SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sistemleri üzerinden 12.5 milyon kişi emekli oldu. Devlet her ay emeklilere belirlenen ücreti yatırıyor. Yüz binlerce kişi emekli olma hayali kurarken, maaşının yüksek olması için yapılması gerekenleri de araştırıyor. Özellikle 2000 sonrası emeklilerin maaşları 2000 öncesi emekli olanlara oranla daha düşük. Yeni emekli olacak vatandaşların maaşlarını arttırmak için atabileceği bazı adımlar var. İşte detaylar...
YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI NASIL ALINIR?
Son yıllarda devreye giren uygulamalarla, emekli aylığı bağlama oranları düştü. 2000 yılından önce emekli olan bir işçinin en düşük emekli maaşı 1.980 lira, 2000 sonrasında emekli olanın ise en düşük maaşı 1.555 lira oldu. Emekliler bu rakamları yetersiz bulurken, aslında çalışma hayatında bu miktarı yükseltebilmek mümkün. En önemli parametre brüt maaşınız. Bu maaş eğer 3 bin lira ve üzerindeyse ileride maaşınız artacak. Asgari ücret ise azalacak. Emekli maaşını artıran 8 formülü şöyle sıraladık:
1261 FORMÜLÜ
Emeklilik tarihlerinden önceki son 7 yılın yarısından bir fazla olan 1261 gün çalışma hangi statüde gerçekleşmişse o statüden emekli olunur. Dolayısıyla 10 yıl Bağ-Kur'lu olarak çalışmış olsanız bile emekliliğinize 1261 gün kala SSK'lı olarak çalışmaya başlarsanız bu kurumdan emekli olabilirsiniz. Böylece Bağ-Kur'a göre daha yüksek maaş alma imkanınız doğar. Ayrıca daha erken maaşa kavuşursunuz. Buradaki 7 yıl geriye doğru takvim olarak değil sigortalı geçen 7 yıl olarak anlaşılmalı.
EŞİTLİK OLURSA
Yani 2000 ile 2004 yılları arasında çalışan biri daha sonra 2014 ile 2017 arasında 3 yıl daha çalışmışsa 7 yıl 2000'den başlıyor. Dolayısıyla bu 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurumdan daha fazla çalışılmışsa yani 1261 gün hangi kurumda geçmişse o statüden emekli olunuyor. Eşitlik halinde ise son kuruma bakılıyor. 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlarınsa tüm çalışma hayatına bakılıyor ve hangi kurumdan daha fazla prim ödenmişse orası emekliliği belirliyor.
ERKEN BAĞLANIR
Bir örnekle açıklayalım: Bay A 10.05.1992'de Bağ-Kur'lu olarak çalışmaya başladı. Bay A için emeklilik şartları 9000 gün (25 yıl) prim ödemek ve 53 yaşını tamamlamak. Bay A, eğer son 1261 günde Bağ-Kur yerine SSK'lı olursa bu kez ödeyeceği prim günü 5600'e düşecek ve daha erken emekli olacak. Eğer yaşı da müsaitse emekli olup 9.5 yıl daha fazla maaş alacak, üstelik maaşı Bağ-Kur emeklisine göre daha yüksek olacak.