Dünyanın merak ettiği konu: 1 saat 5 dakikada neler konuşuldu? Erdoğan-Biden görüşmesinin şifreleri neler?

Dünya Roma'da düzenlenen G20 zirvesini yakından takip ediyor. Bugünün en önemli görüşmesi ise Başkan Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında olandı. 20 dakika olarak planlanan görüşme tam 1 saat 5 dakika sürdü. Peki görüşmede neler konuşuldu? ABD - Türkiye ilişkilerini nasıl etkileyecek? Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın ve Emekli Binbaşı – Akademisyen Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe, görüşmeyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 31 Ekim 2021 17:16

Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden, G20 zirvesinin ikinci gününde ikili görüşme gerçekleştirdi. Türkiye saatiyle 12.18'de başlayan görüşmenin öncesinde iki lider, basın mensuplarına poz verdi.

Glasgow'da gerçekleşmesi beklenen Erdoğan - Biden zirvesi Roma'da erkene alınmıştı. İki lider, zirvenin ikinci gününde, önemli temaslarda bulunmak üzere bir araya geldi. Biden ve Başkan Erdoğan'ın, G20 zirvesinin ikinci günündeki ilk programı, ikili görüşmeleri oldu.

Görüşmenin öncesinde,ABD Başkanı Biden, gazetecilere, "İyi bir görüşme yapmayı planlıyoruz" dedi. Görüşmeden sonra da diyaloğun "Pozitif atmosferde geçtiği" bildirildi.

İki liderin görüşmesinde kritik başlıklar ele alındı. 20 dakika sürmesi öngörülen görüşme, bir saatten uzun bir süre devam etti.

Toplamda 65 dakika süren görüşme esnasında masada, özellikle Türkiye ve ABD arasındaki savunma anlaşmaları ve Türkiye'nin F-16 tedariki vardı. Görüşmede, Başkan Erdoğan ve ABD Başkanı Biden'ın yanı sıra, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da hazır bulundu.

Görüşme sonrasında ABD'li ve Türk kaynaklardan gelen açıklamalarda, Başkan Erdoğan ve ABD Başkanı Biden'ın yapıcı bir temasta bulunduğu belirtildi.Görüşmede, iki lider Türkiye - ABD ilişkilerini daha güçlendirmek ve geliştirmek için müşterek irade beyanında bulundu ve bu doğrultuda ortak bir mekanizma kurulması konusunda mutabık kalındığı söylendi. Ayrıca ikili ticaret hacminin artırılması yönündeki ortak perspektif doğrultusunda karşılıklı olarak atılacak adımların müzakere edildi. NATO ittifakı ve stratejik ortaklık zeminine vurgu yapıldı.

ABD tarafından gelen açıklamada, F-16 tedarikiyle alakalı, ABD'nin öncelikle bir süreçten geçmesi gerektiğini Başkan Erdoğan'a aktarıldığı belirtildi. İki liderin, G20 zirvesinin kapanışından sonra yapılacak basın toplantısında konuya ilişkin detaylı açıklamalarda bulunması bekleniyor.

Uzman isimler kritik görüşmeyle ilgili A Haber canlı yayınında değerlendirmelerde bulundu.

İşte o açıklamalardan satır başları;

"İSTEDİĞİMİZİ ALIYORUZ GİBİ"
Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın:

Zaman olarak da bakıldığında Türk - Amerikan ilişkileri bazılarının dediği gibi kopmamış. Sayın Cumhurbaşkanı iyi bir santrafor biliyorsunuz maçı iyi yönetti. İstediğimizi alıyoruz gibi. Açıklamada ikili ticaretin gelişmesinden, NATO stratejik ortaklığından ve ilişkileri geliştirmek için bir ortak mekanizmanın kurulması artık ABD'nin gelişigüzel Türkiye'ye parmak sallamayacağı yolunda önemli bir ders. Türkiye'nin kendi içişlerine karışmasına müsaade etmeyeceği muhataplarına iletilmiştir.

