Milyonlarca çalışanı ve iş vereni ilgilendiriyor! Kısa çalışma ödeneğine kimler başvurabilir?

Dünyayı kasıp kavuran yeni tip koronavirüs nedeniyle hem işverenin hem de çalışanın etkilenmemesi için devreye sokulan kısa çalışma ödeneği ekonomiye can suyu oldu. Peki kısa çalışma ödeneğine kimler başvurabilir? Vergi borcu olan kısa çalışmaya başvurabilir mi? Kısa çalışma alan devlete borçlu olur mu? Takvim gazetesi ekonomi müdürü Faruk Erdem tüm merak edilen soruları yanıtladı. İşte detaylar…

Giriş Tarihi 12 Ekim 2020, 15:08 Güncelleme 12 Ekim 2020, 15:08
Milyonlarca çalışanı ve iş vereni ilgilendiriyor! Kısa çalışma ödeneğine kimler başvurabilir?

İÇİNDEKİLER

*Kısa çalışma ödeneğine hangi işverenler müracaat edebilir?
Covid-19 sebebiyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oranında azaltan veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetini tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durduran her bir işveren kısa çalışma başvurusunda bulunabilir.

*Kısa çalışmadan yararlanabilmek için faaliyet ne kadar azaltılmalıdır?
İşyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması gerekmektedir.

*Haftalık çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılması ne demektir?
4857 sayılı İş Kanununun 63'üncü maddesi uyarınca çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Bu bakımdan işyerinde çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılmasından bahsedebilmek için işyerinde çalışma süresinin haftalık 30 saat veya aşağısında olması gerekmektedir.

*Belgeleri teslim edip başvurmam, yararlanmam için yeterli mi?
Başvuruların iş yerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. İşverenlere başvurularının alındığı yine aynı yolla en kısa sürede bildirilecek ve başvurular uygunluk tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir. Uygunluk tespitinin sonucu işverene hızlı bir şekilde bildirilecektir.

*Bugün başvuru yaptım, başvurum ne kadar sürede tamamlanır?
Uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra yeni işçi için talepte bulunulabilir. Ancak bu durum yeni talep anlamına gelir.

*İŞKUR'a verdiğim kısa çalışma yapacak işçi listesinde değişiklik (azaltma, artırma veya isim değiştirme) yapmam mümkün mü? Mümkünse bunun için bir son tarih var mı?
COVİD-19 kapsamında yapılan kısa çalışma başvurularının uygunluk tespitinde tüm incelemeler mahalline gidilmeksizin Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili başvuru evrakı ve ekleri üzerinden ve tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirilecektir.

*Başvurumu yaptım, müfettiş ne zaman gelir?
İşverenin kısa çalışma talebinin uygunluğuna ilişkin iş müfettişleri tarafından yapılan inceleme faaliyetlerini ifade etmektedir. Örneğin COVİD-19 salgınından olumsuz etkilenilmişse bu durumun tespiti anlamını taşımaktadır.

*Müfettişin yapacağı uygunluk tespiti ne demektir?
COVİD-19 kapsamında yapılan kısa çalışma başvurularının uygunluk tespitinde tüm incelemeler mahalline gidilmeksizin Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili başvuru evrakı ve ekleri üzerinden ve tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirilecektir.

*İşyeri bazında kısa çalışmadan faydalanacak toplam işçi sayısında bir kısıt var mı?
Kısa çalışma talebinin uygun bulunması hâlinde kısa çalışmaya tabi tutulan işçilerden kısa çalışma başlama tarihinden önceki 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan, son 3 yılda 450 gün süreyle prim ödemiş olma şartını taşıyan her bir işçi kısa çalışma ödeneği almaya hak kazanır.

*Sigorta ve vergi borcu olan bir işveren, kısa çalışma başvurusunda bulunabilir mi?
Evet, işverenin sigorta ve vergi borcu bulunması, kısa çalışma başvurusunda bulunmasına engel teşkil etmemektedir.

*İşçilerin alacağı ödenek tutarı nedir?
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150'sini geçemez. Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde yapılan ödemeler her halükarda üst sınır olan 4.380,99 TL'yi aşamaz.

2020 YILI İÇİN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ HESABI

ÖDEME TABLOSU

BRÜT MAAŞ --- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ---- DAMGA VERGİSİ ---- ÖDENECEK ÜCRET
2.943,00 TL ---------- 1.765,80 TL ----------- 13,40 TL ---------------- 1.752,40 TL
4.000,00 TL ---------- 2.400,00 TL ----------- 18,22 TL --------------- 2.381,78 TL
8.000,00 TL ----------- 4.414,50 TL ----------- 33,51 TL ---------------- 4.380,99 TL

*Kısa çalışma ödeneği işverene mi yoksa çalışanlara mı ödenmektedir?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ödenir

*Yabancı işçiler kısa çalışma ödeneği alabilir mi?
Koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, yabancı işçiler de kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla işçinin son 60 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması halinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilir.

*Kısa çalışmadan yararlandıktan sonra devlete bir borç olacak mıdır?
İstihdamı koruma amaçlı olan bu uygulamadan yararlananların devlete herhangi bir borcu olmayacaktır.