DSÖ'den maymun çiçeği çıkışı! Salgına dönmesi bekleniyor mu? Dünyanın merakla beklediği açıklama... Eşcinsel ilişki...

Dünya koronavirüs salgınının ardından başlayan maymun çiçeği virüsüne kilitlendi. Yeni bir salgına yol açıp açmayacağı merak edilirken Dünya Sağlık Örgütü'nden dikkat çeken bir çıkış geldi. DSÖ, son haftalarda Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede yayılma gösteren maymun çiçeği virüsünün yeni bir salgına dönüşmesinin beklenmediğini bildirdi. İşte detaylar...

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 31 Mayıs 2022 08:59 Güncelleme Tarihi: 31 Mayıs 2022 09:13

Dünya koronavirüs salgınının ardından başlayan maymun çiçeği virüsüne kilitlendi. Yeni bir salgına yol açıp açmayacağı merak edilirken Dünya Sağlık Örgütü'nden dikkat çeken bir çıkış geldi.

EŞCİNSEL İLİŞKİYLE MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ YAYILIYOR

Virüse ilişkin son gelişmelere dair çevrimiçi seminerde konuşan DSÖ maymun çiçeği uzmanı Dr. Rosamund Lewis, şimdiye kadar tespit edilen vakaların büyük çoğunluğunun eşcinsel ilişki sonucu virüse yakalandığı bilgisini paylaştı.

GENİTAL BÖLGEDE TESPİT EDİLDİ

Lewis, maymun çiçeği taşıyan her hastanın cildinde büyük kabarcıklar bulunmadığı uyarısını yaparak, "Mevcut vakaların büyük çoğunluğunda genital bölgede yoğunlaşmış ve gözle görülmesi imkansız kabarcıklar tespit edildi. Bu görünmez fakat bulaşıcı kabarcıklar vücutta 2 ile 4 hafta arasında kalabilir." açıklamasını yaptı.

Bu vakalarda virüsün cinsel ilişki veya yakın temas yoluyla bulaşıp bulaşmadığının henüz netleşmediğini belirten Lewis, "Bundan önce yeterince fark edilemeyen bir bulaşma biçiminde artış var gibi görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.

YENİ BİR SALGIN BEKLENMİYOR

Lewis, "Bu vakaların yeni bir salgına dönüşmesi beklenmiyor fakat hastalığa dair birçok bilinmeyen şey var. Virüsün nasıl yayıldığının yanı sıra çiçek hastalığına karşı sürü bağışıklığı programlarının on yıllar önce durdurulmasının da şimdiki yayılımı hızlandırıp hızlandırmadığından emin değiliz." dedi.

DÜNYADA TOPLAM 257 VAKA BULUNUYOR

DSÖ'den dün yapılan açıklamada 26 Mayıs itibarıyla 23 ülkeden raporlanan maymun çiçeği vakalarının 257'sinin doğrulandığı, 120 şüpheli vakanın ise incelendiği bildirilmişti.

Afrika'da keşfedilen ve belirli aralıklarla kıtanın dışına çıkan maymun çiçeği virüsü, en son 6 Mayıs'ta İngiltere'de görülmüş, ilerleyen günlerde Avrupa ülkelerine yayılmıştı.

MAYMUN ÇİÇEĞİ İLE İLGİLİ MERAK EDİLENLER

İşte dünyanın gündemine oturan maymun çiçeği virüsü ile ilgili merak edilenler...

1- MAYMUN ÇİÇEĞİ YENİ BİR HASTALIK MI?

1958'de maymunlarda tespit edildikten sonra insanlarda ilk olgu 1970'te Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde görüldü. Maymunlarda çiçek benzeri bir salgın yapınca farkına varılan hastalık bu nedenle "maymun çiçeği" adını aldı. Afrika'da her yıl birkaç yüz vaka olduğu tahmin ediliyor.

2- NEDEN ŞİMDİ DİKKAT ÇEKTİ?

Afrika dışında tespit edilen vaka sayısı son bir hafta içinde, bugüne kadar Afrika dışında görülen toplam vaka sayısını aşacak kadar arttığı için dikkat çekti.

3- HASTALIĞIN ETKENİ NEDİR?

Maymun çiçeği, çiçek virüsüne akraba bir DNA virüsü. Batı Afrika ve Orta Afrika (Kongo Havzası) olmak üzere iki alt tipi bulunuyor. Batı Afrika, Kongo türüne göre daha hafif seyirli hastalık yapıyor. Afrika dışında görülen vakaların Batı Afrika alt tipi olduğu öngörülüyor.

4- NASIL BULAŞIYOR?

Adının aksine maymunlardan daha çok sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerde bulunan ve onlardan insana geçen hastalık, enfekte insan veya virüsle kirlenmiş giysi ve eşyalarla temasla da bulaşıyor. Virüs, sağlıklı kişilere, ciltte gözle görülemeyecek çatlaklar/çizikler, mukozalar (ağız, burun, göz) veya solunum sistemi aracılığıyla giriyor.

5- BELİRTİ VE BULGULARI NELER?

