takvim.com.tr
FARUK ERDEM
Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili çalışmalarda sona yaklaşılıyor.
Tek model üzerinde yoğunlaşan çalışmalarda teknik kısımla ilgili detaylar üzerinde duruluyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de teknik çalışmanın sürdüğünü açıklayıp Aralık ayını işaret etmişti.
Teknik çalışma sırasında 7 başlıkta değerlendirme yapılıyor.
1) PRİM ÖNEM KAZANIYOR
Teknik çalışmalar yapılırken özellikle 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış ancak belli bir prim seviyesine gelmiş sigortalılar üzerinde duruluyor.
Genel anlamda bakıldığı zaman 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış herkes EYT'li olmuş durumda.
Yani yaş şartı getirildiği için yaşa takılmış durumda.
Ancak bu sigortalıların tamamının yasadan yararlanması yani emeklilik hakkı kazanması mümkün değil.
Çünkü 8 Eylül 1999'da çıkartılan yasa tamamen kaldırılsa bile en az 5 bin gün prim şartı bulunuyor.
Teknik çalışmada ayrıca primin de en az 5000 ile işe giriş tarihine göre 5975 gün arasında olması üzerinde duruluyor.
2) SÜREYE BAKILIYOR
Teknik çalışmada bakılan bir diğer konu ise sigortalı olarak bekleme süreleri.
Kadınlar için 20 erkekler için ise 25 yıllık bekleme süreleri de var.
Bu durumda yasadan yararlanacak kadınların 230 yılı ereklerin ise 25 yılı doldurmaları gerekiyor.
Buna göre kadınlar açısından 20 yıllık süre dolmuş durumda.
Ancak erkekler için 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar 25 yılı doldurdular.
Daha sonra sigortalı olanlar için 2023 ve 2024 yılının gelmesi gerekiyor.
Böylece yasa bugün çıktığında 25 Eylül 1997 öncesinde sigortalı olan erkekler için süre dolmuş olacak.
Ancak süre şartını daha sonra tamamlayacaklar için bir kademeli geçiş de söz konusu olabilecek.
Burada süre çalışılan yıl olarak değil ilk sigorta olunan tarihten sonra bu güne kadar geçen zaman olarak belirleniyor.
Bu yüzden kadınların 20 erkeklerin 25 yıl çalışmaları gerekmiyor.
3) YAŞ BAREMİ MASADA
Teknik çalışmada EYT yasasından yararlanacak olanların yaşları da değerlendiriliyor.
Bu gün bakıldığında bir kısım EYT'linin primini doldursa bile 40'lı yaşlarda olduğu görülüyor.
Burada birkaç alternatif bulunuyor. Birisi yasada belirlenen yaş şartına kalan sürenin belli oranda indirilmesi, diğeri ise kadınlar ve erkekler için ayrı ayrı belli bir yaş bareminin konulması.
Ancak bu model yeni bir 'yaşa takılma' getireceğinden çok sıcak bakılmıyor.
4) FARKLI KURUMLARA 3.5 YIL KURALI
Teknik çalışmada masaya gelen bir başka konu ise farklı kurumlarda sigortalı olanların durumu.
