İlk aşamada 910 bin kişi böyle emekli olacak! Yaşa takılanlar için...

8 Eylül 1999'da emekli olmak için aranan sigortalılık süresi erkek için 25, kadın için 20 yıl; prim ödeme (5000 gün) şartının yanına yaş şartı da getirilmişti. O günden bugüne kadar EYT gündeme sık sık geliyor. 2022 yılında gündeme gelmesi beklenen Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili çalışmanın nasıl tamamlanacağı, çözüm için hangi yöntemlerin sunulacağı merak konusu oldu. EYT için 5 formülün öne çıktığı görülüyor. Ayrıca hizmet tespiti başlangıç tarihini geri çekebileceği gibi, prim sayısını da artırabiliyor. Sigortasız çalışmalarını hizmet tespiti ile saydıran pek çok kişi, EYT kapsamında yer alacak düzenlemeden de yararlanabilecek.

Giriş Tarihi 09 Aralık 2021, 08:36 Güncelleme 09 Aralık 2021, 15:39
İlk aşamada 910 bin kişi böyle emekli olacak! Yaşa takılanlar için...

İÇİNDEKİLER

Yaşa takılanlar için hizmet tespit uyarısı! İlk aşamada 910 bin kişi böyle emekli olacak! EYT'de son durum son ayların en çok merak edilen konularından birisi olarak karşımıza çıkıyor. Sigortası 9 Eylül 1999 tarihiyle yaş ve prim şartını tamamlayarak emekli olmayı bekleyen vatandaşlar EYT hakkında yaşanan son gelişmeleri takip ediyor. Geçtiğimiz ay Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada öncelikli çalışmaların asgari ücret ve 3600 ek gösterge olacağı bildirilmişti. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile 5 formül gündeme gelirken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışmaların önümüzdeki yıl başlatılması bekleniyor.

1. KISMİ EMEKLİLİK

9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50, erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.

2.SÜRENİN TAMAMLANMASI

Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün), erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor.

2021 yılından 25 yıl geriye gittiğimizde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor. Kadınlarda ise süre tamamlandı.

3. PRİMİN TAMAMLANMASI

Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan emekli olması gündemde.

4. ALMANYA SİSTEMİ

Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden %8 kesinliyor. Daha az maaşla daha erken emeklilik sağlanıyor.

5. FİNLANDİYA SİSTEMİ

Burada da Alman sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor. Sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.

YAŞA TAKILANLAR İÇİN HİZMET TESPİT UYARISI!

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenleme beklentisi taşırken, geçmişte sigortasız çalışması bulunanların bunları tespit ettirmesi de emeklilik yolunu açabiliyor. Hizmet tespiti başlangıç tarihini geri çekebileceği gibi, prim sayısını da artırabiliyor. Sigortasız çalışmalarını hizmet tespiti ile saydıran pek çok kişi, EYT kapsamında yer alacak düzenlemeden de yararlanabilecek.

HİZMET TESPİTİ DAVASI HANGİ DURUMLARDA AÇILIR?

Hizmetin davacı çalışan tarafından sigortasız olarak görülmüş olması ve bu durumun SGK tarafından daha önce tespit edilmemiş olması gerekiyor.

KİMLER, NE ZAMAN AÇABİLİR?

Hizmet tespit davasını kişinin kendisi veya vefat durumunda mirasçıları açabilir. Hizmet tespitine konu işyerinde hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde mahkemeye başvurulabilir. Örneğin bir işyerinde 2 yıl sigortasız çalıştıktan sonra işten çıkarılan personel için 5 yıllık hak düşürücü süre işten tarihten ayrıldığı günden itibaren başlar. Diğer yandan 2 yıl sigortasız çalıştırıldıktan sonra sigortası yapılıp 10 yıl daha çalıştırılan kişi 2021'de işten çıktıysa 2026'nın sonuna kadar sigortasız çalıştırıldığı dönem için dava açabilir. Kesintisiz çalışmanın bittiği yılın sonu başlangıç kabul edilir.

DAVA ÇALIŞAN LEHİNE SONUÇLANIRSA PRİMİ KİM YATIRIR?

Davanın kişi lehine sonuçlanması durumunda, talep edilen yıllar içindeki sigorta primleri işveren tarafından ödenir. Sigorta primleriyle birlikte bu süre içinde geçen yasal faiz de işverence karşılanır.