Ateş, baş ağrısı, yorgunluk, yaygın vücut ağrıları, lenf bezlerinde şişlik ve ciltte döküntü, lenf bezi şişliği, maymun çiçeğini su çiçeği ve kızamıktan ayıran en önemli belirtiler. Yakınmalar, virüsle temastan ortalama 6-13 gün sonra ortaya çıkıyor. İlk 5 gününde ateş, şiddetli baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, sırt ağrısı ve aşırı halsizlik yaşanan hastalıkta, ciltteki döküntüler de ateş başladıktan sonra 1-3 gün içinde görülüyor. Ateş arttıkça vücutta bir kızarıklık ve kaşıntı oluşmaya başlıyor. Genelde yüzde başlıyor ve daha sonra vücudun başka noktalarına ulaşıyor. Avuç içinde ve ayakların tabanlarında yaygın bir şekilde ortaya çıkıyor. Kaşıntı aşırı derecede rahatsız edici ya da acı verici olabiliyor. Kaşıntı geçtikten sonra ayak tabanları ve avuç içindeki yaralar önce kabuk bağlıyor, daha sonra kuruyarak geçiyor.

6- TANI NASIL KONULUYOR?

Kanda çok kısa süre kaldığı için PCR'la saptanamıyor. Antijen ve antikor testlerinin de daha önce uygulanan çiçek aşısı gibi nedenlerle her zaman doğru sonuç vermeyeceği düşünülüyor. Lezyonlardan güvenlik önlemleriyle alınan örneklerin "biyogüvenlik düzeyi yüksek laboratuvara gönderilmesi gerekiyor.

7- BELİRTİSİZ ENFEKSİYON OLABİLİR Mİ?

Net olmamakla birlikte maymun çiçeğinin Kovid-19 gibi belirtisiz hastalık yapmadığı düşünülüyor. Enfekte kişilerde belirtilerin ortaya çıkması, bu kişilerin fark edilmesini ve izolasyona alınmasını sağlayacağından, maymun çiçeğinin toplumda Kovid-19 veya belirtisizken bulaşan diğer enfeksiyonlar kadar yayılması beklenmiyor.

8- MAYMUN ÇİÇEĞİ ÖLDÜRÜCÜ MÜ?

En az 3-4 haftalık karantina süresi gerekiyor. Bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebiliyor. Virüs ilk çıktığı yıllarda öldürücülüğü yüzde 10'lar düzeyindeyken uzmanlar şu anki değişim geçirmiş halinin neredeyse hiç ölüme neden olmadığını söylüyor.

9- ÇİÇEK AŞISI HASTALIKTAN KORUR MU?

Dünya Sağlık Örgütü, Afrika'daki tecrübelerden yola çıkarak çiçek aşısının maymun çiçeğinden yüzde 85'e kadar koruma sağlayacağını bildirdi. Fakat çiçek aşısı, hastalığın dünya genelinde sonlanması nedeniyle 1980'den beri uygulanmıyor. Dolayısıyla şu an çiçek aşısı yapılanlar 40-50 yaş üzeri kişilerden oluşuyor. Aradan uzun süre geçmesi ise koruyuculuğun düzeyine ilişkin endişelere sebep oluyor.

10- SALGINA YOL AÇMA İHTİMALİ VAR MI?

Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirginliği, şu anki bilgilere göre belirtisiz enfeksiyon yapmaması, yakın ve uzun süreli temas ile bulaşması, bir DNA virüsü olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğrayarak yeni varyantlarının çıkmaması gibi faktörler nedeniyle Kovid-19 benzeri bir salgına yol açması beklenmiyor.

DSÖ DİREKTÖRÜ: FESTİVALLER, PARTİLER VAKALARI ARTIRABİLİR

DSÖ Avrupa Direktörü Hans Kluge 'Yaz mevsimi yaklaşırken büyük buluşmalar, festivaller ve partiler nedeniyle yayılımın hızlanmasından endişe ediyorum' dedi.

FETİŞ FESTİVALİYLE YAYILDI

Belçika, maymun çiçeği tespit edilenlerin 21 gün zorunlu karantinada tutulacağını açıklamıştı. Böylece Belçika dünyada zorunlu tecrit kararı alan ilk ülke oldu. Belçika'nın Antwerp kentinde düzenlenen Darklands isimli bir fetiş festivalinde katılanların 3'ünde maymun çiçeği hastalığı tespit edilmişti. ABD'de New York Sağlık Departmanı, eyalet sınırları içerisinde ilk defa bir kişide maymun çiçeği virüsüne rastlandığını bildirdi. Hastayla temas halinde olabilecek kişilere ulaşmaya çalışıldığı ifade edildi.

SAĞLIK BAKANI KOCA: PANDEMİYE YOL AÇMAZ

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada kamuoyuna maymun çiçeği hastalığı konusunda müsterih olunması çağrısında bulundu. Koca, Twitter'dan "Maymun çiçeği hastalığı konusunda kamuoyu müsterih olmalı. Hayvan kaynaklı olan, bazen insanlara da bulaşan bu hastalık bir pandemiye yol açmaz. Semptomların genellikle 2-3 hafta içinde kendiliğinden düzeldiği bilinmektedir. Afrika'da görülen hastalığa ülkemizde rastlanmamıştır" mesajını paylaştı.