Takvim.com.tr
TÜİK açıkladı: Türkiye ekonomisi 2024'te yüzde 3,2 büyüdü! | İşsizlik düştü | Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'ten mesaj!
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) büyüme verilerini açıkladı. Buna göre, Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3,2, 2024'ün son çeyreğinde yüzde 3 büyüme kaydetti. Türkiye'de işsizlik oranı, Ocak 2025'te bir önceki aya göre 0,1 puanlık azalışla yüzde 8,4 oldu. Verileri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Programımızla bugüne kadar birçok alanda önemli başarılar elde ettik, kırılganlıklarımızı azalttık ve makro temellerimizi sağlamlaştırdık. Tüm bu kazanımlarımızı kalıcı hale getirmek için ülkemizin yapısal dönüşümünü hızlandıracak politikalarımıza devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.
Türkiye ekonomisi 18 çeyrektir kesintisiz büyüyor.
TÜİK açıkladı: İşsizlik düştü! Ekonomi yüzde 3,2 büyüdü!
TÜİK VERİLERİ AÇIKLADI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024'e ilişkin üretim yöntemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
GSYH, iktisadi faaliyet kollarına göre A10(1) düzeyinde büyüme hızları, 2024 (TÜİK)
YÜZDE 3.2 BÜYÜME
Buna göre, Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3,2, 2024'ün son çeyreğinde de yüzde 3 büyüme kaydetti.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 63,5 artarak 43 trilyon 410 milyar 514 milyon lira olarak gerçekleşti.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2024'te bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak, inşaat sektörü toplam katma değeri yüzde 9,3, ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 7,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 4,9, tarım yüzde 3,9, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 3,4, hizmetler yüzde 3,1, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 1,8, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 ve sanayi yüzde 0,5 arttı.
GSYH büyüme hızları, IV. Çeyrek: Ekim-Aralık, 2024 (TÜİK)
Kişi başına GSYH değeri, 2024'te cari fiyatlarla 507 bin 615 lira (15 bin 463 dolar) olarak hesaplandı.
Öte yandan TÜİK, geçen yılın ilk ve üçüncü çeyreklerine ilişkin büyüme rakamlarında revizyona gitti.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, 2024 yılının 4. çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 2,98 büyümesini öngörmüştü. Ekonomistlerin 2024 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 3,12 düzeyinde olmuştu.
Türkiye ekonomisinin 2020'den bu yana büyüme hızı, yıllar ve çeyrekler itibarıyla şöyle:
| Yıllar | 1.Çeyrek | 2. Çeyrek | 3. Çeyrek | 4. Çeyrek | Yıllık |
| 2020 | 4,3 | -10,4 | 6,4 | 6,3 | 1,9 |
| 2021 | 7,5 | 22,3 | 8 | 9,7 | 11,4 |
| 2022 | 7,8 | 7,6 | 4,1 | 3,3 | 5,5 |
| 2023 | 4,5 | 4,6 | 6,5 | 4,6 | 5,1 |
| 2024 | 5,4 | 2,4 | 2,2 | 3 | 3,2 |
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, söz konusu çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7, takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,1 arttı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 49 artarak 12 trilyon 704 milyar 50 milyon lira olarak gerçekleşti. GSYH'nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında ise 369 milyar 368 milyon oldu.
HANE HALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI
Hane halkı nihai tüketim harcamaları 2024'te bir önceki yıl zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 3,7 arttı ve GSYH içindeki payı yüzde 59,2 oldu. Hane halkı nihai tüketim harcamaları, geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,9 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,6, gayrisafi sabit sermaye oluşumu da yüzde 6,1 artış kaydetti.
Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 3,2, 2024'ün son çeyreğinde yüzde 3 büyüme kaydetti (Fotoğraf: Takvim.com.tr Arşiv)
Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre geçen yıl mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,9 artarken, ithalatı yüzde 4,1 azaldı. Mal ve hizmet ihracatı, 2024'ün dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 2 azalış, ithalatı ise yüzde 1,6 artış gösterdi.
