Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Anadolu'nun dumanı dağılmamıştı henüz… Cephelerden gelen haberler ağır, geceler uzun, umut ise sessizdi. İşte tam o günlerde bir milletin kalbine cesaret fısıldayacak kelimelere ihtiyaç vardı. Mehmet Akif Ersoy Taceddin Dergâhı'ndaki küçük odasında kalemini eline aldığında yalnızca bir şiir yazmıyordu, korkuya karşı imanı, esarete karşı istiklali haykırıyordu. İstiklal Marşı böylece bir metinden çıkıp bir milletin kaderini omuzlayan ortak bir ses haline geldi.

author-1
takvim.com.tr
Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Yıl 1921… Anadolu yoklukla ve işgalle çevrili. Cephelerde silah kadar güçlü bir şeye ihtiyaç var: Milletin yüreğini ayağa kaldıracak bir ses. İşte bu ihtiyaç İstiklâl Marşı'nın doğumunu hazırlayan asıl sebep oldu.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

İMANLA YAZILAN ŞİİR

Yarışmaya 724 şiir gönderildi.

Ancak o şiirlerin arasında bir isim eksikti: Mehmet Âkif Ersoy...

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Ersoy, milletin kaderini anlatacak bir şiirin ödül karşılığı yazılamayacağını düşünüyordu.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Para ödülü onu yarışmadan uzak tutmuştu.

Ta ki Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey'in ısrarlı davetine kadar…

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Mehmet Akif Ersoy, Ankara Taceddin Dergâhı'ndaki mütevazı odasında kalemi eline aldı.

Yazdığı dizeler bir şiirden çok millete verilen bir söz gibiydi.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Cephede Okundu

Mehmet Âkif'in kaleminden dökülen şiir önce Meclis'e değil cepheye gitti. Batı Cephesi'ndeki askerlere okundu.
Yorgun bedenler, o dizelerle yeniden ayağa kalktı. Çünkü şiir korkuya değil imana, umutsuzluğa değil istiklâle sesleniyordu...

Bu etki şiirin kaderini belirledi.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Meclis'te Yükselen Alkışlar

12 Mart 1921'de Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi…

Hamdullah Suphi Bey kürsüye çıktı ve şiiri okumaya başladı.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Daha ilk dizelerde Meclis'te derin bir sessizlik oluştu.

Ardından alkışlar yükseldi.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Karar verilmişti.

İstiklâl Marşı o gün kabul edildi.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

O gün sadece bir marş değil bir milletin ortak vicdanı kabul edilmişti.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Ödül Milletin Oldu

Mehmet Âkif kazandığı 500 lirayı cebine koymadı. Yoksul kadın ve çocukların meslek öğrenmesi için kurulan Darülmesai'ye bağışladı.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Dahası İstiklâl Marşı'nı kendi şiir kitabı Safahat'a bile almadı.

Çünkü ona göre bu eser bir şaire değil bir millete aitti.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Bestesini Arayan Marş

Savaş şartları nedeniyle marşın bestelenmesi gecikti.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Türkiye'nin dört bir yanında farklı bestelerle okundu.

1924'te Ali Rıfat Çağatay'ın bestesi kabul edildi.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Ancak 1930'da bugün de kullanılan Osman Zeki Üngör bestesi yürürlüğe girdi.

Orkestrasyonu Edgar Manas yaptı.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Her ne kadar beste şiirle birebir uyumlu olmasa da zamanla İstiklâl Marşı sözleriyle olduğu kadar ezgisiyle de hafızalara kazındı.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Bugüne Ulaşan Miras

2013 yılında marşın daha kolay ve doğru okunabilmesi için teknik düzenlemeler yapıldı.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Bugün İstiklâl Marşı okullarda, resmi törenlerde ve kalplerde aynı anlamla yankılanıyor.

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

İSTİKLAL MARŞI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül… ne bu şiddet bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl,
Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklâl.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim; bendimi çiğner, aşarım;
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Garb'ın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar;
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir îmânı boğar,
"Medeniyet!" dediğin tek dişi kalmış canavar?
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın…
Kim bilir, belki yarın… belki yarından da yakın.
Bastığın yerleri "toprak!" diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehîd oğlusun, incitme, yazıktır atanı;
Verme, dünyâları alsan da, bu cennet vatanı.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki fedâ?
Şühedâ fışkıracak, toprağı sıksan şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.
Ruhumun senden, İlâhî, şudur ancak emeli:
Değmesin ma'bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dînin temeliEbedî yurdumun üstünde benim inlemeli
O zaman vecd ile bin secde eder –varsa- taşım;
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır rûh-i mücerred gibi yerden na'şım;
O zaman yükselerek Arş'a değer, belki başım.
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl;
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Akif Ersoy

Bir milletin kader anında yazılan şiir: İstiklal Marşı’nın hikayesi nedir, bestecisi kim?

Kaynak: Takvim arşiv