Türkiye'de emeklilik, belirli şartları yerine getirmiş bireylerin yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemli bir dönemdir. Emeklilik için gereken şartlar arasında sigorta başlangıç tarihi, yaş, cinsiyet, prim ödemesi ve hizmet süresi gibi faktörler yer alır. Bu unsurların tamamı, bireylerin emeklilik haklarını belirlemek adına değerlendirilir.
KADINLARA 6 YIL İMKANI
1)Sigortalı anneler için: Erken emeklilik konusunda annelik, çalışan kadınlara çocukları üzerinden prim kazanma imkanı tanıyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş ama primi eksik bir anne, 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
Staj sigortası olan kadınların ilk sigorta girişleri doğum borçlanması yaptıkları süre kadar geriye çekiliyor. Bu kapsamda yapılacak 1 günlük borçlanma bile emeklilik tarihini bir yıl öne çekebilir. Staj başlangıcını dikkate alarak yapılan borçlanma emeklilik yaşını da düşürür.
Öğrenciliğinde staj sigortası yaptıran kadınlar, normal sigortalı çalışmaya başlamadan önce doğan çocukları için de doğum borçlanmasına gidebiliyor. Çalışan işçiler meslek hastalığı, memurlar da vazife malulü kapsamında bulunuyor. İşini yapmaya engel sağlık sorunu olanlar vergi indirimi talebinde bulunarak erken emekli olabilir.
2)Bakıma muhtaç çocuğu varsa: Başkasının bakımına muhtaç engelli çocuğuna bakan anneler için de erken emeklilik hakkı tanınıyor. Annenin 1 Ekim 2008 sonrası prim gününün dörtte biri (yüzde 25) kadar bir süre, toplam primlerine ekleniyor. Bu ilave edilen prim, yaş şartından da düşülüyor.
3)Askerlik en az 1 yıl sağlar: Erkekler için askerlik; SGK prim gün sayısını artırırken, yaşı da geriye çekiyor. Yani askerlik borçlanması askerden sonra ilk defa sigortalı olanların SGK başlangıç tarihini, borçlanılan gün kadar öne alıyor. Böylece en az 1 yıl daha erken emekli olmayı sağlıyor.
ENGELLİ VE MALULEN
4)Vergi indirimi alınıyor: Yasal düzenlemeler, çalışma gücünü kaybeden ve sürekli rahatsızlığı veya engeli olanlara erken emeklilik imkanı tanıyor. Bunlardan biri olan engelli emekliliği; doğuştan meydana gelen engellilik veya rahatsızlık sonucu alınan vergi indirimi sonrasında hak ediliyor. Burada da en az yüzde 40 iş görme kaybı aranıyor. 15 yıl 3600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olunabiliyor.