İŞ GÜCÜ ÖDEMELERİNDE ARTIŞ
İş gücü ödemeleri 2024'te bir önceki yıla göre yüzde 90, net işletme artığı/karma gelir yüzde 46,5 yükseldi. İş gücü ödemeleri geçen yılın 4'üncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 75,4, net işletme artığı/karma gelir yüzde 35,9 yükseliş kaydetti.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı 2024'te yüzde 37,9 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2023'te yüzde 47 iken geçen yıl yüzde 42,2'ye geriledi.
Tablolar
| Yıl | Cari fiyatlarla GSYH | Cari fiyatlarla GSYH | GSYH Zincirlenmiş Hacim | Değişim oranı |
| (milyon lira) | (milyon dolar) | Endeksi(2009=100) | (yüzde) | |
| 2022 1. Çeyrek | 2.519.789 | 181.490 | 186,9 | 7,8 |
| 2022 2. Çeyrek | 3.424.670 | 219.665 | 201,6 | 7,6 |
| 2022 3. Çeyrek | 4.273.138 | 242.416 | 223,8 | 4,1 |
| 2022 4. Çeyrek | 4.794.179 | 262.243 | 231,2 | 3,3 |
| 2022 Yıllık | 15.011.776 | 905.814 | 210,9 | 5,5 |
| 2023 1. Çeyrek | 4.687.492 | 248.416 | 195,3 | 4,5 |
| 2023 2. Çeyrek | 5.571.440 | 274.908 | 210,9 | 4,6 |
| 2023 3. Çeyrek | 7.759.106 | 298.760 | 238,4 | 6,5 |
| 2023 4. Çeyrek | 8.527.683 | 307.925 | 241,9 | 4,6 |
| 2023 Yıllık | 26.545.722 | 1.130.009 | 221,6 | 5,1 |
| 2024 1. Çeyrek | 8.870.040 | 287.127 | 205,9 | 5,4 |
| 2024 2.Çeyrek | 9.920.835 | 307.235 | 215,9 | 2,4 |
| 2024 3.Çeyrek | 11.915.589 | 358.678 | 243,7 | 2,2 |
| 2024 4.Çeyrek | 12.704.050 | 369.368 | 249,2 | 3 |
| 2024 Yıllık | 43.410.514 | 1.322.408 | 228,2 | 3,2 |
Sektörler
TÜİK verilerine göre, GSYH iktisadi faaliyet kollarına göre zincirlenmiş hacim endeksi değişim oranıysa (yüzde) şöyle:
| 2023 4. çeyrek | 2023 Yıllık | 2024 4.Çeyrek | 2024 Yıllık | |
| Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 0,6 | 0,2 | 4,7 | 3,9 |
| Sanayi | 2,8 | 1,7 | 1,4 | 0,5 |
| İmalat sanayisi | 2,8 | 2,5 | 1,4 | -0,2 |
| İnşaat | 9,8 | 7,2 | 8,7 | 9,3 |
| Hizmetler | 4,1 | 7,5 | 3,2 | 3,1 |
| Bilgi ve iletişim | -2,2 | 2,6 | 3,2 | 3,4 |
| Finans ve sigorta faaliyetleri | 5,7 | 8,5 | 3,3 | 4,9 |
| Gayrimenkul faaliyetleri | 4,3 | 3,9 | 1,3 | 2,4 |
| Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri | -0,9 | 2 | 0,2 | 1,4 |
| Kamu yönetimi, eğitim ve sosyal hizmet faaliyetleri | 3,8 | 3,9 | 1,3 | 1,8 |
| Diğer hizmet faaliyetleri | 3,7 | 6,4 | 3,6 | 1,2 |
| Sektörler toplamı | 3,9 | 4,2 | 2 | 2,6 |
| Vergi-sübvansiyon | 10,2 | 12,6 | 10,4 | 7,7 |
| Gayrisafi yurtiçi hasıla (Alıcı fiyatlarıyla) | 4,6 | 5,1 | 3 | 3,2 |
HAZİNE VE MALİYE BAKANI MEHMET ŞİMŞEK: BÜYÜMENİN TEMELLERİ SAĞLAMLAŞIYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaptığı yazılı açıklamayla 2024 yılına ilişkin büyüme ve ocak ayı iş gücü verilerini değerlendirdi.
