Emekliler ve SGK'lı çalışanlar bu paradan faydalanabilir! 1 Ekim 2008 tarihi hayli önemlidir

Emekli olan kişiler ile hali hazırda hala çalışmaya devam eden vatandaşlar haklarını merak etmektedirler. Emekli olan kişiler, çalışma sürelerinde tazminat alabilecekler ve ayrıca emekli olup çalışmaya devam eden vatandaşlar için de ikinci bir tazminat hakkı doğdu. Kıdem tazminatlarını sıfırlamış olan emekli kişiler, emekliliklerinin ardından çalıştıkları süre içerisinde de tazminat alabilecekler.

İKİNCİ TAZMİNAT HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?

Çalışmış olduğunuz süreye göre 1,5 maaşa kadar ihbar tazminatı yükselebilir ve ayrıca gerekli bir neden olmadan işinden kovulan işçilerde bu durumdan faydalanabileceklerdir.20 yıl aynı yerde çalışıp kıdem tazminatını alıp emekli olan ve daha sonra yine aynı yerde çalışmaya başlamış kişiler, 3 yıl daha çalışmaya devam etti ise ikinci kıdem tazminatları 3 yıllık süre üzerinden hesaplanır.

İKİNCİ KEZ ÖDEME VAR

Emekli çalışanların diğer çalışanlardan hiçbir farkı yok. Yani izinleri, tazminatları aynı şekilde hesaplanıyor. Emekli bir çalışan da diğerleri gibi 1 yıl dolduktan sonra işten çıkartılırsa, kanunun tarif ettiği ihbar ve kıdem tazminatını brüt maaş üzerinden alıyor. Ayrıca izin günleri de yine diğer çalışanlar gibi kıdemlerine göre belirleniyor. Hatta 50 yaşından büyük olanlar için kıdemine bakılmaksızın 20 günden az izin verilemiyor. Bir işyerinde çalıştıktan sonra emekli olanlar istedikleri zaman ayrılıp kıdem tazminatını alabiliyor.

Son iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla ne kadar kıdemi varsa o kadar tazminat ödeniyor. Daha sonra bir başka iş yerinde de bir yılı doldurup kendi istek ve kusuru dışında çıkartılırsa bu kez ikinci tazminatı da alabiliyor.

EMEKLİ ÇALIŞANIN KIDEM HAKKI SÜRER

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler üç gruba ayrılıyor. Birinci grubu, emekliliği hak ettikten sonra 'kıdem tazminatını almadan' emekli aylığı bağlatarak sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle aynı işyerinde çalışmaya devam edenler oluşturuyor.

İkinci grupta, o güne kadar hak etmiş olduğu 'kıdem tazminatını alıp' emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edenler; üçüncü grupta ise kıdem tazminatını alıp emekli olduktan sonra 'başka bir işyerinde çalışanlar yer alıyor.

İş Kanunu'na göre, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler ile diğer çalışanlar arasında bir fark bulunmuyor. Dolayısıyla, kıdem, ihbar, yıllık izin gibi hakların aynısı emekli olduktan sonra çalışanlar için de geçerliliğini koruyor.

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederken işveren tarafından işten çıkarılan ya da haklı bir nedenle istifa eden tüm işçiler kıdem tazminatını alabilirler. Emekli olduktan sonra çalışanların yeniden emeklilik gerekçesiyle istifa etmesinde durum değişiyor. Kıdem tazminatını almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler, artık fiilen emekliye ayrılmak istediklerinde, hem emeklilik öncesi, hem de emeklilik sonrası döneme ilişkin kıdem tazminatlarını topluca alabilirler. İkinci ve üçüncü grupta yer alan, yani önceki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını alıp emekli aylığı bağlatarak aynı işyerinde veya başka bir işyerinde çalışmaya devam edenlerin yeniden emekliliği ya da 15 yıl sigortalılık - 3600 gün prim koşulunu ileri sürme hakları bulunmuyor. Ancak, bunlar için başka bir çıkış yolu bulunuyor. İşveren anlaşma yoluyla iş akdini feshetmezse işçinin 5510 sayılı sosyal güvenlik yasasında sağlanan hakkını kullanarak kıdem tazminatını alması mümkün.

5510 sayılı yasa, emekli aylığı almakta iken çalışmaya devam edenlere istedikleri her an emekli aylıklarını kestirip normal çalışmaya devam etme hakkı tanıyor. Canan Hanım'ın durumundaki gibi olanlar, emekli aylıklarını kestirip normal çalışmaya dönme talebiyle dilekçe verebilirler. İki üç ay böyle çalıştıktan sonra yeniden emeklilik dilekçesi verdiklerinde, bu kez, emeklilik sonrasındaki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatını alabilirler. Böylece 2-3 aylık emekli aylığı kaybı yaşamalarına karşın önceki emekli aylıkları ve tazminata da kavuşmuş olurlar.