Türkiye'nin önde gelen bankalarından olan Akbank'ta dünya bankacılık tarihinde eşine rastlanmayan bir sorun yaşanıyor. Akbank'ta bulunan kaynakların aktardığına göre bankada 5 Temmuz Pazartesi'yi 6 Temmuz Salı gününe bağlayan gece yapılmak istenen yazılım güncellenmesi, büyük bir felaketin yaşanmasına neden oldu. IBM tarafından geliştirilen veritabanı yönetim yazılımının yükseltilme işlemi sırasında banka sistemlerinde çökme meydana geldi.
SİBER SALDIRI MI VAR?
Banka kaynaklarından edinilen bilgiye göre yazılım güncellenmesi sırasında yaşanan problemin ardından, son sürüme geri alma işleminde de aksaklık meydana geldi. Ana bilgisayara erişimde yaşanan problem nedeniyle veritabanı kilitlendi. Bu durum sonucu sistemde adeta domino etkisi yaşanarak ATM, pos cihazları, mobil ve internet bankacılığı gibi işlemler yapılamaz duruma geldi.
2017 YILINDA DA SİSTEM ÇÖKMÜŞTÜ
Benzer bir durum 2017 yılında da yaşanmıştı. O tarihte bankanın sistemi çökmüş, mobil cihazlardan ve pos cihazlarından işlem yapmak isteyen müşteriler hatayla karşılaşmıştı.
MİLYONLARCA KİŞİ MAĞDUR OLDU
Yaşanan sorun nedeniyle banka müşterileri para yatırma, para çekme, alışveriş yapma, döviz alım satımı, hisse alım satımı gibi birçok bankacılık işlemini yapamaz duruma geldi. Bu durum on binlerce müşteriyi isyan ettirirken, yaşanan problemle ilgili "siber saldırı" iddiaları da gündeme geldi.
İşte yaşanan mağduriyetlerden bazıları
*Vatandaşların üçüncü şahıslara yapacakları ödemeler gecikti. Farklı banka ve kurumlar gecikmeler için faiz işletti.
*Vatandaşların başka kurumlara yapacakları ödemeler aksadı ve burada çok taraflı bir mağduriyet ortaya çıktı.
*Akbank müşterilerinden ödeme bekleyen bir kişi başka bir ödemesini yapamamışsa o da mağdur oldu. Ayrıca bu ödemenin yapılacağı kişi de mağduriyet yaşadı. Örneğin ev kirasını ödeyemeyen bir Akbank müşterisinin ev sahibi kendi kredi kartını geciktirdi ve mağdur oldu. Kredi kartı ödemesini alamayan diğer banka da mağduriyet yaşamış oldu.
*Ayrıca bankada yatırım hesabı olan müşteriler internet üzerinden alış-satış yapamadı ve bu noktada bazı finansal kayıplara da uğrama ihtimali ortaya çıktı.
Tüm bu mağduriyetlerin ileride bazı davalara konu olabileceğini belirten hukukçular sorunun devam etmesi durumunda mağduriyetin büyüyebileceğini belirtiyor. Burada bankanın işlemler için farklı kanalları devreye sokmuş olması bir nebze mağduriyetleri giderse de mobil ve internet bankacılığını kullanmak zorunda olanlar için sıkıntı devam ediyor.
AKBANK'TA YATIRIMI VE KREDİSİ OLANLAR NE YAPACAK?
Akbank'a kredi kartı, kredi gibi borcu olanların ödemeleri banka tarafından yapılan açıklama ertelendi. Yapılan açıklamada borçlara herhangi bir faiz uygulanmayacağı belirtilirken, müşterilerin bu konuda mağduriyet yaşamayacağı aktarıldı.
Ancak Akbank'a borcu olanlar kadar yatırımı olup da bir başka bankaya ya da 3. şahıslara borcu olanlar da mağduriyet yaşamış durumda. Bu durumda olan ve ödemesi geciken binlerce kişi sosyal medya üzerinden mağduriyetlerini belirterek konuya bir çözüm bulunmasını ve bankadan açıklama gelmesini talep etti.
BANKACILIK KANUNU NE DİYOR?
