNİ DEVLET KARŞILIYOR
Türkiye'de yılda yaklaşık 50 bin tüp bebek tedavisi yapılıyor. Tüp bebek tedavisi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından bedeli ödenen bir sağlık hizmeti. SGK'nın tüp bebek tedavisini karşılayabilmesi için, evli çiftin son 3 yıldır çocuk sahibi olamadığının sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi; kadının 23 yaşından büyük ve 40 yaşından küçük olması gerekiyor. Rapor 40 yaşından küçükken düzenlenip 30 gün içinde embriyo transferi yapılmış ve bu sürede 40 yaş sınırı aşılsa da tedavi karşılanır. Yaş dışında son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun sağlık kurulları tarafından belgelenmesi isteniyor.
900 GÜN PRİM
Uygulamanın yapıldığı tıbbi merkezin SGK ile sözleşme imzalamış olması, eşlerden birinin en az 5 yıldır sigortalı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün sigorta priminin bulunması şartlar arasında yer alıyor. Tüp bebek tedavisi kapsamında çiftler ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25 ve üçüncü denemede ise yüzde 20 katkı payı ödüyor. Sigortalılar ilk tüp bebek denemesinde 804 lira, ikinci denemede 725 lira ve üçüncü denemede 535 lira katılım payı ödemek durumunda. Sigorta yoksa tüp bebek maliyeti 10 bin liranın üzerine çıkabiliyor.
EMEKLİLİK YAŞI DEĞİŞTİ...
Kadınların emekliliği; ilk sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor. Burada üç kritik tarih var. Bunlar 8 Eylül 1999 öncesi, 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 arası ve 30 Nisan 2008 sonrası. İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999'dan önce başlamış SSK'lı (SGK'lı) kadınlar, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gününü tamamlama koşuluyla 58 yaşında emekli olabiliyor (yaştan emeklilik). Bağkur'luda ise prim şartı biraz daha fazla. 8 Eylül 1999'dan önce Bağkur kaydı olan kadınlar 5400 prim günüyle 56 yaşında emekli olabiliyor.
Çalışmaya 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayanlar için de avantaj var. Bu durumdaki SSK'lı kadınlar 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim gününü doldurduklarında 58 yaşında emekli aylığı bağlatabilir. Aynı dönemde çalışmaya başlayan Bağkur'lu kadınlar da 5400 prim günüyle 60 yaşında emekliliğe hak kazanıyor.
HER ÇOCUK İÇİN 720 GÜN
Belli bir süre sigortalı olduktan sonra çalışmayan ve bu yüzden primlerini tamamlamakta zorlanan kadınlara da yasalar kolaylık sağlıyor. Doğumdan önce sigorta girişi olan kadınlar, doğumdan sonra boşta geçen süreleri borçlanabiliyor. Bu süreler çocuk sayısına göre değişiyor. Tek çocuk için 2 yıl (720 gün) olan süre 3 çocukta 6 yıl olarak uygulanıyor. Bir başka deyişle 1 gün sigorta girişi olduktan sonra 3 çocuk yapan kadın 6 yıllık borçlanmayla toplam 2160 gün prim kazanabiliyor.
2008 SONRASI UZADI
30 Nisan 2008 tarihinden sonra SSK'lı olanlar için tam emeklilikte prim gün sayısı 7200'e yani 20 yıla çıkıyor.
Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kadınlar, 1 Ocak 2036 tarihine kadar en az 7200 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek. Ancak 7200 gün prim ödemesini tamamlayamayanlar için yaş koşulu yükselecek. Primi Ekim 2041'de tamamlayan kadın 61 yaşında emekli olabilecek.
2048'den sonra yaş şartı 65'e çıkacak. İlk defa 1 Mayıs 2008'den itibaren sigortalı olandan yaş haddinden emekli olmak için aranan 4500 gün prim sayısı, her yıl 100 gün artarak 1 Ocak 2016'dan itibaren 5400 güne çıkıyor ve yaş da 61 oluyor. 5400 gün prim ödemesini 1 Ocak 2036'dan 1 Ocak 2042'ye kadar tamamlayanların yaşı da kademeli olarak 65'e çıkıyor.
5400 GÜN PRİMİ
1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 arası dolduran 62 yaş, 1 Ocak 2038-31 Aralık 2039 arası dolduran 63 yaş, 1 Ocak 2040-31 Aralık 2041 arası dolduran 64 yaş, 1 Ocak 2042 yılından sonra dolduran da yaş şartıyla emeklilikte 65 yaşına tabi olacak.
STAJ BURADA DA AVANTAJLI
Eğitimin lise, üniversite gibi çeşitli dönemlerinde staj yapmak zorunlu. Staj emeklilik hesabında dikkate alınmasa da doğum borçlanmasında hesaba katılıyor. Yani çok bilinmeyen bu fayda sayesinde kadınlara staj ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarihler arasında doğan çocukları için de doğum borçlanması yapabilme imkanı oluşuyor. Bu sayede annelerin emeklilik yaşı borçlanma süresine göre 2-3 yıl öne çekilebiliyor. Yine kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor.
DOĞUM İZNİ DE DAHİL
Kadınlar doğum izninde oldukları 112 günü de borçlanabiliyor. Bu pek bilinmiyor. Eğer doğumdan sonra SGK'lı kadın 6 ay ücretsiz izin kullandıysa, bu izin süresini de borçlanarak emekliliğine saydırabiliyor. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadınların da erken emeklilik imkanı bulunuyor. Bu durumdaki kadınların 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün, 1.25 prim günü olarak hesaplanıyor. Çocuğun bakımını üstlenen kadınların primi artarken, emeklilik yaşı da öne çekiliyor. 1 Ekim 2008'den itibaren prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, emeklilik yaş sınırlarından indiriliyor.
EN DÜŞÜK 1145 LİRA
Evlat edinen anne de çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor. Kadın sigortalıların 2 yaşını geçmeyen evlat edindikleri çocukları için doğum borçlanması hakkı bulunuyor. Borçlanma, evlat edinilen tarihten başlıyor. Aynı şekilde doğum yaptıktan sonra çocuğunu evlatlık veren anne de doğum borçlanması yapabiliyor. Doğum borçlanmasından eskiden sadece SSK'lılar yararlanırken artık memur ve esnaf annelere de bu hak tanındı. Bu yıl borçlanmanın tutarı aylık 1.145 lira, 2 yıllık yani 1 çocuk için ise 27 bin 475 lira.
