Yılan zehri belirtileri nelerdir? Yılan sokması nasıl tedavi edilir? Kobra zehri öldürür mü? Yılan zehrinin panzehiri nedir?

Bugün ünlü illüzyonist Aref'in kobra sokmasıyla rahatsızlanması magazin gündemine bomba gibi düştü. Aref'i sokan kobra yılanının ise panzehiri bir tek Mısır'da bulunuyor. Peki yılan sokması nasıl tedavi edilir? Her yılan zehirli midir? Yılan zehrinin belirtileri nelerdir? İşte yılan sokmasına dair tüm detaylar...

Giriş Tarihi 16 Temmuz 2018, 00:00 Güncelleme 16 Temmuz 2018, 11:33
Yılan zehri belirtileri nelerdir? Yılan sokması nasıl tedavi edilir? Kobra zehri öldürür mü? Yılan zehrinin panzehiri nedir?

İÇİNDEKİLER

Yaptığı olağanüstü gösterilerle tanına ünlü illüzyonist Aref'i yılan sokmasının ardından binlerce vatandaş internet ortamında yılan sokmasına dair araştırmalar yapmaya başladı. Peki yılan sokması nasıl tedavi edilir? Her yılan zehirli midir? Yılan zehrinin belirtileri nelerdir? İşte yılan sokmasına dair tüm detaylar...

YILAN ISIRIĞI NASIL OLUŞUR ?

Yılanın dişlerini kurbanının derisini ısırama yoluyla dişlerinin içinde bulunan kanallarla zehir bırakmasıyla oluşan yaralanmadır. Çoğu yılan zehirsizdir ve avlarını genellikle zehir kullanmadan boğarak öldürürler.

Türkiye'de saptanan yılan 41 yılan çeşitlerinden 28'i zehirsiz, 13'ü zehirlidir. Zehirli yılanların 10 çeşidi Viperidae (Engerekgiller), 2 türü Colubridae ve 1 türü de Elapidae (Kobralar) ailesine aittir. Özellikle Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde iklim ve coğrafik özelliklerinden dolayı yılan sokmalarıyla sık karşılaşılmaktadır. En sık ısırmaya yol açan tür Engerek (viperidae) yılanıdır.

Yılan Isırığı sonucu zehirlenme hep olur mu?yılanın türü ve yaşı, ısırığın vücuttaki yeri ve derinliği, enjekte olan zehir miktarı, ısırılanın yaşı, sağlığı ve büyüklüğü gibi birçok etmene bağlı olarak değişir. Bütün ısırıklarda, ısırılanın yaşadığı panikten kaynaklanan ve psikolojik olan dehşet ve taşikardi gibi semptomlar gelişir. Zehirli olmayan yılanların ısırıkları da sıklıkla dişin sebep olduğu yırtılma veya sonuçta oluşan enfeksiyon yüzünden hasar verebilir. Ayrıca ölümcül olan anaflaktik reaksiyonu tetikleyebilir.

ZEHİRLENME BELİRTİLERİ VE SEMPTOMLARI

Herhangi bir yılan ısırığının en yaygın semptomu zehirlenmeye ait bulgulardır. Bunlar bulantı, kusma, ishal, senkop, vertigo, taşikardi ve soğuk ve nemli cilt gibi semptomlara sebep olabilir.

Isırılan bölgede ağrı, ısı artışı, hemorajik ödem, ekimoz, lenfanjit ve doku nekrozu gibi lokal bulguların yanında, ateş, bulantı, kusma, dolaşım kollapsı,sarılık, delirium, konvülziyon ve koma gibi sistemik komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Ölüm 6-48 saat içinde sekonder enfeksiyonlar, damar içi yaygın koagülasyon (DİK), nörotoksisite, akut böbrek yetmezliği, intrakranial ve pulmoner kanama nedenleri ile oluşabilir. Ayrıca anemi, lökositoz, trombositopeni, hipofibrojenemi, koagülasyon testlerinde bozukluk, proteinüri, azotemi eşlik edebilir.
Yılanın oral mikroflorası Clostridium tetani gibi patojenik mikroorganizmalar barındırır, yılanın salyasında barınan diğer patojenik bakteriler de enfeksiyona sebep olabilir.

Engerek: Engerek türü yılan zehirlenmelerinde en yaygın sistemik bulgular gastrointestinal semptomlardır. akut pankreatit olduğu tespit edilmiş olgular vardır. Engerek ve bazı kobraların ısırıkları çok büyük acıya sebep olabilir ve bazen de lokal doku hassaslaşıp 5 dakika içerisinde ciddi bir şekilde şişmeye başlar.

Çukur engerek ısırıklarındaki diğer başlangıç semptomları da uyuşukluk, cansızlık, bulantı ve kusmadır. Semptomlar zaman geçtikçe, hipotansiyon, takipne, şiddetli taşikardi, algı değişkenliği ve solunum yetmezliğinin gelişmesiyle daha ölümcül bir hale gelebilir.

Çukur engereklerin el veya parmaklarda sebep olduğu zehirli ısırık vücudun diğer bölgelerindeki ısırıklara oranla daha agresif müdahale gerektirir. Bu durumda zehirin yayılması için yeterli hacim bulunamayacağından, yerel doku nekrozu daha büyük ve daha erken gerçekleşir .

İlginç bir şekilde Crotalus scutulatus, mercan yılanı ve Crotalus mitchelliinin sebep olduğu ısırıklar ciddi yaralanmalara sebep olurken, bu ısırıklarda çok az acı duyulur ya da hiç duyulmaz. Bazı çıngıraklı yılanlar tarafından ısırılan kurbanlar, "lastiksi", "naneye benzer" ya da "metalik" bir tat tarif edebilirler.

Tüküren kobra ve ringhals zehirini kurbanının gözüne püskürtür. Bu ani acı, oftalmoparezi ve bazen de körlüğe sebep olur.

Bütün deniz yılanlarının, hemen hemen bütün engereklerin ve bazı Avustralya elapidlerinin zehiri kas dokusunda nekroza sebep olur. Kas dokusu rabdomiyoliz olarak bilinen bir durum sonucunda vücut boyunca ölmeye başlar. Ölü kas hücreleri proteinleri süzgeçten geçiren böbreği dahi tıkayabilir. Bu hipotansiyon ile birleşince akut böbrek yetmezliğine ve nihayetinde de tedavi uygulanmazsa ölüme sebep olur.

YILAN ZEHİRİNİN ÖZELLİĞİ NEDİR?

Yılan zehiri bir çok toksik protein ve enzimin bir araya gelmesinden oluşan karmaşık bir yapıya sahip olan en kompleks yapıya sahip hayvan zehiridir. Zehirin kardiyotoksik, nörotoksik, miyotoksik, nefrotoksik ve hematoksik özellikleri vardır.

Çukur engereklerde olduğu gibi çoğu yılanın zehri, sitotoksin, hemotoksin, nörotoksin, miyotoksin gibi birçok toksinin kombinasyonu olabilir.

Zehirin gücü türler arasında önemli ölçüde farklılıklar gösterir ancak Avustralya yılanları özellikle güçlü zehirde egemen olarak bilinir. Farelerdeki ortalama öldürücü doz (LD50, farelerin %50'sini öldürebilecek doz) ile ölçüldüğünde dünyanın en zehirli 10 yılanı bu kıtada yaşamaktadır.
Oxyuranus microlepidotus dünyanın en güçlü zehirine sahip yılandır, ancak ürkek olması ve insanlarla seyrek karşılaşması, bu yılandan kaynaklanan ısırıkların son derece nadir görülmesine sebep olur.