Konuyla ilgili olarak Takvim Gazetesi Ekonomi Müdür Faruk Erdem, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu'nun müşteri hakları bölümündeki ilgili maddenin detaylarını paylaştı. İlgili madde şöyle:
Madde 76 — Bankalar, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına cevap verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlüdür. Bankalar, kredi sözleşmelerinin onaylı bir örneğini müşterilerine vermek zorundadır. Talepleri hâlinde müşteri ile yapılan diğer işlemlere ilişkin her türlü belgenin bir örneği de müşterilere verilir. Bu Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan faaliyet konularına ilişkin bankalar ve müşteriler arasındaki ilişkiler, yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulacak sözleşmeler ile düzenlenir ve buna ilişkin usûl ve esaslar Kurul tarafından belirlenir. 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bankalar ile bireysel müşterileri arasında akdedilecek sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgarî hususlar ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemler, Kurulun uygun görüşü alınarak kuruluş birlikleri tarafından belirlenir. 9562 Bankaların, kimliklerini ve vergi numaralarını belgelemeyen müşterileri adına mevduat, katılım fonu, kredi ve her ne ad altında olursa olsun hesap açmaları, sözleşme düzenlemeleri, havale ve kambiyo hizmetleri ile diğer bankacılık ve malî hizmetleri vermeleri yasaktır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurumun görüşü alınarak Malîye Bakanlığınca düzenlenir. Bu fıkra hükmüne ve Malîye Bakanlığınca yapılan düzenlemelere uymayanlar hakkında 2.4.1998 tarihli ve 4358 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmünün uygulanması bu Kanunun kovuşturma usûlü hükümlerine tâbi değildir.
BDDK YÖNETMELİĞİNDE 24 SAAT VURGUSU
Akbank'ta yaşanan bu aksaklık akıllara BDDK'nin 2020 Mart ayında çıkardığı ve 1 Temmuz 2020'de yürürlüğe giren yönetmeliği getirdi. BDDK tarafından hazırlanan söz konusu yönetmelikte, "Bilgi sistemleri sürekliliğinin sağlanması amacıyla birincil sistemleri ile veri ve sistem yedeklerinin bulunduğu ikincil sistemlerini yurt içinde konumlandırma zorunluluğu ile birlikte birincil sistemlerin tamamen devre dışı kaldığı felaket senaryolarında dahi en geç 24 saat içerisinde faaliyetlerin yeniden sürdürebilir olması gerektiği" konusu yer almıştı.
AKBANK'TAN AÇIKLAMA
Akbank yaşanan problemle ilgili gün içerisinde arka arkaya açıklamalar yaptı. Banka ve müşterilerin bilgi verilerine dair herhangi bir güvenlik problemi olmadığını belirten banka yaptığı açıklamada, "06.07.2021 tarihinde başlayan ve bankamız ana bilgisayarındaki teknik sorundan kaynaklanan kesintiler sürmektedir. Müşterilerimize hizmet verdiğimiz tüm kanallarımız bu sorundan etkilenmektedir. İlgili birimlerimiz ve teknoloji iş ortaklarımız çözüm için çalışmalarına devam etmektedir.
Durumun siber saldırıdan kaynaklandığına dair internet ve sosyal medyada yapılan paylaşımlar gerçeği yansıtmamaktadır. Bankamız ve müşterilerimizin bilgi ve kayıtlarına ilişkin herhangi bir güvenlik problemi bulunmamaktadır, sorunun giderilmesini takiben işlemlerimiz devam edecektir.
Müşterilerimiz, bu süreçte yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi için aldığımız önlemlere Akbank.com'dan ulaşılabilirler.
Bu süre zarfında hizmetlerimizde yaşanan aksaklıklar için özür diliyoruz." ifadelerine yer verdi.
Banka tarafından Kamuoyu Aydınlatma Platformuna (KAP) yapılan açıklamada ise "Tüm kanallarda sorun var" bilgisi verildi. Açıklamada, "Durumun siber saldırıdan kaynaklandığına dair internet ve sosyal medyada yapılan paylaşımlar gerçeği yansıtmamaktadır. Bankamız ve müşterilerimizin bilgi ve kayıtlarına ilişkin herhangi bir güvenlik problemi bulunmamaktadır, sorunun giderilmesini takiben işlemlerimiz devam edecektir." denildi.
"İŞLEMLER KADEMELİ OLARAK DEVREYE ALINACAK"
Akbank'tan yapılan son açıklamada, ilerleyen saatlerde işlemleri kademeli olarak devreye alınacağı bildirildi.
İşte o açıklama:
Hizmetlerimizdeki kesintileri gidermek için yoğun çalışmalarımızı teknoloji iş ortaklarımızla beraber aralıksız sürdürüyoruz.
Sistemlerimizi önümüzdeki saatlerde kademeli olarak devreye almayı hedefliyoruz. Gelişmeleri sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Süreçten etkilenen başta müşterilerimiz olmak üzere tüm paydaşlarımızdan özür dileriz.
Okan Beltek/Takvim.com.tr
