6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ikinci yıl dönümüne 3 gün kala Türkiye'nin batısı, Ege Denizi son yıllarda hiç olmadığı kadar hareketli.
Ege'de özellikle Santorini ile Amorgos Adaları arasındaki bölgede 28 Ocak'tan itibaren irili ufaklı en büyüğü 4,8 olmak üzere 400'den fazla deprem meydana geldi.
Ege'deki depremler Türkiye'yi etkiler mi? Daha büyük deprem tetiklenir mi? Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir ve Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy, A Haber canlı yayınında konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
"YOĞUN BİR BÖLGE"
Jeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir: Deprem olduğunda o depremin jeolojik ortamına bakarız. Çok fazla aktif volkanın bulunduğu bir bölge burası. Faylar da var burada. Yoğun bir bölge. Geçmişte buralarda bu tür depremler oldu aylarca süren. Belli bir zaman sonra da durdu.
BİR DEPREM FIRTINASI
Normal şartlarda dünya ölçeğinde baktığımızda bu tür depremler ya bir volkanik çıkışın habercisi ya da volkanik patlamadan sonra gelişen depremler sınıfında değerlendiriliyor.
Hem sismik anlamda faya bağlı hem de volkanik aktiviteye bağlı bir deprem fırtınası diyebiliriz bunlara.
EGE'DE TSUNAMİ RİSKİ VAR MI?
Burada 1956 yılında bir deprem olmuş 7,5 büyüklüğünde. Bu depremden sonra bizim Ege kıyılarında Bodrum taraflarında 1-2 metreye varan tsunami gerçekleşmiş. Yani büyük ölçekte bir etkileri olmayacak Türkiye açısından burada büyük bir deprem olsa bile. Daha çok Santorini Adası ve etrafındaki dar ölçekteki yerleşimleri doğrudan ilgilendiren bir yer burası.
Bizim Güney Ege kıyıları hem Girit tarafları Yunanistan'ın kıyıları tsunami etkisini görebilir. Deprem silsilesi büyürse bizim Ege kıyılarında bu tür problemler olur. O yüzde belki de tedbir anlamında bizim Güney Ege kıyılarındaki insanların biraz daha kıyıda içeride durmalarında fayda var bugünlerde.
"ÇOK DİKKATE ALMAK GEREKİYOR"
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy: Hem Yunanistan hem Türkiye bir deprem bölgesi. Ege Bölgesi'nde tsunami tehlikesi de var. Bu bölgede 6 tane büyük volkan var. Tarihsel dönem içinde de faaliyete geçmiş ama en sabıkalı yer şimdiki deprem fırtınasının olduğu yer ve Santorini Adası. Böyle bir yerdeki aktiviteyi çok dikkate almak gerekiyor. Çünkü bunlar suskun volkanlardı sönmüş volkanlar değil bunlar. Bu aktivite volkanizmaya işaret olabilir. En büyük 5 civarında kalabilir. Ama aylarca sürebilir bu deprem aktivitesi.
"6'YI GEÇEN BÜYÜKLÜKTE DEPREMLER OLABİLİR"
Hem Volkanik faaliyet olabilir hem Ege Denizi'nin içerisinde deprem meydana gelebilir. 6'yı geçen büyüklükte depremler olabilir.
Bu depremlerin çoğalması belki de bir volkanik faaliyetin öncesine işarettir. Ama bir volkanik faaliyetin olabileceğini söylemek için depremler yeterli değil.
"KÜLLERİ KIYILARIMIZA KADAR GELİR"
Volkanik faaliyet olursa hava ulaşımını etkiler. Aynı zamanda külleri kıyılarımıza kadar gelir. Küller Türkiye kıyılarına kadar düşer.
Volkanizma açısından önemli bir sürece girmiş olabilir.
OLASI MARMARA DEPREMİNİ TETİKLER Mİ?
Bu bölgedeki deprem aktivitesi burayla sınırlıdır. Ne Marmara'daki beklenen büyük depremi etkileyebilir ne Anadolu'daki herhangi bir depremi tetiklemesi mümkün değil.
Buradaki bir fay İzmir'i bile Muğla'yı bile tetiklemez.
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Tolga Bekler, A Haber yayınında Ege Denizi'nde peş peşe gerçekleşen depremlere yönelik açıklamalarda bulundu.
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Tolga Bekler: Bu tamamıyla bir "deprem fırtınası" tanımına uyan bir yoğun depremselliği. Özellikle son 4 gün içerisinde neredeyse 500'e yakın deprem yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Tabii bu dinamik sürecin içerisinde gerçekleşen depremler; Afrika levhası olarak adlandırdığımız çok büyük bir levhanın Avrasya'ya doğru kuzey doğrultusunda, Batı Anadolu ve Ege bölgesini içine alan bir zon içerisinde meydana geliyor.
Dolayısıyla bu tür büyüklükte depremlerin daha büyük bir deprem oluşturma olasılığı pek söz konusu değil. Gerek Yunan ana karasında gerekse Türkiye kıyıları içerisinde herhangi bir tehlike oluşturma olasılığı son derece zayıf. Bu bölge ilk defa bu tür yoğun depremsellik içerisinde kendini göstermedi. 2011-2012 yıllarında da benzer aktiviteyi gördük. Yakın tarihte de 1956 yılında 7.5 büyüklüğünde bir deprem oluşmuştu.
Bu depremler bir fırtına süreci içerisinde belli bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Ancak hem bölgedeki faylanmalar hem bu depremlerin büyüklükleri nedeniyle daha büyük deprem oluşmayacaktır.
VOLKANİK PATLAMA OLUR MU?
Santorini ve çevresindeki diğer adalar, volkanik ada olarak geçiyor. Muhtemelen bu tür aktivitelere ait çalışmaları öngörmüş olacaklar ki depremlerin gerek konumları gerek derinliklerini raporlayacaklardır.
VALİLİKTEN AÇIKLAMA: "DURUM TAKİP EDİLMEKTEDİR"
zmir Valiliği, Ege Denizi'nde 28 Ocak'tan itibaren yoğunlaşan sismik hareketliliği uzmanların, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile koordineli şekilde çok yönlü değerlendirdiğini, deprem, volkanik aktivite ve tsunami ihtimallerinin bilimsel çerçevede takip edildiğini bildirdi.
Valilikten yapılan açıklamada, bölgede deprem fırtınası şeklinde süren hareketlilik kapsamında şu ana kadar en büyüğü 4,8 büyüklüğünde olan 400'ü aşkın deprem kaydedildiği belirtildi.
Depremlerin, Santorini Adası'nın yaklaşık 25 kilometre kuzeydoğusunda yoğunlaştığı bildirilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Depremler, 5-25 kilometre arasında değişen derinliklerde meydana gelmektedir. Ülkemiz kıyılarına en yakın deprem yaklaşık 140 kilometre mesafede gerçekleşmiştir.
2011-2012 yıllarında benzer bir sismik aktivitenin yaşandığı bu bölgede, 14 ay süren hareketlilik herhangi bir volkanik faaliyete neden olmamıştır. Uzmanlar, AFAD ile koordineli şekilde sismik hareketliliği çok yönlü olarak değerlendirmektedir. Deprem, volkanik aktivite ve tsunami ihtimalleri bilimsel çerçevede takip edilmektedir.
Sosyal medyada yayılan dezenformasyon içeriklerine itibar edilmemesi, yalnızca resmi kaynakların takip edilmesi önemle rica olunur. Gelişmeler titizlikle izlenmekte olup, kamuoyuna düzenli bilgilendirme yapılacaktır."