EYT’liye hızlı emeklilik! Emeklilikte Yaşa Takılanlar’a aylıklar ne zaman bağlanacak? Geçmişte staj yapanlar da EYT kapsamına girecek mi?

Yaşı bekleyenlere yönelik düzenleme için Bakan Bilgin 'Çözüm aşamasına geldik. Tamamladığımızda kamuoyuna açıklayacağız' dedi. Düzenlemenin hızlı tamamlanması beklentisi oluştu. Formüller merak edilirken, stajyerlerin de EYT kapsamına alınması, ayrıca Bağ-Kur'lulara yönelik prim düzenlemesinin de çalışmalar kapsamında masaya yatırılması bekleniyor.

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 23 Eylül 2022 15:57

Emeklilik için yaşı bekleyenlere yönelik düzenleme için çalışmalar son sürat devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "EYT sorunu emeklilikle ilgili bir sorun, yaşla ilgili bir problemdi. Emeklilik yaşının yükseltilmesiyle ilgili problemdi, çözüm aşamasına geldik. Onunla ilgili dosyayı tamamladığımızda kamuoyuyla paylaşacağız" açıklaması yaptı.

Bu açıklamalar EYT'lileri heyecanlandırırken, düzenlemenin de hızla hayata geçeceği beklentisi oluşturdu. Hem formüller hem de süreç merak konusu oldu.

YIL VE PRİM KRİTERİ
İlk formülde 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde işe girenlerden prim ve yıl şartını tamamlayanların emekli edilmesi üzerinde duruluyor. Eğer bu formül hayata geçerse yıl ve prim şartını tamamlamış herkese düzenleme çıkar çıkmaz emeklilik yolu açılacak. Bu 2 şartı tamamlayamayanlar da tamamlayınca emekli olabilecek.

YAŞ SINIRI OLUR MU?
Yaşa takılanlara emeklilik için bir yaş sınırı da getirilebilir. Bu durumda prim ve yılı tamamlayanların emeklilik için bu yaşı da doldurması gerekebilir. Bu yaş sınırı da mesela 50 olabilir. Bu durumda emeklilikte 6-8 yaşa varan avantaj ortaya çıkabilir.

KADEMELİ EMEKLİLİK
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi imkanlar da seçenekler arasında bulunuyor. Bu seçenek, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli düşürülmesini içeriyor. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle şimdikinden daha erken yaşta emekli olabilecek. Bazı EYT'liler yasa çıkar çıkmaz emekli aylığına hak kazanabilecek.

PRİMİ AZ OLANA DA KOLAYLIK
Bir diğer formül de kısmi emeklilikle ilgili. Primi az olanlara yönelik kısmi emeklilikte kadınlarda 58'e, erkeklerde 60'a varan yaş şartları söz konusu oluyor. Bu yaş şartının esnetilmesi de çalışmalarda gündeme gelecek.

STAJYERLER MÜJDE BEKLİYOR
Ayrıca geçmişte staj yapanların da EYT kapsamına alınması bekleniyor. Bu konuda yeşil ışık Bakan Bilgin'den geldi. Bakan Bilgin, stajda emeklilik sigortasının yapılmadığını belirterek, "Bu konunun yeniden ele alınması gerekiyor. Ben bu konuda bir çalışma yaptırıyorum. Bunun sonuçları ne olur?

EYT kapsamında da bunu değerlendirmek gerekir çünkü. EYT çalışmamız tamamlandığı zaman, o dosyamız bittiği zaman bu soru da aydınlanmış olur. Bu sorunun yanıtını da orada vermiş olacağız" açıklaması yaptı.

Beklenen olursa stajını 8 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar, borçlanma yaparak sigorta başlangıcını staj tarihi yapabilecek. Bu sayede EYT kapsamına girebilecek.

BAĞ-KUR'LUYA YENİ PRİM

Bakan Bilgin, Bağ-Kur'lular ile ilgili de açıklama yaparak "Esnafın bazı sorunları mevzuatla ilgili sorunlar. Prim gün sayısındaki farklılık ciddi bir sorun. Bunu eşitlememiz lazım.

Bunu eşitleyecek bir düzenlemeyi yapacağımızı size söyleyeyim. Burada emekliliği hak etme şartlarını standardize etmemiz lazım" demişti. Bağ-Kur'luların prim şartlarını düşürecek düzenlemenin de EYT çalışmaları sırasında masaya yatırılması bekleniyor.

EYT NE ZAMAN ÇIKACAK?
Bu yılın Aralık ayı itibarıyla EYT ile ilgili düzenlemenin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gündemine geleceğini yaptığı açıklamada dile getiren Akbaşoğlu, "Bu konuda ne söylediysek onu yaptık. Tek bir formül var o da EYT'li kardeşlerimizin istediği." dedi.

MECLİS'TE GÖRÜŞMELER NE KADAR SÜRER?
Meclis'teki EYT görüşmelerinin çok uzun sürmeyeceğini belirten Akbaşoğlu, "Sonuç itibarıyla birkaç haftalık mesele." ifadelerini kullandı.

Emeklilik işlemleri ne zaman başlayacak?
EYT'lilerin ne zaman emekli olacağı hem yasal sürecin tamamlanması hem bu düzenlemede yer alacak yürürlük tarihi hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yönetmeliklerin çıkarılmasıyla netleşecek.

Tüm bu süreçlerle birlikte hak sahipleri emekli aylığına kavuşacak.

Aylıklar ne zaman bağlanacak?
Emekli aylıklarının bağlanma süreci bağlı olunan kuruma göre farklılık gösteriyor. Mevzuata göre; SSK'lıların ve Bağ-Kur'luların aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri halinde aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlıyor.

Buna göre, eğer yasa Ocak ayından itibaren yürürlüğe girerse, bu kapsamda emeklilik hakkı kazananlar dilekçelerini 2023'ün ilk ayında verebilecek, Şubat ayında da ilk aylıklarını ceplerine koyabilecek.

Emekli aylıkları nasıl hesaplanacak?
EYT'lilerin maaş hesapları, diğer emekli aylığı bağlananlar gibi, üç dönem üzerinden yapılacak. Buna göre; 2000 yılı öncesi, 2000-2008 yılları arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere 3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.

3 ayrı hesap yapılıp birleştirilecek.

Yani emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlar dikkate alınacak.