Sabah gazetesi yazarı Dilek Güngör, Merkez Bankası'nın cari açığı azaltmak için uygulamaya koyacağı krediden rahatsız olup manşetine taşıyan Karar gazetesine tepki gösterdi. Güngör, "Merkez Bankası'nın cari açığı azaltmayı, ihracatı desteklemeyi, sürdürülebilir büyümeyi sağlamayı amaçlayan yatırım taahhütlü avans kredisi birilerini rahatsız etti. Eski bürokratlar kredinin kanuna aykırı olduğunu iddia etti. Ancak Merkez Bankası Kanunu'na göre hem kredi verme hem de vade, limit konusunda bankaya bankanın yetkisi var." dedi.
İDDİA: MERKEZ BANKASI KANUNU'NUN 56. MADDESİNE AYKIRI. ŞİRKETLERE KREDİ VEREMEZ…KREDİ KARŞILIKSIZ VERİLECEK…
GERÇEK: Merkez Bankası Kanunu'nun 56. maddesinin ilk fıkrası; "Hazine ve Kamu Kurum ve Kuruluşlarına avans ve kredi verilmesini" yasaklamaktadır. Söz konusu uygulamada, avans kredisinin Kamu Kurum ve Kuruluşlarına verilmediği ve uygulamanın bankalar aracılığıyla yapılacağını söylüyor.
İkinci fıkra da ise, Merkez Bankası'nın "1211 sayılı Kanunla yetki verilen işlemler dışında avans veremeyeceğini ve kredi açamayacağını, vereceği avans ve açacağı kredinin teminatsız veya karşılıksız olamayacağını düzenliyor. Söz konusu avans kredisi, MB Kanununun 45. maddesinde düzenlenmekte, MB'ye bu konuda doğrudan Kanunla yetki veriyor. Ayrıca bu krediler teminat karşılığı kullandırılıyor ve karşılıksız değil. Yani uygulama, bu yönüyle de 56. maddeye uygun.
İDDİA: NEREYE VERİLECEĞİ BELLİ DEĞİL
GERÇEK: Yatırım taahhütlü avans kredileri için ek bir limit oluşturulmamış olup, ilgili duyuru metninde de belirtildiği gibi, Covid-19 salgınına karşı alınan tedbirlerden biri olarak devreye alınan Türk lirası cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin 60 milyar TL tutarındaki toplam limitinin 20 milyar TL tutarındaki kısmını söz konusu kredilere tahsis edilmiştir. Yatırım taahhütlü avans kredileriyle, fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları ile uyumlu olarak;
- verimliliği yüksek, ithalatı azaltan ve ihracatı destekleyen yatırımların teşvik edilmesi,
- dışa bağımlılığın ve cari açık sorununun azaltılması ve
- sürdürülebilir büyümenin desteklenmesi amaçlanıyor.
İDDİA: 10 YIL VADELİ AVANS VERİLEMEZ, BU KONUDAKİ KANUNİ DAYANAK 20 YIL ÖNCE KALDIRILDI
GERÇEK: Kanun maddesinde kredilerin vadesi ile ilgili herhangi bir kısıt bulunmuyor.
Kanun MB'ye asgari iki imza taşımak koşuluyla reeskonta ve avansa kabul edilecek ticari senet ve vesikaların türlerini ve uygulama ile ilgili diğer tüm hususları düzenleme yetkisi tanınıyor. Buna göre, MB "kendi belirleyeceği esaslar dahilinde" ticari senet ve vesikaları reeskonta kabul edebilecek ve bu senetler mukabilinde avans verebilir.
DİLEK GÜNGÖR- SABAH