Ek ödemelere dikkat! İşten ayrılana emekli olana kıdem hesabı çıktı! Hangi ödemeler tazminatı artırır?

Bu yıl işten ayrılanlara, emekli olanlara ödenecek tazminat tutarları yeni maaşlarla birlikte yükseldi. Bir artış da Temmuz'da tazminat tavanında yaşanacak. Kıdem tazminatı, maaşlarla birlikte yükselirken, çalışırken işveren tarafından yapılan düzenli ek ödemeler de artırıcı etki yapıyor. Peki hangi ek ödemeler tazminatı yükseltiyor? Bunlar nasıl tazminata yansıyor? İşte detayları...

Giriş Tarihi: 29 Şubat 2024 14:54

2024 yılıyla birlikte artan maaşlar kıdem tazminatı tutarlarına da yansıdı. Bu yıl işten ayrılacak çalışanların, emekli olacak EYT'lilerin alacakları tazminat tutarları arttı. Kıdem tazminatı son 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanırken, çalışırken yapılan ve devamlılık arz eden ek ödemeler ve yardımlar da alınacak ödemeyi yükseltiyor. Peki hangi ödemeler hesaba katılıyor? İşten ayrılacaklar, emekli olacaklar nelere dikkat etmeli? İşte tazminat hesabına ilişkin merak edilen soruların yanıtları...

KIDEM TAZMİNATINDAN KESİNTİ YAPILIYOR MU?

Yapılacak kıdem tazminatı ödemesinden binde 7.59 damga vergisi kesintisi yapılıyor. En düşük maaş, yani asgari ücret 2024 yılıyla birlikte brüt 20 bin 2 liraya çıktı. Bu yıl işten ayrılacak asgari ücretlinin tazminatı çalıştığı her yıl için 20 bin 2 liradan hesaplanacak. Damga vergisi kesilmiş olarak her yıl için ele geçecek para 19 bin 850 lira olacak.

EN ÇOK NE KADAR TAZMİNAT ALINABİLİYOR?

Kıdem tazminatı tavanı da 1 Ocak 2024 itibariyle 35 bin 58 liraya çıktı. Brüt kazancı bu tutarın altında olan özel sektör çalışanlarına kendi maaşı, üstünde olanlara ise tavan üzerinden hesaplanan tazminat ödenecek. Tavanı aşan kazancı olanlar damga vergisi kesilerek her yıl için en çok 34 bin 792 lira ödeme alacak. İşveren isterse tavanı aşan ödeme yapabilecek. Ancak burada tavanı aşan kısım için gelir vergisi durumu ortaya çıkacak.

İŞTEN AYRILMA TARİHİNE GÖRE TAZMİNAT TUTARI DEĞİŞECEK Mİ?

Asgari ücrete bir ara zam yapılmazsa yıl sonuna kadar en düşük tutar değişmeyecek. Ancak kıdem tazminatı tavanında yıl içinde artış var. Temmuz'da memur maaş katsayısındaki artış tazminat tavanını yükseltecek. Tavanı aşan maaşı olanlar işten ayrılmayı düşünüyorsa Temmuz ayını bekleyebilir, böylece alacağı tazminat artar.

HANGİ EK ÖDEMELER TAZMİNAT HESABINA DAHİL EDİLİYOR? HANGİ ÖDEMELER HESABA KATILMIYOR?

Kıdem tazminatı her yıl için son 30 günlük giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Hesaplamada işçiye sağlanan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutuluyor. Ancak bunların hesaba katılması için devamlılık arz etmesi gerekiyor.

Yemek, yol, giyim, sağlık, barınma, kira, yakacak-aydınlatma, eğitim, erzak, çocuk ve aile yardımı, yıpranma tazminatı, mali sorumluluk tazminatı, kalifiye, nitelik zammı ve devamlı ödenen primler dahil edilir. İşçiye özel sağlık ve hayat sigortası yapılmışsa bunların primleri de hesaplamada bulunuyor.

Düzenli verilmeyen primler, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti, bayram harçlığı, izin harçlığı, teşvik ikramiyesi ve primleri, seyahat primleri, iş arama yardımı, bir defalık verilen ikramiyeler, hastalık, evlenme, doğum ve ölüm yardımı gibi ödemeler ise hesaba katılmıyor.
Giyecek yardımı ücret hesaplamasına dâhil. Ancak verilen giyecekler işyerinde kullanılacaksa yapılan yardımlar tazminat hesaplamasında dikkate alınmıyor.

Yol yardımı olarak verilen aylık yol ücreti, otobüs kartı veya araç yardımı ya da işçilere işe gidip gelmeleri için sağlanan servis bedelleri de giydirilmiş ücretin hesaplamasına dâhil ediliyor. İşverenin sağladığı araçla işe gelip giden, işyerinde yemek yiyen işçi için yemek ve servis ücretinin hesaplanarak brüt ücrete eklenmesi gerekiyor.

Pandemi dönemiyle birlikte evden çalışma yaygınlaştığı için işyerleri çalışanlarına elektrik ve internet için aylık ödeme yapıyor. Bu şekilde düzenli yapılan ödemelerin de giydirilmiş ücrete dahil edilmesi gerekiyor.

EK ÖDEMELER NASIL İLAVE EDİLİYOR? SON ÜCRET ÜZERİNDEN Mİ HESAPLANIYOR?

Ücret dışındaki para veya para ile ölçülebilen menfaatler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınırken, son bir yıl içinde yapılan ödemeler toplamı 365'e bölünerek, 1 güne düşen miktar belirleniyor. Bu tutar da 30 ile çarpılarak kıdem tazminatı hesabına dahil edilir. Yargıtay kararlarına göre, yıl içinde ücrete zam yapılmışsa, hesaplamalarda son yapılan ödeme dikkate alınıyor.

Örneğin; yılda 4 ikramiye ödenen bir kişi, ilk 3 ikramiyeyi 11 bin 402 lira, sonuncu ikramiyeyi zamlı olarak 17 bin 2 lira olarak almışsa, yıl içindeki 4 ikramiye de 17 bin 2 liradan ödenmiş kabul ediliyor. Aynı yöntem zamlanmış yol ve yemek yardımı gibi diğer ödemeler için de geçerli bulunuyor.

Örneğin; brüt maaşı 24 bin lira olan ve yılda 2 maaş ikramiye alan çalışanın alacağı tazminat şöyle hesaplanıyor:
ÖRNEK HESAPLAMA
Brüt ücret: 24.000 TL
Brüt ikramiye: 48.000 TL
Ücrete eklenecek ikramiye: 48.000 / 365 x 30 = 3.945,21 TL
Giydirilmiş brüt ücret: 24.000 + 3.945,21 = 27.945,21 TL
Damga vergisi: 212,10 TL
Yıllık tazminat tutarı: 27.733,11 TL

TAM YILI AŞAN SÜRELER HESABA NASIL KATILIYOR?

Bir tam yılı aşan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil ediliyor. 1 yıl 11 ay çalışan bir asgari ücretli işçi için hesap şöyle gerçekleştirilecek:

ÖRNEK HESAPLAMA

Brüt ücret: 20.002,50 TL
1 yıllık tazminat tutarı: 20.002,50 TL
11 aylık tazminat: 20.002,50 / 12 x 11 = 18.335,63 TL
Toplam: 38.338,13 TL
Damga vergisi: 290,99 TL
Ödenecek tazminat: 38.047,14 TL

Yasal Uyarı: Takvim.com.tr'de yayınlanan haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu'na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Kullanılması durumunda yasal işlem başlatılacaktır.