Merkez Bankası'nın bankacılık sisteminin hem mevduat hem de kredi tarafında Türk Lirası'nın payını artırmaya yönelik hamleleri olumlu sonuç vermeye devam ediyor.
Merkez Bankası'nın bankacılık sisteminin hem mevduat hem de kredi tarafında Türk Lirası'nın payını artırmaya yönelik hamleleri olumlu sonuç vermeye devam ediyor.
Özellikle 2021 yılı sonundan bu yana sistemde TL'nin payı hızla artarken hem kredi hem de mevduatta şirketlerle bireysel yatırımcılar dövizden uzaklaşıyor.
8.9 TRİLYONA ULAŞILDI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre 2023'te TL mevduat yüzde 85.8'lik büyüme ile 4 trilyon 780 milyar liradan 8 trilyon 883 milyar liraya çıktı. Bu dönemde döviz hesaplarının büyüklüğü ise 218.8 milyar dolardan 203.1 milyar dolara indi. TL mevduatın payı yüzde 53.91'den 59.85'e çıktı. Dövizin mevduattaki payı ise yüzde 46.09'dan 40.15'e geriledi. Dövizin payı 2021 sonunda yüzde 64.55'e kadar çıkmıştı.
REKOR BÜYÜME
2021 sonundan bu yana bakıldığında ise TL mevduatta rekor oranda bir büyümle sergilendiği gözleniyor. BDDK verilerine göre TL mevduatın 1 trilyon 883 milyar lira olduğu 22 Aralık 2021'den bu yana ise TL mevduat yüzde 384.6 arttı. Bu dönemde döviz mevduatlarındaki çözülme 58.5 milyar dolara ulaştı. TL mevduatın payı Aralık 2021'de yüzde 35.45'e kadar gerilemişti. 2021 sonundan bu yana şirketlerin döviz hesapları 16 milyar 784 milyon dolar, vatandaşın döviz hesapları ise 41 milyar 755 milyon dolar azaldı.
KKM'DE DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Bu yıl içerisinde sona ermesi planladığı kur korumalı mevduatta da düşüş sürüyor. Kur korumalı mevduat yılın son haftasında 26 milyar lira azalarak 2 trilyon 626 milyar TL'ye geriledi. Kur korumalı mevduatta 3 trilyon 408 milyar TL tarihi zirvenin görüldüğü 18 Ağustos'tan bu yana yaşanan düşüş 782 milyar liraya ulaştı. Kur korumalı mevduatın 18 Ağustos'ta yüzde 26.2 olan toplam mevduattaki payı 17.6'ya, TL mevduattaki payı ise yüzde 45.1'den 29.5'e geriledi. KKM dolar cinsinden ise 126.4 milyar dolardan 89.5 milyar dolara indi.
KREDİDE DE TERCİH TL
Türk Lirası'na geçiş, sadece mevduatla sınırlı kalmadı. Bankacılık sisteminin kredi ayağında da finansman ihtiyacında TL kredi tercihi ön plana çıktı. Bankacılık sisteminin 2021 sonunda 4.9 trilyon TL olan toplam kredi hacmi, 2 yılda 137 artarak 11 trilyon 630 milyara çıktı. Bu dönemde TL kredi hacmi ise yüzde 177'lik büyüme ile 7.8 trilyonu aştı. TL kredilerin toplam kredi hacmindeki payı yüzde 57.8'den 67.5'e yükseldi. 2021 Sonunda 156.6 milyar dolar olan döviz cinsi kredilerin büyüklüğü, 2023'te 128.7 milyar dolara geriledi.
REEL SEKTÖRÜN DÖVİZ AÇIĞI 14 YILIN DİBİNE İNDİ
Sabah'ta yer alan habere göre; 2018'den bu yana dövizde açık pozisyonu kapatan reel sektör, bu eğilimini 2023'te de sürdürdü. Merkez Bankası'nın verilerine göre reel sektörün döviz açık pozisyonu 2023'ün ekim ayı sonunda 77.6 milyar dolarla 2009'dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Reel sektörün açık pozisyonu 2017 sonunda 188.5 milyar dolara kadar çıkmıştı. Reel sektör o tarihten bu yana 110.9 milyar dolarlık açık pozisyon kapattı. Reel sektörün kısa vadeli net döviz pozisyonu ise 2023'ün ekim ayında 61.2 milyar dolar pozitif seviyede bulunuyor. Reel sektörün 2017 sonunda 271.1 milyar dolar olan nakdi kredileri, 2023 ekim sonunda 209.1 milyar dolara inerken, aynı dönemde döviz varlıkları 125.8 milyar dolardan 176.7 milyar dolara yükseldi.
