takvim.com.tr
takvim.com.tr
Yeşilçam'ın efsane isimlerinden biri olan Ayşen Gruda'nın pankreas kanseri olduğunun açıklanmasından sonra herkes pankreas kanserinin ne olduğunu merak etmeye başladı. Kolay tespit edilemeyen kanser türlerinden biri olan pankreas kanseri genellikle 40 yaş üstü bireylerde görülür.
PANKREAS VÜCUTTA NEREDEDİR?
Pankreas, karın boşluğunda, omurganın bel bölümü önünde yer alan salgı bezidir.
PANKREASIN GÖREVLERİ NELERDİR?
Pankreas iki önemli rol üstlenir: Güçlü enzimlerin oluşturduğu sindirim suları yapar. Yemeklerden sonra, yemekleri parçalamak ve sindirecek şekilde ince bağırsağa salınırlar.
Kan şekeri seviyelerini kontrol eden hormonlar yapar. Pankreas, 'endokrin' hücrelerinde hormon üretir. Bu hücreler, langerhans adacıkları olarak bilinen kümeler halinde toplanır ve kanda neler olup bittiğini izler . Daha sonra gerektiğinde doğrudan kan içine hormon salabilirler. Özellikle, kandaki şeker (glikoz) seviyeleri yükseldiğinde hissedilirler ve bu olur olmaz hücreler hormonları, özellikle de insülini üretirler . İnsülin daha sonra vücudun kan şekeri seviyesini düşürmesine ve şekeri uzakta yağ , kas, karaciğer ve diğer vücut dokularına 'saklamasına' yardımcı olur ve gerektiğinde enerji için kullanılabilir.
Pankreas mideye çok yakındır. Yemek yendiği gibi pankreas yiyecekleri parçalamak için bağırsaklara sindirim enzimleri salgılar. Besinler sindirildiğinde ve kandaki besin seviyeleri arttıkça, pankreas vücudun glikozu (enerjiyi) uzakta saklamak için insülin üretir. Yemekler arasında, pankreas insülin üretmez ve bu vücuda ihtiyaç duyuldukça yavaşça depoların enerjisini kan dolaşımına bırakmasını sağlar.
Vücudun istikrarlı bir enerji kaynağına sahip olmasını sağlamak için, kanda glikoz seviyeleri çok kararlı kalır. Bu enerji, metabolizma , egzersiz ve özellikle de beynin glikoz üzerinde çalıştıran kısımlarını beslemek için gereklidir . Bu, vücudun yemekler arasında aç kalmamasını sağlar.
PANKREAS KANSERİ NEDİR?
Şimdi sıra geldi pankreas kanserini tanımaya.
Pankreas kanseri ise pankreastaki sağlıklı hücrelerin kontrolden çıkıp hızla çoğalmaları sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Pankreasın normalde yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan enzimlerin üretilmesi ve aralarında insülinin de bulunduğu hormonları salgılamak gibi işlevleri bulunur. Anormal hücreler, pankreasta tümör oluştururlar. Bu kötü huylu hücreler vücudun başka bölgelerine yayılabilirler.
PANKREAS KANSERİNİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Pankreas kanserinin çok sayıda türü olup, bu türler iki ana sınıfa ayrılabilir. Tümörlerin %99'undan fazlası pankreasın ekzokrin (dış salgı) bölgesi olarak bilinen, sindirim enzimlerinin üretildiği bölgede gerçekleşmektedir. Ekzokrin pankreas kanserinin pek çok türü vardır; ancak bu türler teşhis ve tedavi bakımından pek çok ortak noktaya sahiptir. Hormon üreten endokrin bölgelerde gerçekleşen kanserler ise farklı klinik özelliklere sahiptir.
PANKREAS KANSERİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Birçok vakada, pankreas kanserinin sebebi net değildir. Doktorlar hastalığın oluşma riskini artıran faktörler, (sigara içmek gibi) tanımlamıştır. Bu risk faktörlerini şöyle sıralayabiliriz.
