Ne zaman emekli olurum? Erken emeklilik şartları nedir? Sosyal yardımlardan nasıl yararlanılabilir? Emekli maaşım kaç lira olacak? Milyonlarca kişi bu soruların yanıtlarını ararken Takvim gazetesi Ekonomi Müdür merak edilen soruların yanıtlarını verdi. İşte vatandaşın soruları ve yanıtları…
1) 1991 yılında, 15 Mayıs'ta sadece 30 günüm var ödeyince emekli olabilir miyim? HÜLYA NACAR
EMEKLİ OLABİLMEK İÇİN BELLİ BİR PRİM YAŞ VE YILI DOLDURMAK LAZIM
Sizin içinde en az 3600 gün ve 58 yaş ya da tam emeklilikte 47 yaş 5450 gün gerekiyor. 30 günle emeklilik mümkün değil. Toplu bunları ödeyerek emeklilikte mümkün değil. Çalışıp ödemeniz gerekiyor. Toplu ödeme sadece doğum askerlik, yurtdışı borçlanmalarında olabiliyor. Yoksa çalışılmayan günlerin geriye doğru toplu ödenmesi mümkün değil.
2) 81 doğumluyum %46 engelim var. Mart 2003 sigorta girişim 4008 sigorta günüm var ne zaman emekli olurum? GÖKHAN DEMİRTAŞ
Engelinizin olması erken emeklilik için bir fırsat ama yeterli değil. Vergi dairesinden vergi indirimi almanız lazım bunun için çalıştığınız yerden belgelerle vergi dairesine başvurun. Süreç tamamlanıp yüzde 46 indirim alırsanız 19 yıl ve 4240 günle yaş şartı olmadan emekli olursunuz. Alamazsanız 60 yaş ve 7 bin günle emekli olursunuz.
3) Dul ve yetim aylığı alanlar için ek ödeme veya yardım paketi var mı? RAHİME AKBULUT
Böyle bir ek ödeme ya da yardım paketi yok. Ocak ayında tüm emeklilerle birlikte sizin ödemelerinizde zamlandı. Ancak sosyal yardımlar için e- Devlet'ten başvuru yapabilirsiniz. Burada başvurular ve ödemeler devam ediyor.
4) Merhaba, Bayan bir kişi evlenince hem tazminat hem işsizlik maaşı alabilir mi? Emine kaplan
Evlenen kadın işçiler için kıdem tazminatını alma hakkı var. En az 1 yıl çalışmış olmak şartıyla evliliğin üzerinden 1 yıl geçmeden işyerine başvurup tazminat alabilir. Ancak bu bir nevi istifa olduğu için işsizlik maaşı alınamıyor.
5) Ben 7 yıldır bir şirkette çalışmaktayım kendi sigortamı şirketten ben ödüyorum tazminat hakkım var mı? MEHMET SAVAŞ
Kendi şirketinizde BAĞKUR'lu iseniz bir tazminat hakkınız yok. Başkasının şirketinde çalışıyor ve sigortanızı siz ödüyorsanız burada bir terslik var. Çalışmadan sigortalı gösteriliyorsanız bu da tehlikeli yatırdığınız paralar boşa gider. Böyle bir tazminat hakkı yok.
Bir başkasına ait bir işyerinde çalışıyorsanız ve SGK'ya bir kazanç bildirilip prim ödeniyorsa kendi istek ve kusurunuz dışında çıkartılırsanız 1 yılı doldurmak şartıyla tazminat alırsınız.
6) 1983 doğumluyum 2001 girişliyim emeklilik yaşım kaç olur ve primim günüm kaç olmalı? CABBAR CAN
60 yaşında ve 7 bin gün doldurarak emekli olabilirsiniz
7) Kapıcımız 6 yıldır çalışıyor çalışmaya devam edecek tazminat prim kesintilerini ödeyip çalıştırmaya devam edebilir miyiz? HASAN ALGÜL
Kapıcınızı işten çıkartıp tazminatını öderseniz ve tekrar işe alırsanız yeni bir sözleşmeyle devam edersiniz.
Kapıcıların tazminatında giydirilmiş ücret uygulanıyor unutmayın. Yani oturduğu daireye kira vermiyor gaz elektrik gibi konuları ödemiyorsa bunlar da tazminata ekleniyor.
8) 1986 yılı girişliyim 2019 da emekli oldum 33 yıl çalıştım benim. İlk sigortalı olduğum tarihte emeklilik şartları emekli olduğum zamandan daha iyiydi. Acaba Emeklilik şartlarında getirilen yasa lehte ise geçmişe uyarlanır ama aleyhte ise uygulanmaz diye biliyorum Çünkü maaş çok düşük Normalde maaşlar en düşük SGK da 2030 ama neden uygulanmıyor. Maaşıma itiraz edebilir miyim? VOLKAN TOPRAK
Emeklilik şartlarınız ve maaş hesaplamanız 2019 yılındaki şartlara göre hesaplanmıştır. Çünkü emekli olduğunuz tarih 2019'dur. Ancak bilmelisiniz ki zaten emekli maaşı hesaplanırken 2000 öncesi 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olarak üç ayrı hesap yapılıyor. Dolayısıyla bir haksızlık olmuyor. Ama maaşınızın hesabının yanlış yapıldığını düşünüyorsanız tabi ki itiraz hakkınız mevcut.
9) Merhaba ben bir yetkili serviste çalıştığım yıllarda servis sorumlusu benim sigortasını tam yatırmadı girdi çıktı yaptı. Ben 2003 yılında işten ayrıldım dava açabilir miyim? (İSMİ SAKLI)
O dönemde sigorta girişiniz yapıldı ve priminiz yatırılmadıysa hizmet tespit davası açabilirsiniz. Ama hiç sigortanız yoksa burada zaman aşımı var 5 yıl ona dikkat edin.
10) 51 yaşındayım 14 yıldır bir iş yerinde çalışıyorum sigorta başlangıç tarihim 02.06.2006'da başladım. İş yerinden kendi isteğimle ayrılırsam tüm haklarımı ve tazminatımı alabilir miyim? EMİNE GÜNEY
Eğer 9 Eylül 1999 öncesinde sigorta başlangıcınız yoksa 14 yıllık sigorta ile tazminat alamazsınız. Sizin ya 7 bin günü ya da 4500 gün 25 yılı doldurmanız lazım.
11) Bir işyerinde 3 yıl çalıştım sigortamı yapmadılar o yüzden emekli olamıyorum 2 yılım eksik dava açsam kazanabilir miyim? EDANUR UYSAL
Hizmet tespit davalarında zaman aşımı bulunuyor. Eğer 5 yıl geçmediyse tescil için dava açabilirsiniz. ama yine de bir hukukçuya danışın.
