İşten ayrılan çalışanlar, işsizlik dönemlerinde maddi destek ve tazminat haklarından yararlanma fırsatına sahiptirler. Ülkemizde işten ayrıldıklarında çalışanlar, çeşitli sosyal güvence ve destek mekanizmalarıyla desteklenirler. İşte tüm merak edilen haklar haberimizde...
İŞSİZLİK MAAŞININ ŞARTLARI NELER?
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak, hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş ve son 120 gün hizmet akdine tabi olmak gerekiyor. Çalışma süresine göre en az 6, en çok 10 ay maaş veriliyor.
İŞSİZ KALANLARA NE KADAR ÖDENİYOR?
Son 4 aylık ortalama brüt kazançlarının yüzde 40'ı oranında işsizlik ödeneği veriliyor. Ancak ödeneğin tutarı brüt asgari ücretin yüzde 80'ini aşamıyor. Damga vergisi kesilmiş olarak işsizin eline en az 5 bin 325, en çok 10 bin 650 lira geçiyor. Bu tutarlar asgari ücretteki artışla artacak.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Son alınan giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesap yapılır. Halen en düşük kıdem tazminatı çalışılan her yıl için 13 bin 414 lira 50 kuruştan hesaplanıyor. Bundan damga vergisi kesilerek, her yıl için 13 bin 312 lira veriliyor. Kıdem tazminatında tavan ise 23 bin 489 lira. Çalışılan her yıl için damga vergisi kesilmiş olarak en çok 23 bin 311 lira veriliyor. En düşük tutar Ocak'ta asgari ücretle, en yüksek tutar da memur zammıyla artacak.
KİMLERE İHBAR TAZMİNATI ÖDEMESİ YAPILIR?
İş sözleşmesini bildirim sürelerine uymaksızın fesheden taraf, söz konusu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak diğer tarafa ödemek durumunda. İhbar süresine uyulmadan işten çıkartılan işçiye çalışma süresi 6 aydan az ise 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar ise 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadarsa 6 hafta; 3 yıldan fazla ise 8 hafta üzerinden ihbar tazminatı ödeniyor. Brüt maaş üzerinden o sürelerin ücreti hesaplanıyor, gelir ve damga vergisi kesintisi yapılıyor.
KİMLER İŞE İADE DAVASI AÇABİLİYOR?
Başvuru için işyerinde en az 30 işçi çalıştırılması ve işçinin en az 6 aylık kıdemi olması gerekiyor. İşe iade için 30 gün içinde arabulucuya başvurulması gerekiyor.
BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİ NEDİR?
İşe iade davasının kabulü ile çalışan ister işe başlatılsın ister başlatılmasın işveren tarafından ödeniyor. İşçinin iş akdinin feshinden sonraki 4 aylık dönemdeki ücretleri dikkate alınarak hesaplanıyor.
İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR?
Dava tarihindeki brüt ücret esas alınarak belirleniyor. Davayı kazanan çalışanın işe başlatılmaması halinde 4-8 aylık ücrete kadar işe başlatmama tazminatı ödeniyor.
