EYT’liye emeklilik formülü! Borçlanma yapanlar kapsamda mı? Sigortasız çalışanlar ne yapmalı? İşte 10 soruda tüm cevaplar

Yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak düzenlemede sona yaklaşılırken, pek çok kişi kapsamda olup olmadığını merak ediyor ya da borçlanma ve hizmet tespiti ile kapsama girmenin yollarını arıyor. İşte en çok merak edilen 10 sorunun yanıtı.

Giriş Tarihi: 27 Ekim 2022 06:58

**Farklı statüden çalışması olanlar nasıl emekli olacak?**
Mevzuata göre 1 Ekim 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurum belirlenirken, son ödenen 2520 gün (7 yıl) prime bakılıyor.

Hangi kurumdan prim fazlaysa o kurumdan emekli olunuyor.

Birden fazla statüde (SSK, Bağ- Kur ve Emekli Sandığı) çalışması olanlardan yaşa takılanlara yeni düzenlemeyle getirilecek emeklilik şartları merak ediliyor.

Özellikle tek başına SSK primleri emekli olmasına yeten ancak son 7 yılın yarıdan fazlasında Bağ- Kur'lu çalışmış olanlar (Bağ-Kur şartlarına göre gereken emeklilik primini tamamlayamayanlar) bu konuda beklenti içerisinde.

Bu kişiler hizmet birleştirmesi yapmadan SSK'dan emekli olabilmek istiyor.

**Primim tamam, yıl şartını 2024 yılında sağlayacağım. EYT çıkarsa emekli olabilmek için bu tarihi mi beklemem gerekiyor?**
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırılıp emeklilik için sadece prim ve yılı tamamlamak yeterli kabul edilirse, düzenleme yürürlüğe girdiğinde söz konusu koşulları sağlayanlar emekli olabilecek.

Bu formül gelirse, siz de yıl şartını tamamladığınızda emekli olabileceksiniz.

**8 eylül 1999 öncesi çalıştım ama sigortam yatırılmadı. Hizmet tespit davası açarak EYT'li olabilir miyim?**
İşveren eğer SSK'ya hiçbir belge vermemiş ise çalışmanın sona erdiği yılı izleyen tarihten itibaren 5 yıl içinde hizmet tespit davası açılması gerekiyor.

Buna göre zaman aşımı süresi dolmuş durumda.

Ancak, 5 yıllık zaman aşımı süresinin aranmadığı durumlar da var. İşveren sonrasında işçiye sigorta yapmışsa ya da işe girişi bildirmiş ama primi yatırmamışsa hizmet tespiti davası açılabiliyor.

**Askerlik borçlanması ile EYT kapsamına girilir mi?**
Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, başlangıç tarihini geriye çekiyor.

8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olan ancak askerlik borçlanmasıyla başlangıcı bu tarihten önceye çekilenlerin EYT kapsamında sayılması bekleniyor.

Düzenleme Meclis'e geldiğinde bu durum da netleşecek.

**Doğum borçlanması annelere ne kazandırır?**
Kadınlar sigortalı olduktan sonra yaptıkları doğumları borçlanabiliyor.

En çok 3 çocuk için borçlanma yapılabiliyor. Çocuk başına 720, en çok 2160 gün prim kazanılıyor.

Anneler stajdan sonra doğum yapmışsa bunları da borçlanabiliyor.

**Borçlanma yapmayı düşünüyorum. Sonradan ihtiyacım olmazsa paramı geri alabilir miyim?**
Emekli aylığı bağlanmadan önce borçlanma yapanlar, ödediği parayı geri alabilir.

**Emekli aylıkları nasıl hesaplanacak?**
2000 yılı öncesi, 2000-2008 yılları arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere 3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.

**Borçlanmaya ne kadar** **ödeme yapılıyor? Ne zaman** **başvursam kazançlı olurum?**
1 aylık doğum ve askerlik borçlanması için en az brüt asgari ücretin yüzde 32 ödeniyor.

Brüt asgari ücret 6 bin 471 lira. Buna göre; şu anda doğum ya da askerlik borçlanması yapanlar 1 gün için en az 69,02, 1 ay için 2 bin 70 lira 72 kuruş ödüyor.

Şimdi 1 çocuk için 2 yıllık (24 ay) doğum borçlanması yapılırsa, en az 49 bin 697 lira 28 kuruş veriliyor.

Yine bu yıl bitmeden askerlik borçlanması yapanlar 540 günlük (18 ay) borçlanma için en az 37 bin 272 lira 96 kuruş ödüyor.

Tüm bu tutarlar, 1 Ocak'tan itibaren artacak.

**Emekli aylığı ne** **zaman bağlanacak?**
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, EYT düzenlemesinin 1 Ocak'ta uygulamaya konulacağını söyledi.

Mevzuata göre; SSK'lıların ve Bağ- Kur'luların aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri halinde aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden ay başından itibaren başlıyor.

Buna göre, eğer yasa Ocak ayından itibaren yürürlüğe girerse, bu kapsamda emeklilik hakkı kazananlar dilekçelerini 2023'ün ilk ayında verebilecek, Şubat ayında da ilk aylıklarını ceplerine koyabilecek.

**Ocak zammı** **yansıtılır mı?**
Emekliler her yıl Ocak ve Temmuz aylarında zam alıyor.

Bu artıştan yeni emekliler de yararlanıyor. Ocak'tan itibaren başvuracak EYT'lilerin aylıkları hesaplanırken Ocak artışı da dikkate alınacak.