Enerji ithalatının 10 ayda geçen yıla göre yüzde 118,4, yani 43,7 milyar dolar arttığını bildiren Muş, "Bu artışta fiyatların etkili olduğunu görmekteyiz. Nitekim 2022 Ocak-Ağustos döneminde enerji ithalat miktar endeksi yüzde 10,2 düşüş gösterirken enerji ithalat birim değer endeksi yüzde 166,4 artmıştır. Son dönemde altın ithalatında yaşanan yükseliş de ithalat faturamızı önemli ölçüde arttırmaktadır. Toplam altın ithalatı geçtiğimiz yılın ilk 10 ayına göre yüzde 198,4, yani 10,1 milyar dolar artmıştır. Dolayısıyla ithalatta izlenen artışın yüzde 63'ü enerji ve altın kaynaklı olduğu aşikardır." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Muş, ihracatçıların finansmana erişiminde teminat sorununun ortadan kaldırılması, krediye erişimlerinin kefalet suretiyle sağlanması için TİM ile Eximbank'ın özkaynaklarıyla kurulan İGE AŞ'nin mart ayı itibarıyla faaliyete geçtiğini ve temmuz ayında sermaye yapısının güçlendirildiğini anımsatırken, "Bu vesileyle teminat sorunları kolaylıkla çözülüyor ve ihracatçılar artık kredi almak için fabrikasını, arsasını bankaya ipotek vermek zorunda kalmıyor. Bugüne kadar İGE AŞ tarafından yaklaşık 2 bin 800 onaylanmış başvuru kapsamında 9 milyar liranın üzerinde kefalet sağlanmıştır. Türk Eximbank, 2022 yılının 10 ayı itibarıyla ihracatçılarımız için 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır. Banka, uluslararası ve bölgesel bankacılık ve finans kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla ilave finansman imkanları sunmaya devam etmiş ve yılbaşından itibaren 1,5 milyar doları aşan miktarda kaynak sağlamıştır." dedi.
Bu yıl da desteklerle ihracatçıların yanında olmaya devam ettiklerini belirten Muş, "Mal ihracatı kapsamında 2022 yılında 13 bini aşkın firmamıza 2 milyar 250 milyon lira tutarında destek ödemesi yapıldı." diye konuştu.
Muş, ağustos ayında yayımlanan İhracat Destekleri Hakkında Karar ile ihracat desteklerinin tek çatı altında toplandığını bildirirken, yeni bir prefinansman modelini de hayata geçirdiklerini söyledi. Başvuru, inceleme ve tahakkuk süreçleri dahil edildiğinde, faaliyet ile ödeme arasında bir süre geçtiğini ve bu durumun ihracatçılara finansman yükü doğurduğunu aktaran Muş, yeni modelle bu yükü ortadan kaldırdıkların anlattı.
"E-İhracat Destekleri Hakkında Karar"ın da ağustos ayında yayımlandığını anımsatan Muş, "Bu destek paketi ile ihracatçılarımızın yurt dışı pazaryerlerinde ürün bilinirliği artarken teslimatları da hızlanacaktır." ifadesini kullandı.
"HİZMET SEKTÖRLERİNDE DIŞ TİCARET FAZLASI 39,3 MİLYAR DOLARA ÇIKTI"
Muş, hizmet ihracatındaki artışa da işaret ederken, "Bu kapsamda, pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 74,3 artarak 61,3 milyar dolar seviyesine ulaşmış, aynı dönem hizmetler dengesi ise 31,7 milyar dolar olmuştur. Bu yılın ağustos ayına ilişkin yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise hizmet ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 65 artış kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Aynı dönemde, hizmet sektörlerindeki dış ticaret fazlası yüzde 103 artışla 39,3 milyar dolara çıkmıştır." değerlendirmesinde bulundu.
Bilişim sektörüne özel tasarlanan e-Turquality, diğer adıyla Bilişimin Yıldızları Programı ile bu alanda bölgesel ve küresel anlamda güçlü şirketlerin çıkarılmasının hedeflendiğini belirten Bakan Muş, "Bakanlığımız tarafından ocak-ekim döneminde 657 firmaya 695 milyon lira destek ödemesi gerçekleştirilmiştir." bilgisini paylaştı.
Bakan Muş, serbest bölgelerin son yıllarda gördüğü ilgiye de işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Öyle ki, ülkemizde bulunan 19 adet serbest bölge firmalardan gelen taleplere karşılık vermekte zorlanmaya başlamıştır. Bu kapsamda, yeni serbest bölgelerin kurulması ve mevcut serbest bölgelerin sınırlarının genişletilmesi için kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir. Özellikle, yüksek doluluk oranlarına ulaşılan Kocaeli, Ege ve İzmir serbest bölgelerinde yeni yatırım taleplerinin karşılanması amacıyla söz konusu serbest bölgelerimizin genişletilmesi Bakanlığımızın önemli gündem maddelerinden biri olmuştur. Batı Anadolu Serbest Bölgesini Bergama'da kurduk, bölgenin 2023 yılında faaliyete geçmesi planlanmaktadır. Ülkemizdeki serbest bölgelerde ekim sonu itibarıyla 27 milyar dolar ticaret hacmine ulaşılmış olup, yaklaşık 90 bin kişiye istihdam sağlanmaktadır. Batı Anadolu Serbest Bölgesinin ise 4 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşması ve yaklaşık 20 bin kişiye istihdam sağlaması hedeflenmektedir."
Yerli üretimi dampingli ve sübvansiyonlu ithalata karşı korumak için uyguladıkları ticaret politikası araçlarına da işaret eden Muş, ocak-ekim döneminde söz konusu uygulamalar kapsamında 13,8 milyar dolar tutarında ithalatın önleme tabi tutulduğunu söyledi.
İHRACATTA 10'DA 10 YAPTIK
Öte yandan Ticaret Bakanı Mehmet Muş geçtiğimiz hafta ihracat rakamlarını da açıklamıştı.
İhracatın geçtiğimiz yıl yakaladığı ivmeyi bu yılın ilk 10 ayında da devam ettirdiğini ve her ay olduğu gibi en yüksek aylık ihracat değerine ulaşıldığını belirterek, "Ekim ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 3 artışla 21,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Ocak-Ekim dönemi ihracatımız yüzde 15 artışla 209,5 milyar dolara yükselmiş bulunuyor." dedi.