Ekonominin, 2024'ün son çeyreğinde yıllık yüzde 3, çeyreklik yüzde 1,7 büyüdüğüne işaret eden Şimşek, böylece 2024 yılı büyümesinin yüzde 3,2 olduğunu bildirdi.
Şimşek, milli gelir 1,3 trilyon doları aşarken, kişi başı gelirin 15 bin 463 dolara ulaştığının altını çizerek, iş gücü ödemelerinin gayri safi katma değer içindeki payının son çeyrekte tarihi yüksek seviyesi olan yüzde 40,5'e yükseldiğini kaydetti.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek (Fotoğraf: AA)
Sanayi katma değerinin iki çeyreğin ardından pozitife döndüğünü ve son çeyrekte üretim tarafından tüm sektörlerin büyümeyi desteklediğini anlatan Şimşek, "Potansiyel büyümemiz için önemli olan makine teçhizat yatırımları son çeyrekte yüzde 4,2 büyüdü. 2024 yılında iç talebin 2,1 puan, net dış talebin 1,1 puan katkısıyla dengeli bir büyüme gerçekleşti. Böylece cari açığın milli gelire oranı 2,8 puan gerileyerek 2024'te yüzde 0,8 oldu. Azalan cari açık dış finansman ihtiyacının gerilemesine, rezerv birikimine ve ekonomik istikrarın güçlenmesine önemli katkı sağladı." değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Şimşek'in sosyal medya paylaşımında yer alan grafik (X)
"YAPISAL DÖNÜŞÜMÜNÜ HIZLANDIRACAK POLİTİKALARIMIZA DEVAM EDECEĞİZ"
Şimşek, ekonomik aktivitedeki ılımlı seyre rağmen iş gücü piyasasında güçlü görünümün sürdüğünü belirterek, 2024'te istihdamın yaklaşık 1 milyon kişi arttığını, işsizlik oranının 2012'den sonraki en düşük seviyesi olan yüzde 8,7'ye gerilediğini ifade etti.
Bakan Şimşek'in sosyal medya paylaşımında yer alan grafik (X)
Bu yıl ticaret ortakların büyümesindeki artış, daha destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatı beklentilerinin büyümeyi olumlu etkileyecek unsurlar olarak ön plana çıktığına dikkati çeken Şimşek, şunları kaydetti:
"Küresel ticarette artan korumacı politikalar ve jeopolitik gelişmeler risk faktörleri arasında yer alıyor. Yurt içinde dezenflasyonla uyumlu olarak oluşacak daha elverişli finansal koşullar, politikalarımızla artan öngörülebilirlik ve iyileşen güvenin ekonomik aktiviteyi olumlu etkileyeceğini değerlendiriyoruz. Programımızla bugüne kadar birçok alanda önemli başarılar elde ettik, kırılganlıklarımızı azalttık ve makro temellerimizi sağlamlaştırdık. Tüm bu kazanımlarımızı kalıcı hale getirmek için ülkemizin yapısal dönüşümünü hızlandıracak politikalarımıza devam edeceğiz."
Bakan Şimşek'in sosyal medya paylaşımında yer alan grafik (X)
İŞSİZLİK DÜŞTÜ
TÜİK, Ocak 2025'e ilişkin iş gücü istatistiklerini de açıkladı.
Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaş grubundaki işsiz sayısı, ocakta bir önceki aya kıyasla 25 bin azalarak 3 milyon 2 bin kişiye indi. İşsizlik oranı ise 0,1 puan düşüşle yüzde 8,4 seviyesinde gerçekleşti.
İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 6,5, kadınlarda yüzde 12,1 olarak tahmin edildi.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı, Ocak 2023 - Ocak 2025 (TÜİK)
Söz konusu ayda 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfustaki işsizlik oranı, bir önceki aya göre 0,8 puan azalışla yüzde 14,9 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde yüzde 10,6, kadınlarda yüzde 22,7 olarak hesaplandı.
TÜİK, bazı ayların verilerinde ise revizyona gitti.
