Türkiye'de koronavirüsle mücadele kapsamında 14 Ocak Perşembe günü başlatılan aşı uygulamasında ilk hafta geride kalırken, toplam aşılanan sağlık çalışanı sayısı 1 milyona yaklaştı. Her vatandaş için özel olarak oluşturulan karekod uygulaması sayesinde aşılar kişiye özel olarak tahsis edilirken, aşılanan sayısı Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu üzerinden anlık olarak takip ediliyor.
Sağlık Bakanlığı'nın yönetmeliklerini takip ederek Kovid-19 aşıları için karekod altyapısı geliştirdiklerini aktaran VISIOTT Genel Müdürü Emre Özden, Karekod sistemiyle aşıların kişiselleştiğini belirtti. Özden, "Bakanlık, her bir Kovid-19 aşısına karekod atayarak, aşı sahteciliğinin, karaborsacılığın, hak değişimi taleplerinin ve aşılama önceliğini manipüle edecek girişimlerin önüne geçiyor" dedi.
Sağlık Bakanlığı, ücretsiz olarak sunulan Kovid-19 aşılarını her aşamada takip etmek için devreye aldığı takip altyapısı sayesinde T.C. kimlik numarasını temel alarak kişiye özel bir karekod oluşturuyor. Bu sayede hem ismine tahsis edilen kişi dışında aşının kullanılmasının önüne geçiliyor hem de aşıların tedarik zincir boyunca izlenebilirliği sağlanıyor.
Öte yandan hangi aşının kime, nerede, ne zaman yapılacağı işleniyor. Karekod sistemi sayesinde ayrıca anlık olarak aşılanan kişi sayısı Kovid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu üzerinden online olarak takip edilebiliyor.
ŞEFFAF VE İZLENEBİLİR BİR AŞILAMA SÜRECİ OLUŞTURULDU
Tamamen yerli ve milli imkanlarla tasarlanıp üretilen karekod sistemi, Sağlık Bakanlığı'nın aşı takip sistemi tarafından hazırlanan ulusal aşılama programında çocuk felci, karma, kuduz ve birçok farklı aşı için de 2011 yılından beri kullanılıyor.
VISIOTT Genel Müdürü Emre Özden, Sağlık Bakanlığı'nın yönetmeliklerini takip ederek Kovid-19 aşıları için karekod altyapısı geliştirdiklerini söyledi. Bakanlığa destek olduklarını anlatan Özden, "Sağlık Bakanlığı her bir Kovid-19 aşısına benzersiz bir karekod atayarak; aşı sahteciliğinin, karaborsacılığın, hak değişimi taleplerinin ve aşılama önceliğini manipüle edecek girişimlerin önüne geçiyor" dedi.
Özden, "Elektronik randevu sistemi gibi akıllı sağlık uygulamaları ile karekodları entegre ederek pandeminin başından beri uygulanan sosyal mesafe kuralının korunması sağlanıyor. Aşıları karekodlamanın bir diğer faydası ise her bir aşı için soğuk zincirin bozulup bozulmadığının takibinin sağlanmasıdır" diye konuştu.
TÜRKİYE İLAÇ TAKİP SİSTEMİNDEN TECRÜBELİ
Kovid-19 aşılarının tedarik zinciri boyunca izlenebilirliğini sağlayan karekod sisteminin, 2012 yılında uygulamaya giren İlaç Takip Sistemi (İTS) ile benzer altyapıyı kullandığını aktaran Özden, Türkiye'nin dünyada uçtan uca ilaç izlenebilirliğini tüm ilaç endüstrisini kapsayacak şekilde başarı ile gerçekleştiren ilk ülke olduğunu aktararak, ilaç izlenebilirliği konusunda çalışan ülkeler ve organizasyonlar arasında en kapsamlı ve sürdürülebilir (Level 5 - Country Level) sistemine sahip ülke konumunda olduğunu dile getirdi.
KİMLER AŞI ÖNCELİĞİNE SAHİP OLACAK?
1- SAĞLIKÇILAR: Belirlenen takvime göre koronavirüs aşıları öncelikle sağlık personeline yapılacak. Türkiye'de kamuda, üniversitede ve özel hastanelerde toplam 1 milyon 119 bin 886 sağlık personeli bulunuyor. İlk etapta 3 milyon doz aşının yarısı, 28 gün sonra da diğer yarısı sağlık personeline uygulanacak. Bu da 2 milyon 239 bin 772 doz aşı demek.
2- 65 YAŞ ÜSTÜ VE KRONİK HASTALAR: Geriye kalan 760 bin 228 doz aşının ise toplam 380 bin 114 kronik rahatsızlığı bulunan 65 yaş üstü vatandaşa uygulanması planlanıyor. Ancak ilk dozlar yapıldıktan sonra Çin'den sipariş edilen diğer 47 milyon doz aşının ülkeye peyderpey ulaşması durumunda, sağlık personeli ikinci dozu almadan, geriye kalan 65 yaş üstü ve riskli gruplar aşılanmaya başlayacak.
3- RİSKLİ ORTAMDA ÇALIŞANLAR: Daha sonra toplumda yüksek riskli ortamlarda, kritik işlerde çalışanların aşılanması düşünülüyor. Bunlar arasında askerler, polisler, adliye ve yargı hizmetlerinde çalışanlar, öğretmenler, akademik personel, gıda sektöründe çalışanlar, toplum için lojistik öneme sahip yerlerde çalışanlar (belediye hizmetleri, elektrik, su, çöp toplama, itfaiye, kargo görevlileri) bulunuyor.
4- DİĞER VATANDAŞLAR: Daha sonraki planlamada 50 ile 64 yaş arası kronik hastalığı olanlar ve 50-64 yaş arası diğer kişiler bulunacak ve giderek 50 yaş altı kronik hastalığı olanlar, 18-49 yaş arası genç yetişkinler aşılanacak. Topluma aşı uygulaması ağırlıklı olarak aile sağlığı merkezlerinde yapılacak.
AŞI SIRASI SORGULAMA
Vatandaş randevu tarihinde, randevu aldığı sağlık kuruluşuna gidecek. Burada aşıyı uygulayacak sağlık personeli, "AŞILA" uygulaması üzerinden vatandaşın sorgulamasını yapacak. Uygulama üzerinden, kişiye uygulanacak aşının barkodu okutulacak ve kaydedilecek.
Bu işlemlerin ardından aşı uygulaması yapılacak. Aşıyı uygulayan sağlık personeli vatandaşın 2. doz randevusunu da oluşturacak. Bu randevunun bilgileri de vatandaşa kısa mesajla iletilecek. Vatandaşlar randevu ve aşı bilgilerine e-Nabız üzerinden de ulaşabilecek.
Randevu bilgileri, e-Nabız ve MHRS uygulamalarından da öğrenilebilecek.
