Denizdeki zafer

18 Mart 1915 günü Çanakkale Boğazı'nda batan Fransız savaş gemisi Bouvet (Buve)'nin battığını okumuşuzdur ama nasıl battığı bizim kaynaklarda çok değişik anlatılır. İngiliz ve Fransız kaynaklarına göre Bouvet iki dakika içinde batmıştır ve gemideki 710 personelden 660'ı ölmüştür. Adını ünlü Fransız Amirali François Joseph Bouvet'den alan 118 metrelik bu zırhlı savaş makinesi o gün 11:30'da Boğaz'a girmiş ve 13:30'da da Türk bataryalarını bombalamaya başlamıştı. Çok şiddetli çatışma altında Türk topları tarafından vurulmuştu ama savaşa devam ediyordu 15:15'te sulara gömüldü, hem de iki dakika içinde. Nasıl mı? Her savaşın ve zaferin öne çıkanları ve az bilinen yahut hiç bilinmeyen kahramanları vardır. Çanakkale Zaferi'nde de Nusret mayın gemisinin ayrı bir yeri vardır. Savaşın kaderini en çok değiştirenlerdendir. O geminin iki kahramanı Yüzbaşı Tophaneli Hakkı ve Yüzbaşı Hafız Nazmi Bey olarak bilinir. Yüzbaşı Hakkı geminin komutanıdır. Yüzbaşı Hafız Nazmi Bey ise Bahrisefid (Akdeniz) Boğazı Mevkii Müstahkem Komutanı'dır. Nusret, 8 Mart sabahı saat 05:00'te Nara'dan açıldığında serin, sisli ve yağışlı bir hava vardır. Düşman gemilerine görünmemek için dumansız seyir yapmaktadır. Saat 07:00 civarında hedefine varır. İşte o hedefte bu kez Yüzbaşı Hafız Nazmi Bey devreye girer.


Yüzbaşı Hafız Nazmi Bey


Yüzbaşı Hakkı Bey

DÜŞMAN GEMİLER
Elde kalan 80 kilo ağırlığındaki son 26 mayın yaklaşık 100 metre aralıklarla, denizin 4,5 metre derinliğine kıyıya paralel olacak şekilde dökülür. Böylece düşman gemilerine karşı bir hat oluşturulur. Bu işi yani mayınları döken de Yüzbaşı Hafız Nazmi'dir. Mayın dökme işini çok kısa sürede hallederek hemen dönüşe geçilir ve saat 09:00 sularında sağ salim Çanakkale'ye ulaşılır. Sağ salim dedik ama gemi için söyledik çünkü dönüşte Gemi Komutanı Yüzbaşı Hakkı Bey kalp krizi sonucu vefat etmiştir. İki gün önce kalbinden rahatsızlık geçirmiş ama görevine devam etmiş ve bu trajik ölüm onu gemisinde yakalamıştır. İngiliz ve Fransız kaynakları, Nusret'in bu mayınlamasından haberdar olunmadığı için o gün Bouvet dışında, İngiliz gemileri Ocean ve Irrestible'ın battığını Inflexible'ın da hasar gördüğünü yazıyor. Nerede battıklarını anlatırken de ilginç bir deyim kullanıyorlar: Mayın tarlasında! Yüzbaşı Hamdi Bey, Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası alır ve binbaşı rütbesiyle emekli. Sivilde de uzun yıllar kaptanlık yapar. 5 Mayıs 1940'ta vefat ederek Aşiyan Mezarlığı'na gömülür. Çanakkale Deniz Müzesi'nde el yazması hatıra defterleri bulunmaktadır. Biz de bu kahraman hakkında yeni bilgiler verelim dedik. Babası'nın adı İbrahim'dir ve Yeniköylüdür. Ömrünün son zamanlarında kendisini "Kruvet Kaptanlığı'ndan müteakit" olarak tarif etmektedir. Bu bilgiden de emekli olmadan önce korvet yani fırkateynden küçük savaş gemisi komutanlığı yaptığını öğreniyoruz.


Fransız tarihçiler, çanakkale'de batan gemide hayatını kaybedenlerin sayısını gizli tutmaya çalıştı.


Nusret mayın gemisi


TAYFUN ER