Buna göre, 2023-2025 dönemi mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranları şöyle:
| Yıl/Aylar | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık |
| 2023 | 9,7 | 9,9 | 10,1 | 10,1 | 9,5 | 9,3 | 9,3 | 9,2 | 9,1 | 8,5 | 9 | 8,8 |
| 2024 | 9,1 | 8,6 | 8,7 | 8,6 | 8,4 | 9,2 | 8,9 | 8,5 | 8,7 | 8,8 | 8,5 | 8,5 |
| 2025 | 8,4 |
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı, ocakta bir önceki aya göre 195 bin kişi azalarak 32 milyon 531 bine geriledi. İstihdam oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 49,2 olarak gerçekleşti. Bu oran erkeklerde yüzde 66,4 iken, kadınlarda yüzde 32,3 olarak kayıtlara geçti.
Mevsim etkisinden arındırılmış iş gücü ocakta bir önceki aya göre, 219 bin kişi azalarak 35 milyon 534 bin kişi oldu. İş gücüne katılma oranı ise 0,4 puan azalarak, yüzde 53,7 olarak gerçekleşti. İş gücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71 iken, kadınlarda yüzde 36,7 olarak hesaplandı.
İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi, ocakta bir önceki aya göre 0,8 saat artarak 43,4 saat oldu.
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan atıl iş gücü oranı ocakta aylık bazda 0,1 puan artarak yüzde 28,1 olarak belirlendi. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 18,8 iken, işsiz ve potansiyel iş gücünün bütünleşik oranı yüzde 18,9 olarak tahmin edildi.
Ocak ayına ilişkin mevsim etkilerinden arındırılmış temel iş gücü göstergeleri şöyle:
| 15 ve daha yukarı yaştakiler | Toplam | Erkek | Kadın |
| Nüfus (bin kişi) | 66.163 | 32.735 | 33.428 |
| İş gücü (bin kişi) | 35.534 | 23.252 | 12.282 |
| İstihdam (bin kişi) | 32.531 | 21.738 | 10.794 |
| İşsiz (bin kişi) | 3.002 | 1.514 | 1.488 |
| İş gücüne dahil olmayanlar (bin kişi) | 30.629 | 9.484 | 21.146 |
| İş gücüne katılma oranı (yüzde) | 53,7 | 71 | 36,7 |
| İstihdam oranı (yüzde) | 49,2 | 66,4 | 32,3 |
| İşsizlik oranı (yüzde) | 8,4 | 6,5 | 12,1 |
| Genç nüfusta işsizlik oranı (15-24 yaş) | 14,9 | 10,6 | 22,7 |
BAKAN IŞIKHAN'DAN MESAJ: 21 AYDIR TEKHANEDE SERETMEYE DEVAM EDİYOR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan işsizlik rakamlarına ilişkin açıklama yaptı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan
İşsizlik oranının 21 aydır tek hanede devam ettiğini vurgulayan Işıkhan şunları söyledi:
İşsiz sayısı 2025 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 25 bin kişi azaldı. Ulusal İstihdam Stratejisi ve OVP hedeflerimiz doğrultusunda işsizlik oranında da gerileme devam ediyor. Bir önceki aya göre 0,1 puan, bir önceki yıla göre 0,7 puan azalan işsizlik oranı %8,4 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2025 yılı Ocak ayında bir önceki yıla göre 501 bin kişi artarak 32 milyon 531 bin kişi, istihdam oranı ise 0,5 puan artarak %49,2 oldu.
İşgücü, 2025 yılı Ocak ayında bir önceki yıla göre 287 bin kişi artarak 35 milyon 534 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,1 puan artarak %53,7 olarak gerçekleşti. Gençlerimizin istihdama katılımlarını destekleyen ve kariyerlerine adım atmalarını sağlayan programlarımızın etkisini görmeye devam ediyoruz.
Genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,8 puan, bir önceki yıla göre 1,9 puan azalarak %14,9 seviyesine geriledi. Hedeflerimizi gerçekleştirmek için işgücü piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda geliştirdiğimiz politikalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz."
Günün Manşetleri
Tüm Manşetler
