Asgari ücret masasında ne var? Rakam nasıl belirlenecek? Tarihte bir ilk olabilir

Uzun süredir devam eden çalışmalar tamamlandı. Asgari Ücret Tespit komisyonu 1 Aralık 2021 tarihinde toplanacak. Belki de tarihte ilk kez hızlı bir karar da alınabilir. Ekim ayında gündeme gelen asgari ücret ile ilgili konular üzerine bu yıl pazarlığın erken bitmesi ve rakamın Aralık ayının ortası olmadan açıklanması da bekleniyor. Peki kim hangi dosya ile masaya oturacak? Yüzde 25 veya 30 zam yapılırsa 2022'de asgari ücret ne kadar olacak? İşte milyonlarca çalışan ve işverenin merak ettiği asgari ücret zammıyla ilgili detaylar.

FARUK ERDEM

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 30 Kasım 2021 18:28

Sonunda beklenen tarih geldi. Yaklaşık 10 milyon işçiyi doğrudan ilgilendiren ama 83 milyonu da dolaylı olarak etkileyen asgari ücret belli olacak. 1 Aralık'ta yapılacak ilk toplantıyla birlikte 2022'de uygulanacak asgari ücret için pazarlık maratonu da başlayacak.

Bu yıl geçtiğimiz senelerden farklı olarak asgari ücret ile ilgili çalışmalar çok erken tarihte başladı. Ekim ayında gündeme gelen asgari ücret ile ilgili konular üzerine bu yıl pazarlığın erken bitmesi ve rakamın Aralık ayının ortası olmadan açıklanması da bekleniyor.

15 KİŞİ TOPLANIYOR
Asgari ücret için 5 işçi temsilcisi (TÜRK-İŞ) 5 işveren temsilcisi (TİSK) ve 5 tanede hükümet temsilcisinin katılmasıyla oluşan 15 kişilik komisyonda belirleniyor.

Komisyon TÜİK, Hazine Maliye Bakanlığı, Üniversiteler gibi kurum ve kuruluşlardan teknik bilgi alarak çalışmalarını yürütüyor. Geçtiğimiz yıllarda komisyona bir işçi de katılmıştı.

ENFLASYON MASADA
Bu yıl pandemi şartlarının da olması sebebiyle artan enflasyona karşı işçiler için yapılacak zam oranının yüksek olması beklentisi de oluştu.

Hem hükümet çevrelerinden hem de diğer paydaşlardan yapılan açıklamalarda artış oranının yüksek olacağı belirtildi. Son 10 yıllık artışlara bakıldığında da enflasyonun mutlaka 5-7 puan üzerinde artışlar yapıldığı görülüyor. Bu yıl sonunda yüzde 20'ye yakın enflasyon tahmini oluştuğuna göre zammında yüzde 25 ile 30 arasında olması bekleniyor.

VERGİ SÜRPRİZİ
Her ne kadar asgüri cüret pazarlığı parayı alan işçiler ile parayı ödeyecek olan işverenler arasında geçse de hükümet hakem olarak masada yer alıyor. Bu yıl hükümetten özellikle vergi ve prim destekleri üzerinde durarak asgari ücret artışında hem işvereni hem de işçiyi destekleyeceği yönünde açıklamalar da yapıldı.

Dolayısıyla zam oranı dışında yapılacak vergi, prim ya da nakit destekler de merakla bekleniyor.

KİM NE İSTEYECEK?
Aralıkta yapılacak ilk Asgari Ücret Tespit komisyonu toplantısında taraflar taleplerini ve çekincelerini de masaya getirecek. Peki kim ne isteyecvek ona bakalım…

İŞÇİLER:

*Bu yıl küresel enflasyonunda etkisiyle alım gücü düşmüştür. Artış enflasyon ve refah payı ile yapılmalıdır.
*Asgari ücret brüt olarak değil net olarak açıklanmalıdır. Böylece işçilerin eline geçen para üzerinden değerlendirme yapılmalıdır. Dolayısıyla vergi dilimi arttığında asgari ücret düşmemelidir.
*Asgari Geçim İndirimi ücretin içinde değil ayrıca ilave edilmelidir
*Sadece asgari ücretli değil tüm ücretlerde asgari ücrete tekabül eden kısım vergiden muaf tutulmalıdır.

*İşçinin ödediği yüzde 14 oranındaki SGK prim payı 5 puan düşürülmeli fark işçiye ödenmelidir.
* Anayasa'da yer alan "geçim şartları" yaklaşımına öncelikle uyulmalıdır.
*Kamuda geçerli en düşük aylık tutarını asgari ücret belirlenirken de dikkate almalıdır.
*İşverenlere sağlanan sosyal güvenlik prim desteğinin benzeri bir destek işçilere de verilmeli ve işçilerin sosyal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak şekilde işçi SGK prim payı 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.
*Memurlara çalışmayan eş için ödenen "aile yardımı" işçiler için de uygulamaya konulmalıdır.

İŞVEREN:
*Pandemi şartları dikkate alınması.
*İşsizlikle mücedele, kayıtdışılığın önlenmesi ve rekabet gücünün korunması açısından dengeli bir asgari ücret
*İstihdamın korunması
*İş verenin üzerindeki vergi ve prim yükünün hafifletilmesi
*Çalışma barışının korunması
*Prim desteğinin devam etmesi

HÜKÜMET
*Vergi çalışması
*Prim çalışması
*İşçiye doğrudan destek
*Asgari ücret anketi

NEYİ DEĞİŞTİRİYOR

1- İşsizlerin aldığı maaş
2- Asgari geçim indirimi
3- Borçlanma miktarları
4- İş görmezlik ödeneği.
5- Yaşlılık, evde bakım, engelli maaşları.
6- Prim miktarları.
7-Gündelikçi primleri

ÜCRET NASIL BELİRLENİYOR?
*15 kişilik komisyon toplanıyor
* 5 TİSK, 5 TÜRK-İŞ temsilcisi katılıyor
*Hakem olarak kamuyu temsilen 5 kişi bulunuyor

KAÇ LİRA OLACAK

Mevcut Yüzde 25 Yüzde 30
Brüt asgari ücret 3.577,50 4.471,88 4.650,75
Net asgari ücret 2.825,90 3.532,38 3.673,67

Vergisiz (Apartman görv) ücreti 3.040,87 3.801,10 3.953,13