"TÜRKİYE STRATEJİK SABRININ SONUNA GELMİŞTİR"
Ama asıl masada olan iki önemli konu vardı. Suriye konusu ve ABD tarafı Suriye'de harekat yapmayın diye bize geldiler. İkinci husus da bir daha böyle bir kriz olmasın. Türkiye bunu olgunlukla karşılıyor. Ama asıl mesele metodik olarak bakıldığında bir zirve diplomasisi dediğimiz bir diplomasi. Kısa zamanda net bütün dünyanın anlayacağı mesajların verilmesi çok önemli. Buradan Rusya'nın da bunu takip ettiğini düşünürüm. F-16'lar konusunda ABD'liler tarafından bir yeşil ışık yakılmazsa bu koca Yunanlılar bize kanat gösteriyorlar Ege'de Türkiye başka uçak alacak. Bu artık son. Türkiye stratejik sabrının sonuna gelmiştir. ABD'liler bunu anladı.

Türkiye'nin ne zaman kızacağı belli olmaz. Burada soru işareti F-35, F-16, Suriye krizi, büyükelçi krizinden bakıldığında şunu söyleyebiliriz ABD Kongresi'nden verilen 11 tane dilekçeye karşı kongrenin esas lideri olan Biden'ın bunu kongreye izah edebileceğini düşünüyorum. Yani Türk - Amerikan çıkarları F-16 uçaklarının F-35, F-88 ne varsa bunlardan daha önemlidir. Hele ki Suriye sınırında PKK'ya verilen tüfeklerden daha önemlidir. Peki buradan krize diyalog yoluyla çıkabilir miyiz? Bence buradaki sembolik önemde şunu görüyoruz. Brüksel'den farklı olarak dışişleri bakanlarımızın da bu toplantıya katılması daha kurumsal bir zemine doğru ABD ilişkilerinde normalleşmeye gidildiğini söyleyebilirim. Bakıldığı zaman Sayın Putin yok, burada prestiji hırpalanmış bir Biden G-20 zirvesine katılıyor. Afganistan'dan çekilen ABD askerlerini koruyan kimdi? Türk askeri. Türkiye ABD ilişkileri Kore'den bu tarafa bakıldığında 4-5 tane PKK'lıya daha önemli olduğunu düşünüyorum. Bu diplomaside sihirli kelime barışçı uzlaşma yoluyla bütün krizlerin ve uyuşmazlıkların aşılması sanatına biz diplomasi diyoruz.

Ve Türkiye, Türk devlet geleneğinin ve kadim devlet anlayışıyla muhatabımız ABD'ye ben şunu söylüyorum radarını açsınlar şunu görecekler Türkiye ABD'nin düşmanı değildir dostudur. Bir müttefikten olması gerekeni beklemektedir. Putin orada bekliyor. Uçak da alacağız motor da alacağız denizaltı da, Almanlar da denizaltımızı vermezlerse Ruslar orada bekliyorlar. Bu bakımdan zirvenin ben iyi geçtiğini düşünüyorum. Bu görüşme başka görüşmelere zemin hazırlamıştır.

Emekli Binbaşı – Akademisyen Doç. Dr. Ali Fuat Gökçe: 20 dakika öngörülen bir görüşmenin 1 saat 5 dakika sürmesi konuşulan konuların önemini vurguluyor hem de iki devletin birbirleriyle olan ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda daha dikkat ettiğini daha ayrıntılı davranma ihtiyacı hissettiğini gösteriyor. Yapılan açıklamalar inşallah temenni niteliğinde kalmaz sahada da yansımasını bulur. Benim bu konuda biraz çekincelerim var çünkü ABD'nin bugüne kadar izlemiş olduğu politikalar Biden ve ekibinin yapmış olduğu açıklamalar daha geçen aylarda Türkiye'nin Suriye'deki izlediği politikalar ABD'nin güvenliğine aykırıdır şeklindeki açıklaması kafalarımızda soru işareti bırakıyor.

"İKİ TARAF DA BİRBİRİNE MECBUR"
Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu: Türk – Amerikan ilişkilerinde onarıcı diplomasinin işleyeceğiz yeni ya da yenilikçi daha çok çözüm odaklı ve doğrusal temasların sıklaşacağı bir dönemin başladığını bu anlamda kurulacak ortak mekanizmanın da tarafların birbirlerine doğrudan mesaj vermeleri dolaylı yöntemlerle spekülasyonlarla bu ilişkiyi zehirleyecek aktörleri veya enformasyonu devreden çıkartmaları açısından son derece önemli.

Genel olarak bakıldığın Türk – Amerikan ilişkileri memnuiyete dayalı ilişkiler değil son dönemde mecburiyete dayalı ilişkiler. İki taraf da özünde birbirine mecbur.