Kimler Cumhurbaşkanı adayı olabilir? Cumhurbaşkanı adayı olma şartları neler?

Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) belirlediği usullere göre, kimlerin aday olabileceği, kimlerin başvuru yapamayacağı ve seçimlerin nasıl işleyeceği birçok vatandaş tarafından merak ediliyor. Özellikle, cumhurbaşkanı olmak için gerekli yaş sınırı, eğitim şartı ve adli sicil durumu gibi kriterler dikkat çekiyor.

Fotoğraflar: AA

Cumhurbaşkanı Adaylık Şartları

Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:

• 40 yaşını doldurmuş olmak
• Yükseköğrenim yapmış olmak
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üyesi olmak veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşı olmak

Bu şartları taşıyan kişiler, belirlenen usullere göre cumhurbaşkanı adayı olarak gösterilebilir.

Kimler Cumhurbaşkanı Olamaz?

Aşağıdaki şartları taşımayan veya belirli suçlardan hüküm giymiş kişiler cumhurbaşkanı adayı olamaz:

• Yükseköğrenimi olmayanlar
• 40 yaşını doldurmamış olanlar
• Zorunlu askerlik hizmetini yerine getirmemiş olanlar
• Kısıtlılar ve kamu hizmetinden yasaklılar
• Taksirli suçlar hariç olmak üzere toplam bir yıl veya daha fazla hapis cezasına çarptırılmış olanlar
• Aşağıdaki suçlardan hüküm giymiş olanlar, affa uğrasalar bile aday olamazlar:
  • Zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik
  • İnancı kötüye kullanma, dolanlı iflas
  • Kaçakçılık (istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç)
  • Resmi ihaleye fesat karıştırma
  • Devlet sırlarını ifşa etme
  • Terör suçlarından hüküm giymiş olanlar
  • 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun belirli maddeleri kapsamında siyasi ve ideolojik amaçlarla suç işlemiş olanlar

ÜNİVERSİTE MEZUNU OLMAYANLAR ADAY OLABİLİR Mİ?

Cumhurbaşkanı adaylığı için üniversite mezunu olmak zorunludur. Adayların yükseköğrenim diplomasını ibraz etmeleri gerekmektedir.

Adaylık İçin Gerekli Belgeler

Cumhurbaşkanı adaylarının başvurularında sunmaları gereken belgeler şunlardır:

• Aday gösterenlerin milletvekili olduğunu gösteren kimlik belgesi veya TBMM Başkanlığından alınan belge örneği
• Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı
• Yükseköğrenim mezuniyetini gösteren onaylı diploma örneği
• Adayın imzasını içeren yazılı muvafakat belgesi
• Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü'nden alınmış adli sicil ve arşiv kaydı
• Arka fonu beyaz olan (bayrak, resim veya dini sembol içermeyen) 6 adet vesikalık renkli fotoğraf
• Fotoğrafların yüksek çözünürlüklü elektronik ortamda hazırlanmış hali

Sabıka kaydı bulunan adaylar, başvuru dilekçelerine mahkumiyet kararlarının yanı sıra, memnu hakların iadesi kararlarını ve bu kararların kesinleştiğini gösteren resmi belgeleri de eklemek zorundadır.

CUMHURBAŞKANI ADAYI NASIL GÖSTERİLİR?

Cumhurbaşkanı aday gösterme süreci şu şekilde işler:

• TBMM Üyeleri İçinden Aday Gösterme:

  • En az 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle aday gösterilebilir.
  • Her milletvekili yalnızca bir aday için teklifte bulunabilir.

• Siyasi Partilerin Aday Göstermesi:

  • Son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oyların %10'unu geçmiş siyasi partiler ortak aday gösterebilir.
  • Her siyasi parti yalnızca bir aday için teklifte bulunabilir.
  • Aday gösterilen kişinin yazılı muvafakati zorunludur.