-Sigara kullanımı ve obezite, her tümörün oluşumunda olduğu gibi pankreas kanserinin ortaya çıkmasında da önemli rol oynar. Pankreas kanseri ile şeker hastalığı ilişkisi göz ardı edilmemelidir. Diyabet hastalığı ortaya çıktıktan sonra pankreasta hastalık gelişimi daha riskli hale gelmekte, pankreas kanseri diyabet ile belirti verebilmektedir.
-Bazı genetik faktörler de pankreas kanserinde etkindir ve ailesel geçiş söz konusudur. Bu açıdan aile fertlerinde pankreas kanseri olan kişilerin genellikle daha sık aralıklarla takip edilmesi gerekir. Bazı kansertürleri de pankreas kanserine eşlik edebilir ve pankreas kanserinin oluşumunu tetikleyebilir. Ailesinde kanser öyküsü olan kişilerin bu açından da değerlendirilmesi önemlidir.
-Ayrıca obezite pankreas kanserinin nedenlerinden biridir.
PANKREAS KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Pankreas kanserinin belirtileri arasında bulantı, iştahsızlık, kilo kaybı, yavaş gelişen sarılık, mide çıkışında tıkanıklık ve ağrı görülebilir. Pankreasın baş kısmına yerleşmiş kanserde, ağrısız sarılık ve büyük abdestin camcı macunu gibi açık renk olduğu görülür. Pankreas kanserine bağlı olarak görülebilen sırta vuran ağrı, genellikle hastalığın lokal yayılımının habercisi olup, genelde kanserin pankreasın gövde ve kuyruk yerleşiminde görülür ve hastalığın ilerlediğinin belirtisi olarak kabul edilir. Hastalığın daha az görülen belirtileri "3 D" olarak hatırlayabileceğimiz diyabet (şeker hastalığı), diare (ishal) ve depresyondur. Pankreas kanserinde bu belirtiler de gözlenebilmektedir;
Bu 10 belirti pankreas kanserini haber verebilir
• Yoğun bulantı
• İştahsızlık
• İstemsiz kilo kaybı
• İdrar renginde koyulaşma
• Mide çıkışında tıkanıklık
• Yavaş gelişen sarılık
• Sırta vuran ağrı
• İshal
• Diyabet hastalığı
• Depresyon
PANKREAS KANSERİNİN TEDAVİSİ
Pankreas kanserin türü ve evresi, olası yan etkiler, hastanın tercihleri ve genel sağlığı gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Pankreas kanseri erken evrede teşhis edildiğinde, tedavinin başarılı olma şansı daha yüksektir. Ancak, ileri evre pankreas kanseri hastalarının hastalığın kontrolüne yardımcı olabilecek ve uzun yaşamalarını sağlayacak tedaviler mevcuttur.
Ameliyat
Pankreas kanseri ameliyatı, tümörün yeri ve boyutuna bağlı olarak, pankreasın bir kısmının veya tamamının, oniki parmak bağırsağının, safra yolunun bir kısmının ve varsa lenf nodlarının çıkarılmasını içerir.
Radyoterapi
Çoğu zaman, kemoterapi ile radyasyon tedavisi aynı anda verilir. Çünkü radyosensitizasyon olarak adlandırılan radyasyon tedavisinin, etkisini arttırır. Kemoterapi ve radyoterapi birleştirilerek, bazen tümörün yeterince küçülmesine ve ameliyatla çıkarılmasına yardımcı olabilir.
Kemoterapi
Kanser hücrelerini yok etmek, genellikle kanser hücrelerinin büyüme ve bölünme yeteneklerini durdurmak için ilaç kullanılmasıdır.
Hedefe Yönelik Tedavi
Hedefe yönelik tedavi; kanserin belirli genleri, proteinler ya da kanserin büyüme ve hayatta kalmasına katkıda bulunan doku ortamını hedefleyen bir tedavi yöntemidir.
